Book Title: Char Jain Tirtho
Author(s): Vishalvijay
Publisher: Yashovijay Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005402/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke * ** uf * etc ff 6 *a . PIM anarity:// // * ** * * ** Art i TITIT/II/IIIIIIII ATE $ $ $e$y 2 55555: NRI/ /// garasUri karI dhInagara vRddhidharma-yajJopAra muni vizAla vijaya ain Education International For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho [mAtara, seAjitrA, kheDA ane dhALakA] vya- zrRja lekhakaH " dadhima ya tApAsaka ' munirAja zrI. vizALavijayajI :prakAzaka: zrI yazeAvijaya jaina graMthamALA gAMdhIcAka : bhAvanagara For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa / muMbaImAM zAha sodAgaranI prasiddhi meLavanAra zatruMjaya upara maMdira baMdhAvI dharmavIranI khyAti prApta karanAra, aneka saMsthAomAM pitAnI lakSmIne - sadvya ya karI dAnavIranI kIrti saMpAdana karanAra sojitrAnivAsI zeTha motIzAne ! For Personal & Private Use Only For Personal & Private Use Only www.jainelibrary Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' L :: a nu krama :: 38 prakAzakIya nivedana 3 prAsaMgika vaktavya 5 A pustakanA Arthika . sahAyake anukrama 1. mAtara - 1-18 gAmanI prAcInatA sAcAdevano udaya: zrI supArzvanAthane udaya jaina maMdira dharmazALA ane bhojanazALA 14 maMdiranI racanA ane pratimAonI vigata yAtrALuonA meLA jIrNoddhAra pariziSTa 2. sejitrA 25-32 prAcIna sthiti 26 jinamaMdira jIrNoddhAra devInI derI 3. kheDA dastAveja pahele dastAveja bIjo paTTAvalI patra nava jaina maMdiranuM varNana maMdiranA nirmAtAne lekha 50 4. dhoLakA 58-80 maMdiranI vigata 63 udayana vihAra kumArapAla samakAlIna zilAlekha-udayana vihAra prazasti anuvAda jana bhakira 14 170 For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana vi. saM. 2000 nI sAlamAM sva. zAntamUrti pUjya munirAja zrI. yaMtavijayajI mahArAje A graMthamALAne punaruddhAra karyo tyArathI tIrthasthAnone paricaya ApatAM pustake ame pragaTa karatA rahyA chIe. zarUAtamAM te pU. jayaMtavijayajI mahArAje pote taiyAra karelAM pustake amane maLatAM rahyAM. mahArAjazrInAM A pustake ItihAsa ane purAvAonA AdhAre lakhAyelAM heI sAmAnya janatAmAM temaja vidvAnamAM ekasarakhI rIte AdarapAtra banyAM che. paNa saM. 2005nI sAlamAM teozrIne svargavAsa thatAM zodhakhoLa ane samabhAvapUrvaka lakhAyelAM AvAM uttama pustake meLavavAnuM amAre mATe muzkela banyuM, chatAM tIrthaparicayane lagatAM pustakonI lokapriyatA ane upayogitA joIne evAM pustakonuM prakAzana ame cAlu rAkhyuM che, ane emAM pU. yaMtavijayajI mahArAje zarU karelI ItihAsane vaLagI rahevAnI praNAlinuM anusaraNa karavAne ame yathAzakya prayAsa karIe chIe. prastuta pustikA "cAra jaina tIrtho - mAtara, sojitrA, kheDA, ane dhoLakA" e sva. mu. zrI. jayaMtavijayajI mahArAjanA gurubhaktiparAyaNa ziSya pU. mu. zrI. vizALavijayajI mahArAje taiyAra karI che. pitAnA dAdAguru sva. zAstravizArada jainAcArya zrI. vijayadharmasUrIzvarajI mahArAje sthApana karelI tema ja teonA eka suMdara smArakarUpa rahelI A graMthamALA sAthe teo, pitAnA guruvaryanI jema, bhAre lAgaNI lokapriyatA mATe muzkela bIlakhAyelAM AvI che For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharAve che, ane vAraMvAra graMthamALAne sahAyatA karAvavAnI sAthe graMthamALAnuM kAma sArI rIte AgaLa vadhatuM rahe evI preraNA karatA rahe che. A pustikA agAu emanI "zrInAkeDA tIrtha ? "bherelatIrtha temaja be jaina tIrtho- cArUpa ane metrANa" nAmaka traNa pustikAo pragaTa thaI cUkI che. A ethuM pustaka ane prakAzita karavA ApavA mATe tema ja graMthamALA pratyenI temanI lAgaNIne mATe. ame temanA temaja temanA gurubhAI munirAja zrI. jayAnaMdavijyajI ma. nA. bahu AbhArI chIe. A pustakane sughaDa rUpamAM chapAvI taiyAra karI ApavA badala ame zAradA mudraNAlayanA mAliko zrI. zaMbhubhAI tathA zrI. goviMdabhAInA AbhArI chIe. AzA che, amArA bIjA pustakonI jema A pustaka paNa janatAne upayogI thaI paDaze. . AvAM lakepayogI pustake vadhAre pramANamAM janatA samakSa rajU karI zakIe, evI abhilASA sAthe A pustaka ame janatAnA karakamaLamAM bheTa dharIe chIe. akSayatRtIyA saM. 2012 ! ) prakAzaka For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzaMkhezvarapArzvanAthAya namo nmH| yakSarAT zrImaNibhadro vijayatetarAm / zrImadvijayadharmasUrigurubhyo namo nmH| zrIjayantavijayagurubhyo nmH| prAsaMgika vaktavya mArA pUjya gurumahArAja sva. zrI. jayaMtavijayajI mahArAje lakhelAM tIrtho vizenAM aitihAsika pustake zrI. yazavijaya jaina graMthamALA pragaTa karatI rahI che. temanA svargavAsa pachI tIrtho vize mAre kaMIka lakhavuM e nirNaya thatAM "nAkeDA tIrtha? bherela tIrtha ane "be jaina tIrtho cArUpa ane metrANA nAmanI pustikAo meM lakhelI, te graMthamALA taraphathI A agAu pragaTa thaI cUkI che. Aje "cAra jaina tIrtho-mAtara, sojitrA, kheDA, dhULakA' nAmanI pustikA pragaTa thaI rahI che. mArA parama upakArI sva. gurumahArAjanA kAryanI paraMparA jALavI rAkhavI emAM ja emanuM sAcuM smAraka raheluM che. AthI mArI alpa zaktithI meM je kAMI jJAna temanI pAsethI meLaveluM te A svarUpe pragaTa karI rahyo chuM, temAM mArI AvaDatanuM nahIM paNa mArA pU. dAdAguru tathA mArA pU. gurumahArAjazrInI mArA uparanI kRpAdRSTinuM ja phaLa mAnuM chuM. A pustikAlekhanamAM pratyakSa darzana uparAMta meM prAcIna-arvAcIna pustakane AdhAra lIdhe che tenI sAbhAra nedha lauM chuM ane mArA lakhANane tapAsI laI vyavasthita karavA badala vyAkaraNatIrtha paM. aMbAlAla premacaMda zAhane dhanyavAda ApavAnuM paNa bhUla nathI. nAkeDA tIrtha, bherola tIrtha ane cArUpa-metrANa tIrthanI pragaTa thayelI pustikAo samAjamAM ThIka pramANamAM UpaDI rahI che, e jANatAM A pustikA lakhavAnI mane preraNA maLI che. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ke mAtra vize pustikA pragaTa thayelI che, chatAM mAtaranA jene tIrthatva vize ame amArI zailie AdhArabhUta aitihAsika mAhitI ApavAno prayatna karyo che. kheDA ane dhoLakA prAcIna nagare che. enA itihAsa vize adyApi keI svataMtra prayatna thayo hoya ema jANavAmAM nathI. sojitrA paNa madhyakALanuM che ane e vize amArA dhAravA mujaba jena dRSTie sarva prathama mAhitI ApavAne ahIM prayatna karyo che. cAre nagara vize joIe tevI sAmagrI maLatI na hovA chatAM je kaMI chUTIchavAyI sAmagrI maLI tene saMkalita karI ene kALakramika ItihAsa ApavA A prayAsa karela che. AmAM kaI hakIkta visaMvAdI heya ke vizeSa umeravA jevI haiya te amane kaI jaNAvaze te bIjI AvRtti prasaMge sAbhAra sudhArI levAmAM Avaze. A pustakanA sarjana samaye bhAvanagaranA sevAbhAvI yuvake-mahensa anaMtarAya dharamazI gheTIvALA, zrI harakIzanalAla maNIlAla dhorAjIvALA, zrI anaMtarAya amaracaMda jhaverI, zrI amulakhabhAI lallubhAI osavALa, zrI caMdulAla gIradharalAla vallabhIpuravALA, mArA hAthe takalIpha hovAthI lekhanakArya vigeremAM sahAyabhUta banyA che, te mATe e bhAIone dhanyavAda ghaTe che. A pustikAnI jema keTalAMka tIrtho saMbaMdhI AvI ja nAnI pustikAo-jhagaDiyA, kAvI, gaMdhAra, khaMbhAta, bharUca, devA vagere meM taiyAra karI rAkhelI che. ane bIjI pustikAo paNa taiyAra karI rahyo chuM, je jenA saMdhamAMthI jarUrI sagavaDa maLatAM pragaTa karavAnI mArI umeda che. A pustakanI prakAzaka saMsthA zrI. yazavijaya jaina graMthamALAe pitAnAM sAdhana ane sagavaDa mujaba sArAM pustake pragaTa karavAnuM cAlu rAkhyuM che te mATe tenA khaMtIlA kAryakarone anekazaH dhanyavAda ghaTe che. : bhAvanagara zIda vabhadevaprAsAta " .. muni vizAlaviye. For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho 1. mAtara 2. sojitrA 3. kheDA 4. dhoLakA For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. mAtara gujarAtamAM AvelA kheDA jillAmAM mAtara tAlukAnuM mukhya gAma mAtara che. tenI kula vastI 5282 mANasAnI che. tAlukAnuM gAma heAvAthI mAmalatadAranI kacerI ahI che. amadAvAdathI 25 mAIla, niDayAda ane mahemadAvAda sTezanathI 13 mAIla ane kheDAthI 3 mAIla dUra mAtara gAma AveluM che. pAkI saDaka upara AvelA A gAmanA avarajavarane vahevAra meTara-masa dvArA cAlu che. niDayAda sTezanathI mAtaranI asa-sarvIsa Azare dara kalAke UpaDe che. amadAvAdathI embe sTeTa TrAnsaporTanI meTarA amadAvAda vikaTAriyA gArDana pAsethI rAja e vAra Ave jAya che. A sivAya khaMbhAta, peTalAda, tArApura, seAjitrA, dhoLakA ane mahemadAvAdathI mAtara AvavAnI meATara khase niyamita maLe che. agAu A gAma vepAra-dhaMdhe AbAda hatuM. jaina vANiyAnI vastI paNa sArA pramANamAM hatI; evAM pramANeA maLe che. paraMtu relve mAthI dUra paDI javAthI enA vepAra-dhadhA paDI bhAMgyA che. jaineAnI vastI paNa ochI thaI gaI che. For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho gAmanI prAcInatA A gAma kyAre vasyuM ne koNe vasAvyuM e jANavAnuM kaMI sAdhana maLyuM nathI, chatAM jaina pratimAo uparathI saM. 1573, saM. 155 ane saM. 1591 nA lekhe maLI Ave che, jemAM mAtara gAmane spaSTa ullekha kare cheH (je lekhe ame AgaLa darzAvyA che) ethI A gAma 16 mA saikA karatAM jUnuM te che ja. soLamA saikAthI laIne Aja sudhI jaina munie A sthaLe vihAra karatA AvatA ane caturmAsa nimitte paNa ahIM rahetA evA pramANe maLe che. saM. 1581 mAM zrIdhanasAgarajI nAmanA munie mAtara mAM rahIne ja " sivAranI prati lakhI hatI. saM.1934 mAM vimai pravaM jAnI prati ane saM. 1647 nA A sudimAM zrI caturasAgarajInA ziSya kSIrasAgara munie "nava vAtAjhanI ane "huti ropAnI pratio ahIM ja lakhI hatI. akabara bAdazAhanA AmaMtraNane mAna ApI zrIhIravijayasUrijI saM. 1639 mAM gaMdhArathI phatepurasIkI jatAM rastAmAM AvatA mAtara gAmamAM thaIne gayA hatA. vaLI, saM. 1746 mAM "tIrthamAnI racanA karanAra paM. zIlavijayajIe mAtara tIrthane ullekha karyo che. temaja saM. 1777 nA kArtika sudi 13 ne zanivAre "kumazrI sanI prati paNa A gAmamAM lakhAI hatI; ema te te prationI prazastipuSyikAthI jANavA maLe che. A ullekha uparathI saheje spaSTa thAya che, ke mAtara For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara gAma soLamA saikA karatAM prAcIna che. e samaye ahIM jaina maMdira vidyamAna hovuM joIe. zrAvakenI vastI paNa sArA pramANamAM haze, jethI A ane kArtika mAsamAM pratie lakhanArA munioe ahIM caturmAsa nivAsa karela haze. sAcA deva sumatinAthanuM maMdira saM. 1854mAM ahIM banyuM, te agAu zrI. munisuvratasvAmI bhagavAnanuM maMdira atyAranI dharmazALAnA pAchaLanA bhAgamAM hatuM. e maMdiranI jamIna atyAre paNa jaina saMghanA kabajA heThaLa paDatara paDelI che. jUnA maMdiranA mULanAyakanI mUrti atyAranA maMdiranI bhamatInI 42 mI derImAM birAjamAna che. mAtaranI tIrtha tarIkenI prasiddhi te saM. 1853 mAM sahuMja ane saM. 1960 mAM bareDA gAmanI jamInamAMthI maLI AvelI mUrtio A gAmamAM padharAvI vizALa bhavya maMdira baMdhAvI pratiSThita karI tyArathI ja che. - uparyukta gAmamAMthI maLI AvelI mUtio mAtaramAM kevI rIte AvI enI camatkArI vigate AjanA yugamAM vicitra lAge, chatAM vRddha puruSanI paraMparAthI maLI AvelI e vigate sAcI che emAM zaMkA nathI. e vAte lekamukhe jevI UtarI AvI tevI ja ame ahIM TUMkamAM rajU karIe chIe. sAcA devano udaya saM. 1853 nA zrAvaNa mAsamAM eka AzcaryakAraka ghaTanA banI gaI. mAtaranA rahevAsI zA. devacaMda velajI, For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jana tIrtho zA. jIvarAja suMdaracaMda ane zrI. nathu gAMdhI nAmanA traNa AgevAna gRhasthone eka rAte chellA pahore ekasarakhuM svapna AvyuM. traNe jaNAe e jANe keI citra jotA hoya ema ekasarakhuM dazya svapnamAM joyuM. suhuMja gAmamAM eka bAreTanA vADAnI jamInamAMthI tIrthakaranI mUrtio pragaTa thatI temaNe joI. ane e mUrtio mAtaramAM lAvavAne Adeza paNa emane saMbhaLA. vahelI savAre A traNe mitre derAsara AvatAM eka bIjAne maLyA. eka pitAne AvelA svapnanI vAta kahevA mAMDI, tyAM bIjA be jaNAe evuM svapna pitAne paNa AvyAnI vAta karI. traNe jaNa A svapnanI vAtanI khAtarI karavA suhuMja gAma UpaDyA.* - ahIM suhuMjamAM eka bAreTe paNa e ja divase enA vADAmAM keTalAka AzcaryakAraka camatkAre joyA. e camatkAra * saheja gAma kheDA jillAnA mahemadAvAda tAlukAmAM mahudhAthI be mAIla dUra AveluM che. Aje ahIM 200-250 pATIdAra vagere kemanAM ghare che, paNa koI jaina zrAvakanuM ghara nathI. maLI AvelI mUrtio pIkI zrIsumatinAtha bhagavAnanI pratimA uparanA saM. 1523 ne zilAlekhathI temaja vijalapura, naDiyAda, kheDA, amadAvAda, muMbaI, pAdarA, bharUca ane khaMbhAtanAM jaina maMdiromAM rahelI suhunA zrAvakoe bharAvelI dhAtu pratimAo uparanA lekhethI eTaluM spaSTa thAya che ke, suhuMja gAma soLamA saikAthI prAcIna che. e samaye ahIM jena zrAvakanI vastI sArA pramANamAM hatI. vaLI, ahIMnI jamInamAMthI mUtio maLI AvI tethIye samajAya che ke ahIM e samaye jaina maMdira vidyamAna hovuM joIe. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara mujaba pitAnA vADAmAM jamIna khodavA lAgyuM. tyAM ja mAtaranA traNe gRhastha A bAroTanA vADA pAse AvI UbhA. ane saunA Azcarya vacce jamInamAMthI zrIsumatinAtha bhagavAna ane bIjI cAra mUtio nIkaLI AvI. svapna sAcuM paDayuM. suhuMjamAMthI mUrtio maLI AvyAnI vAta cAre tarapha vAyuvege phelAI gaI. bhAvuka leke seMkaDonI saMkhyAmAM mUrtionA darzanArthe AvI pahoMcyA. meTe meLe jAmavA lAge. bAroTanuM ghara tIrtharUpa banI gayuM. have A mUrtione kyAM laI javI e prazna upasthita thaye. keTalAka gRhasthoe pitapotAnAM gAmamAM laI javAne IrAde jaNAvyuM. Ama vadhatI jatI umedavArIne prazna kaMIka gaMbhIra paNa banavA lAgyA. keIke teDa kADhavA kahyuM ke, najIkanA gAmavALAne pahele haka hoya, tyAre bIjAe kahyuM ke, amuka gAmamAM jene hevA chatAM derAsara nathI tene lAbha maLavo joIe, trIjAe prastAva mUkyo ke mUrtione keI tIrthamAM birAjamAna karI devI, paraMtu bAroTa te e mUrtione koI gAme seMpavA taiyAra ja nahate. AvI kheMcatANamAM mAtaravALAne te bolavAne adhikAra ja kyAMthI hoya? teo A badhI vAta zAMtithI sAMbhaLI ja rahyA. A keyaDAne ukela ciThThIo dvArA kADhavAmAM AvyuM. mAtaravALAnuM te A ciThThIomAM nAma paNa nahotuM lakhAyuM. ciThThI mujabanA umedavAre tenA sAthIo sAthe mUrti upADavA For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jene tIthI prayatna karyo paNa keme e mUrti tyAMthI UpaDI nahi. eka pachI eka judA judA gAmavALAoe mUrti upADavA prayatna karI joyA, paNa kaI saphaLa na thayA. tyAre mAtaravALAoe e mUrti upADavA prastAva mUkyo. niSphaLa gayelA badhAe temane paNa pravega karI jevA hA pADI. mAtaravALA mUtione upADavA maMDyA tyAre saune Azcarya vacce e mUrtio sAmAnya boja upADIe tema ochA mANasanA hAthe UpaDI AvI. eTale ja e mUrtio sarvAnumate mAtara laI javAne nirNaya karavAmAM AvyuM. eka gADAmAM pAMca mUrtione padharAvavAmAM AvI. e gADAne haMkAravAmAM Ave e pahelAM ja baLade te mAtaranI dizA tarapha doDavA mAMDyA. gAma lekee harSanA pokArethI gADAne bhAvabharI vidAya ApI. paNa bAreTanA manamAM hajIye vasavase hate. jenee tene sAre sarapAva ApI khuzI karyo ane gADuM kheDA gAmamAMthIce pasAra thayuM. cemAsAne A samaya hate. varasAda dhAre varasavA mAMDyo. vacce kheDA pAse AvatI zeDhI ane vAtraka nadImAM be kAMThe pANI bharAtAM hatAM. AvI sthitimAM gADuM kaI rIte laI javuM enI e lekane vimAsaNa thaI gADuM kheDA gAmamAM pAchuM vALavAne gADIvAnane kahevAmAM AvyuM tyAM te keNa jANe kema baLada hAtha na rahyA ane gADAe nadImAM jhaMpalAvyuM. joke bhAre zaMkAmAM paDI gayA. paNa saune AnaMda ane Azcarya vacce gADuM nadInA sAme kAMThe For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara jaI UbhuM. lekoe Ama eka pachI eka banatA AzcaryakAraka prasaMgathI ane mUrtionA AvA prabhAvane kAraNe mukhya pratimAjIne "sAcA deva" e nAme prasiddhi ApI. saM. 1853 nA zrAvaNa mAsamAM pAMca pratimAjIone mAtaramAM khUba UlaTabhera praveza karAvavAmAM AvyuM. zrAvakoe eka oraDImAM bAjoTha upara e pratimAjIone paNadAkhala birAjamAna karI ane derAsara baMdhAvavAne tatkAla nirNaya levAmAM Avyo. lekee joIe eTalI Arthika madada ApI. saM. 1854nI sAlamAM mULanAyakanA traNa zikharI suMdara derAsaranuM bAMdhakAma pUruM thayuM ane e ja sAlanA jeTha sudi 3 ne guruvAranA roja pAMce mUrtionI pratiSThA karavAmAM AvI. tapAsa karatAM jaNAya che ke, A maMdirane bAMdhavAmAM zeTha lakhamIcaMde vizeSa Arthika sahAya karI haze. tethI ja "naina tihAsika mAtrAmAM Ave ullekha maLe che - mAtara gAma madhye vaLI re lola, lakhamIcaMda kare khAsa; devaLa sumati niNaMdanuM re lAla, saMghanI pUre Asa* derAsara nAnuM banyuM hatuM. divase divase A tIrthanuM mAhAteo phelAtAM yAtrALuonI avarajavara vadhatI jatI hatI. ane derAsaranI AvakamAM vadhAro thate gaye hate. kaI meTA utsava * juoH "jena aitihAsika rAsamALA'-saMpA. me. da. desAI pRSTha: 84, kaDI: 16. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 cAra jena tIrtho prasaMge te emAM mANase samAtAM nahi e kharuM, paNa jyAre jyAre pUjA vagere bhaNAvavAmAM AvatI tyAre paNa mANasane bahAra UbhA rahevuM paDatuM. AthI zrIsaMghe A derAsarane meTuM banAvavAno nirNaya karyo. maMdiranI bhamatI banAvavA sAru AsapAsanI jamIna khUba mahenata pachI vecAtI levAmAM AvI. bhamatI taiyAra thaI jatAM bAvana derIo mATenI pratimAo pAlItANAthI meLavavAmAM AvI. saM. 1897nA mahA sudi 5 nA roja e bhamatInI derIomAM prabhupratimAnI pratiSThA karavAmAM AvI. saM. 1939nA zrAvaNa sudi 4nA roja mULanAyakanA. maMdiranuM zikhara ociMtuM tUTI paDyuM. AthI enuM samArakAma karAvI saM. 1945 nA jeTha vadi 10 nA roja zikhara para pharIthI dhvajA caDAvavAmAM AvI. zrI pArzvanAtha prabhune udaya mAtarathI pazcima dizAmAM 4 gAu dUra baDA nAme gAma vAtraka nadInA kAMThe AveluM che. atyAre ahIM ke zrAvakanuM ghara nathI. garAsiyA, dhArALA, vaNakare vagerenAM maLIne 200 gharanI vastInuM nAnakaDuM gAma che. eka prasaMge A gAmane eka vaNakara nadImAMthI kAMkarI kADhavA sAru gayele, tyAre nadInA kinAre badatAM jamInamAMthI acAnaka eka jinapratimA nIkaLI AvI. e mUrtine. sApha karI e ghera lAvyo ane gharanI bahAra eka tulasIkyArA nIce e mUrtine padharAvI. For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara 14 AzcaryanI vAta te e che ke, je divase A mUrtine vaNakara ghera lAvyuM te ja divase pacAsa varSanI uMmare ene ghera putrane janma thaye, eTaluM ja nahi, gharanA pAyAne kaI kAraNasara khodatAM DI mAlamilakata paNa hAtha lAgI ane divase divase enI kamANamAM paNa lAbha thate gaye. A hakIkatane pratimAne prabhAva samajI e mUrti upara vaNakaranI zraddhAne sAta vegIle banyuM. AthI mUrti manyAnI vAta eNe bIje karI nahi. paNa rAMkane tyAM ratana chupAvI na zakAya. e vAta bIjI rIte pragaTa thaI gaI. mAtaranA zrAvaka zA. sAMkaLacaMda hIrAcaMdane, baDA gAmanA vaNakarane tyAM jinapratimA hevAnuM svapna lAdhyuM. e svapna anusAra bareDA gAmamAM emaNe tapAsa karI, paNa saheje patto lAgyo nahi. e pachI bIje divase zA. nagInadAsa kALidAsa ane zA. cUnIlAla bhIkhAbhAIne evuM ja svapna AvyuM. temaNe zrIsaMghane ekaThA karI pitAnA svapnanI vAta badhAnI samakSa rajU karI. AthI daza-bAra zrAvake eka gADuM joDI baDA gAma AvavA nIkaLyA. rastAmAM vArasaMga gAma AvyuM. vArasaMga ane baraDA vAtraka nadInA sAmasAmA kAMThAnAM gAme. che. vArasaMganA zA. nAthAlAla nAmanA khUba baheza zrAvaka, jeo AsapAsanA gAmamAM zeTha-zAhukAra tarIke nAmIcA gaNAtA, temane sAthe laIne badhA bareDA gAma AvyA. baraDAmAM vaNakaranA vAsamAM badhA tapAsa karavA For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho lAgyA. tyAM ja pelA vaNakaranA gharanI bahAra tulasIkyAsa nIce birAjamAna karelI bhagavAnanI mUrtinAM darzana thayAM. AvelA jenene joI vaNakara te khUba mUMjhA. enI zraddhA ane bhaktinuM sthAna A mUrti enI pAsethI jaze ema samajI enuM dila tUTavA lAgyuM. eNe manamAM gAMTha vALI ke, game te upAye A mUrtine mAre tyAM ja rAkhIza. jyAre jenee te kaI paNa bhoge A mUrtine laI javAne pAke nizcaya karyo hate. baMne nirNaye sAmasAmA hatA. ghamasANe yuddha tire evA hatA. jenee ene samajAvya, lalacAve, manAvyuM paNa vaNakara ekane be na thaye. gAmamAM paNa vaNakarenuM jora hatuM. baLajabarIthI mUrti levAmAM sAra nahi nIkaLe ema samajI kaLathI kAma levAmAM kuzaLa vArasaMganA nAthAlAla zeThe A mUrti meLavI ApavAnuM potAnA mAthe laI emaNe mAtaravALAone vidAya karyA. saM. 160nA mahA sudi 13 nA roja vIzeka zrAvake mAtarathI gADuM laIne ane vArasaMgathI zeTha nAthAlAla dazapaMdara garAsiyA lekene laIne baraDA gAma AvyA. badhA e vaNakarane ghera gayA. jamAnAnA khAdhela A vaNakare eTaluM te samajI lIdheluM ke jene pitAnA devanI mUrti lIdhA vinA jaMpaze nahi. AthI eNe enI sAthe levaDa-devaDa karanArA kharAMTIvALA jaina zeTha becaradAsa lallubhAIne e mUrti e samaya For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara daramiyAna ApI dIdhI hatI. vaNakara pAsethI zeTha becaradAsane tyAM mUrti hovAnA samAcAra meLavI be zrAvake tarata ja khAMTI javA UpaDyA. mAtaravALAoe zeThane jaNAvyuM ke, "je tamAre derAsara karAvIne mUrti birAjamAna karavI hoya te bhale e mUrti rAkhe, nahitara zeTha becaradAsa metIlAlanAM vidhavA patnI UjamaNuM karavAnAM che, te prasaMge teo mAtaranA dezasaramAM gokhala karAvI e mUrti birAjamAna karAvavAnAM che, mATe A mUrti Apo." zeThe tarata ja e mUrti mAtaravALA bhAIone suprata karI. saM. 1960 nA mahA sudi 14 nA roja bapore bI. supArzvanAtha bhagavAnanI mUrtine jene kharAMTIthI vArasaMga lAvI mAtara laI AvyA ane dhAmadhUmathI e pratimAne pravezotsava karyo. e ja sAlamAM vaizAkha sudi 15 nA roja e mUtine gekhamAM padharAvI pratiSThita karAvI. A rIte mULanAyaka zrIsumatinAtha bhagavAna ane temanI AsapAsanI be mUrtio temaja A zrIsupArzva nAthanI mUrti maLIne kula cAra mUrtio jamInamAMthI nIkaLI AvelI, te A maMdiramAM pratiSThita thayelI che. A mUtio saMbaMdhe aneka camatkArI prasaMge lokee joyA ane sAMbhaLyA che. ene vistAra kare ucita nathI paraMtu eTaluM avazya kahI zakAya ke, A mUtionA kAraNe A tIrthane mahimA vistAra pAme che. For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho jainamaMdira mAtara gAmamAM sAcA deva zrIsumatinAtha bhagavAnanuM vizALa maMdira gAmanA madhya bhAgamAM ane lokonA ghare vacce gherAyeluM vidyamAna che. e maMdiranuM pUrepUruM nAma "zrImAtara-sumatinAtha prAsAda ane peDhInuM nAma "zrIsAcAdeva kArakhAnA-mAtara' che. lagabhaga bAreka zreSThIonI banelI eka samiti A tIrthane vahIvaTa kare che. dharmazALA ane bhejanazALA derAsaranI sAme ja eka AlIzAna dharmazALA che. temAM ghaNuM oraDIo che. vaparAza mATe vAsaNa-godaDAMnI pUratI sAmagrI maLe che. gAmanI bahAra bIjI eka dharmazALA che paNa te vaparAtI nathI. tene bhADe ApavAmAM AvelI che. dharmazALAmAM ja saM. 2006nI sAlamAM zrImAtarajaina bhejanazALAmAtaranA jena zrAvakonA nAmathI mahenata karIne khelavAmAM AvI che. AthI yAtrALuone kaI prakAranI takalIpha paDatI nathI. derAsaranI khaDakImAM sAdhvIjIe mATene eka upAzraya che. maMdiranI racanA ane pratimAonI vigata mULanAyaka zrIsumatinAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira bAvana jinAlayavALuM che. mULa maMdiranI AsapAsa meTAM zikhare yukta ekAvana derIonI racanA che. A derIomAM judA judA tIrthaMkarenI ane adhiSThAyaka deva-devIonI For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara pratimA pratiSThita che. mULa gabhArAmAM 7 mUrtio che. mULanAyakajI upara sa'.1523 nI sAlanA lekha che. gabhArA bahAranA geAkhalAmAM 3 mUrti che ane bhamatImAM 92 mUrtie maLIne ekaMdare ArasanI kula pratimA 120 nI saMkhyAmAM che. meoTA bhAganI pratimAo upara sa. 1893 nA lekhA che. badhA pratimAlekhA aMtamAM ApyA che. mULanAyaka bhagavAnanI adhiSThAyikA mahAkALI devInI jUnI mUrti 1 ane navI mUrti 1 che. vaLI, zrIAdIzvara bhagavAnanA gabhArAmAM, zrIcaMdraprabhasvAmInA gabhArAmAM, zrIsupArzvanAtha bhagavAnanA gabhArAmAM ekeka devInI mUrtio che, sivAya padmAvatI devInI ane khIjI mahAlakSmI devInI mUrti paNa pAsenI eka alaga derImAM birAjamAna che. devInI Arasa mUrti A kula cha che. uparanA bhAgamAM bhagavAna mahAvIrasvAmI ane nIce zrIgautamasvAmInI eka saMyukta mUrti paNa che. 15 dhAtupratimAmAM cAvIzI 4,5catIrthI 51, sAdAM bikha 5, ane patarAMnAM biba 2 maLIne kula 62 nI saMkhyAmAM che. cAMdInA 2 ane dhAtunA 11 maLIne 13 siddhacakrajInA gaTTA che. dhAtunA aSTamaMgaLa 6 ane patarAnAM yaMtra 5 che. derAsaramAM pesatAM DAbI bAjue tu kharu yakSanI vAhana sAthenI eka mUrti che. jyAre jamaNI bAjue zrIzatru jayanI racanAnA bhavya paTTa kAtaravAmAM AvyA che. AMtarAlIvALAM For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. cAra jaina tIrtho bena rukSmaNIbAI jeo hAla mAtaramAM rahe che, temanA taraphathI A paTTa zrIsaMghane arpaNa karavAmAM AvyuM che. agAu A maMdira nIcenuM bhaMya khulluM rAkhavAmAM AvatuM. temAM mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratimA pratiSThita karavAmAM AvelI, paNa saM. 2007 nA vaizAkha sudi 5 nA roja thayelI pratiSThA vakhate e pratimAne gabhArA bahAranA gokhalAmAM lAvIne mUkavAmAM AvI ane e bheMyaruM baMdha karI devAmAM AvyuM. maMdiranA uparanA mALamAM mULanAyaka bhagavAnanA zikharamAM eka navuM gabhAre banAvavAmAM AvyuM che. temAM hajI bhagavAna padharAvavAnA bAkI che. A maMdiranA dvAramAM pisatAM derAsara bahAra jamaNI bAjue samakitI zrI mahAlakSmIjI mAtAnuM maMdira alaga banAvavAmAM AvyuM che. zrI mahAlakSmIjInI bhavya mUrti darza nIya che, A devInI pratiSThA kayAre ane koNe karAvI e saMbaMdhe jANavA maLyuM nathI paraMtu maMdira baMdhAyuM enI sAthe sAthe AnI paNa pratiSThA karavAmAM AvI hovI joIe. mUti nIce saM. 1894ne lekha che. yAtrALuonA meLA 1. dareka pUnamanA divase yAtrALuo sArI saMkhyAmAM yAtrA nimitta ahIM Ave che ane te divase bhAta vaheMcavAmAM Ave che. 2. kArtika sudi 2 (bhAIbIja)nA divase ahIM For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara 17 kheDA vagere gAmanA yAtrALuonI bhIDa jAme che ane kheDAnA zrIsaMgha taraphathI bhAtu vaheMcavAmAM Ave che. 3. kAtika sudi 15 (devadivALI)nA pavitra divase ahIM yAtrALuone meLe bharAya che. AjubAjunA gAmamAMthI 1200 thI 1500 jeTalA yAtrALuo ekaThA thAya che. bapore zrIsiddhAcalajInAM paTadarzana mATe jinamaMdirathI samasta zrIsaMghane varaghoDe nIkaLe che te aDadhA mAIla dUra AvelA zrI AdIzvarajI bhagavAnanAM pagalAnI derI sudhI jAya che, jyAM siddhAcalajIne paTa bAMdhavAmAM Ave che. (1) mahA vadi 5 nA roja bhamatInI varSagAMTha nimitte bhamatInAM 51 zikhara para dhajA caDAvavAmAM Ave che. (2) citra sudi 13 nA roja bhagavAna mahAvIranA janmajayaMtI mahotsava aMge pUjA ane AMgI racavAmAM Ave che. (3) vaizAkha sudi 5 nA roja mULanAyaka bhagavAnanA maMdiranI varSagAMTha nimitte amadAvAda vagere gAmethI yAtrA juo sArI saMkhyAmAM Ave che. e divase pUjA-AMgI thAya che ane ghaNI vakhata te svAmIvAtsalya paNa karavAmAM Ave che. 4. jeTha vadi 1-2 nA roja amadAvAdathI rANI hajIrAnA raMgATI kApaDa mahAjananA vepArIo saMgharUpe yAtrA nimitte Ave che ane baMne divase pUjA, AMgI ane bhAvanA karAve che. For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho 5. zrAvaNa suda 8 (janmASTamInA tahevAranA divase anya darzanIo ane gAmaDAnA loko hajAranI saMkhyAmAM A sAcAdevanA darzanArthe Ave che. jIrNoddhAra 1. saM. 1lDa9 nA zrAvaNa sudi 4 nA divase mULanAyaka bhagavAnanA gabhArA uparanA zikharane bhAga acAnaka tUTI paDyo. maMdiramAM prajvaLate ghIne akhaMDa dI paNa bujhAI gaye, jethI zrIsaMghanA samasta mANasamAM bhayanI lAgaNI prasarI gaI hatI. kahevAya che ke, e ja varSe mAtaranI jema janatAmAM be pakSe paNa paDI gayA, ne te te pakSanA AgevAna zeThiyAo jIvyA tyAM sudhI potapotAnA pakSamAM AgrahI rahyA hatA. game te kAraNe he paNa zikhara paDI gayA pachI tene pharIthI taiyAra karAvavAnuM kAma cha varSa sudhI laMbAyuM. chevaTe saM. 1945 nA jeTha vadi 10 nA peja taiyAra thayelA navA zikhara upara ane bhamatInI derIo upara paNa dhajAo caDAvavAmAM AvI. A mahotsavamAM ghaNA mANaso AvyA hatA. 2. amArA pUjya dAdAguru zAstravizArada jenAcArya zrImad vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanA gurubhAI AcAryavarya zrIvijayanemisUrIzvarajInA ziSyaratna zrIvijaye dayasUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI amadAvAdanivAsI sva. zeTha jamanAbhAI bhagubhAI temaja temanAM dharmapatnI sva. zeThANuM mANekakuMvarabene A tIrthamAM bAvana jinAlayanI For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara 19 jUnI bhamatI, je IMTa cUnAnI agAu banAvelI hatI te kaDhAvI nAkhI lagabhaga 4-5 lAkha rUpiyAnA kharacathI badhI derIo banAvarAvI tenI pratiSThA saM. 1983 nA mahA vadi 5 ne divase karavAmAM AvI. 3. saM. 2006mAM mULanAyaka bhagavAna zrIsAcAdevane agAune jUne gabhAre teDAvI, gabhArA nIce jamInanI zuddhi mATe 50 phUTa khedatAM pANuM nIkaLyuM tyAre 20420nA 50 phUTa UMDA khADAne jamInanI sapATI sudhI sImeMTa kekITathI taiyAra karAvI, bAvana phUTa UMcA zikharavALe bhavya gabhAre lagabhaga deDha lAkha rUpiyAnA kharacathI, amadAvAdanA zrI jaina vidyAzALAnA TrasTIoe jIrNoddhAra karAvI AcArya zrIvijayasiddhisUrijI mahArAjazrInA hAthe saM. 2007 nA vizAkha sudi pa ( tA. 12-5-51 )nA roja punaH pratiSThA karAvI che. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa [mAtara ane saheja gAma saMbaMdhI pratimA lekho ! [1] mAtara tIrthanA mULanAyaka zrIsumatinAtha prabhunI pAdapITha para lekha - ____ saMvat 1523 varSe vaizASa vadi 7 ravau prAgvATajJAtIya sA gonA bhAryAratna putra samadhara.... ... ..bhAryA jAsI dharmAde putrI lIlIpramukhakuTuMbayutena zreyase zrIsumatinAthabiMbaM pratiSThitaM tapAgacchanAyakazrIsomasuMdarasUripaTTaprabhAkarazrImunisuMdarasUripaTTanabhastaladinakarataraNizrI... .. zrIratnazeSarasUripaTTapUrvAcalasahasrAMkura sa0 zrIlakSmIsAgarasUribhiH sIhuMjagrAme / kalyANamastu kArayituH / / zrIH // [2] vejalapuranA zrI AdinAtha jinAlayamAM rahelI dhAtupratimA uparane, sahuMja gAmavAsIe pratimA bharAvyAne lekha :- saMvat 1523 varSe vai0 zu0 3 zanau zrIsIhuMjagrAmavAstavya prAgvATajJAtIya zre0 jhAjhA bhA0 meghAde putra zre0 kAlAkena bhA0 hacI pu0 karaNAvatA vIchA gAMgAdikuTuMbayutena svapitRvya zre0 bhUNAzreyortha zrInaminAthabiMbaM kA0 pra0 tapAgacchezazrIlakSmIsAgarasUribhiH // 2. " yAtupratibhA samasa " mA. 2 (saM. zrI sigara-- sari) mA : 357, 5. 61 For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAtara [ 3 ] naDiyAdanA zrIajitanAtha bhagavAnanA jinAlayamAMnI eka dhAtupratimA upara suhu ja gAmamAM bharAvAyelI pratimA sama'dhI lekha: : 16 saM0 1522 phA0 zu0 10 dine prAgvATajJAtI0 zre0 arjuna bhA0 tejUputra zre0 nAbhAkena bhA0 cAMdU pu0 dhanA bhrAtRja kujhAmatA sutA bholIpramukha kuTuMbayutena nijazreyase zrImunisuvratacitraM kAritaM pra0 tapAgacchezvarazrIratnazekharasUripaTTe zrIlakSmIsAgarasUribhiH zrosIhujaprAme // [ 4 ] kheDA gAmanA parAmAM AvelA zrIAdinAtha bhagavAnanA madiramAM rahelI eka dhAtupratimA, je su uMja gAmavAsIe bharAvelI te pratimA uparanA lekhaH-- saM0 1523 varSe vaizAkha vadi 7 ravau sIhuMjavAstavya prA0 jJA0 nAgA bhA0 dhArU suta sA0 AsA bhA0 dUsI suta sA0 ANaMdena bhA0 saMpUrI bhAtR gelA bhA0 kalU zreSThagaNapati pramukha kuTuMba yutena zreyorthaM zrI vimalanAthabiMbaM kA0 pra0 tapAgacchezazrI ratnazekharasUripaTTe lakSmIsAgarasUribhiH // [ pa ] amadAvAdanA devasAnA pADAmAM AvelA zrIpArzvanAtha 3. " jaina dhAtupratimA lekhasaMgraha " bhA. 2 (saM. zrIbuddhisAgara sUri) lekhAMka : 394, pR. 67-68 4. " jaina dhAtupratimA lekhasaMgraha ' bhA. 2 (saM. zrIbuddhisAgarasUri ) lekhAMka : 420, rR. 73 For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 cAra jaina tIrtha bhagavAnanA maMdiramAMnI eka dhAtupratimA upara saheja gAmanA rahevAsI zrAvake bharAvelI pratimA saMbaMdhI lekha - saM0 1552 varSe phAgaNa zudi 6 zanau sIhuMjavAsi prAgvATa zre0 kaDUA bhA0 camakU pu0 zre0 jItAkena bhA0 jasamAde pu0 meghA vIkA nAiA mAIyAdikuTuMbayutena nijazreyase zrIdharmanAthabiMbaM kA0 pra0 tapAgacche zrIsumatisAdhusUripaTTe zrIhemavimalasUribhiH / / muMbaInA gulAlavADImAM AvelA zrIciMtAmaNi pAzvanAthanA maMdiramAMnI eka dhAtupratimA upara saMhuja gAmanA rahevAsI zrAvake bharAvelI pratimA saMbaMdhI lekha - __ saMvat 1515 varSe mAgha zudi 1 zukra zrIbrahmANagacche zrImAlajJAtIya zre0 khImA bhA0 zANIsuta cAMpunAmnyA svazreyase jIvatyAdini0 saMbhavanAthavi kAritaM pra0 zrIvimalasUribhiH sIha(i)javAstavya / / [ 7] mAtara gAmamAM bharAvAyelI pratimA je pAdarA gAmanA maMdiramAM che te parane lekha - saM0 1575 varSe jyeSTha zudi 6 zukra zrIzrImAlajJAtIya maM0 sAjaNa bhA0 ranU su0 janA bhA0 jAsalade su0 samadhara kikAkena 5. " jaina dhAtutimA lekhasaMgraha" bhA. 1 (saM. zrIbuddhisAgarasUri) lekhAMkaH 1066, pR. 110 ( 6. "jaina dhAtupratimA lekhasaMgraha"bhA. 1 (saM. zrIkAMtisAgara) lekhAMka: 155 7. "jaina dhAtupratimA lekhasaMgraha" bhA. 2 (saM. zrIbuddhisAgarasUri) lekhAMkaH 16 pR. 4, For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtara 23 mAtRpitRzreyothai cuvisavaTakavi zrIsumatinAthasya kArApitaM pra0 pUrNimApakSabhRgukacchIyasAgaradAnasUribhiH mAtaragrAme zubhaM bhavatu / [8] bharUcanA maMdiramAMnI eka dhAtupratimA, je mAtara gAmamAM bharAvAyelI e saMbaMdhI lekha - saMvat 1591 varSe vai0 vadi 2 some zrIzrImAlajJA0 ma0 karaNA bhA0 pahutI su0 jesiMga bhA0 vIrU pu0 rANA rAmadAsa mAdhava maM0 rAmadAsakena bhA0 ramAde su0 haradAsayutena zreyase zrIsumatinAthabiMba kArApitaM zrIpUrNimApakSe zrIguNamerusUrINAmupadezena vidhinA pratiSThitaM mAtaragrAme // khaMbhAtamAM jIrAlApADAmAM AvelA zrIaranAtha bha0 nA maMdiramAMnI eka dhAtupratimA, je mAtara gAmamAM bharAvelI te saMbaMdhI lekha: saMvat 1573 varSe ASADha zudi 5 gurau osavAlajJA0 vRddhazAkhIya sA0 dharmaNa bhA0 dharmAdeputryA tathA sA0 sahasakiraNabhAryayA sonAInAnyA zrIAdinAthabiMba kAritaM pratiSThitaM koraMTagacche zrInannasUribhiH mAtaragrAme // 8. "rena dhAtupratibhA samasa " bhA. 2 (sa. zrI hisArabhUri) khemA : 292, 5. 48 4. " yAtupratibhA semasaMha" mA. 2 (sa. zrI hisArabhUri) mAM : 739, 5. 141 For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 cAra jaina tIthA [ 10 ] mULanAyakanI jamaNI bAjunA trima para A prakAre lekha jovAya cheH-- zrIzreyAMsanAthabiMbaM zre0 narasAkAritaM // 7 [ 11 ] mULanAyakanI DAbI bAjunA biMba para AvA lekha cheHshrii sumatinAtha sA0 samadhara // [ 12 ] bhamatInI devakulikAomAM je 92 jeTalI pratimAo che temAM moTA bhAganI pratimAo upara A prakAre eka ja jAtanA lekhA che. badhAMye khienI eka ja varSamAM ane eka ja divase pratiSThA thayelI lAge cheHsN0 1893 mAghazukla 10 budhe mAtaragrAmavAstavyaH zrImAlI - jJAtIyavRddhazAkhAyAM samastasaMghena RSabhadevabiMbaM kArApitaM pratiSThitaM tapAgacche bha0 zrIvijayajineMdrasUribhiH // -- [ 13 ] eka caraNapAdukA upara AvA lekha cheH-- zrI RSabhadevajI mahArAjanI pAdukA mAtaranagare | samastasaMghena sthApitA saM0 1893 nA varSe mAghamAse zuklapakSe sudi 10 dazamI budhavAsare aMjanaM kArApo ( pa ) tA zrIbhaTTArka zrI 108 bhaTTArka jineMdrasUrirAja likhitA paM0 zrIjeyavijeyajI paM0 dIpavijeyajI tapAgaccha che || 10-11. 'jaina mArtaMDa' nAmaka pustakamAM uparyukta baMne bibA zrIsumatinAtha bhagavAnanAM che ema jaNAvelu' che paNa vastutaH eka zrIzreyAMsanAtha ane bIjI zrIsumatinAthanu che. For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: *** 2. sojitrA maDA jillAnA peTalAda tAlukAmAM sejitrA nAme prAcIna gAma che. jenenI daSTie A gAmanuM zuM mahatva che te tarapha ame lakSa derIe chIe. yadyapi A gAma koNe vasAvyuM e saMbaMdhI ke hakIkata jANavA maLatI nathI chatAM jena graMthamAM je chUTakatruTaka mAhitIo verAyelI paDI che e uparathI eTaluM avazya kahI zakAya ke-sojitrA caudamI zatAbdIthI arvAcIna nathI. e vigate evuM paNa kahI jAya che ke, A gAmamAM jenonI vasatI ane sthiti caudamA saikAthI laIne ogaNIsamA saikA sudhI kramazaH pragatizIla rahI che. te pachIthI ahIMnI jena vasatImAM ghaTADo thatAM thatAM Aje te jenenAM mAtra ATheka ghare vidyamAna rahyAM che. sejitrAmAMthI cAlyA gayelAM keTalAMka jaina kuTuMbe AsapAsanA tArApura, kAra vagere gAmamAM rahevA gayAM che. Ama chatAM jenenI prAcIna sthitinA avazeSa samAM- 1 jaina maMdira, 2 upAzraya ane 1 jaina dharmazALA maujUda rahelAM che. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIthI prAcIna sthiti sejitrA saMbaMdhe maLI AvatA prAcIna ulekhe paikI ukezavaMzIya zrA, rAjUe "iqIriAnI eka prati lakhAvI che, tenI prazastimAM nIcenA leka uparathI A gAmanA jaina saMghanI sthiti upara sAre prakAza paDe cheH" maunaM puNyamiva prauDhaM caturakSi (24) jinAlayam / yo'cIkarattamAM zatrujayabhUdharamaNDanam // 7 // stambhatIrthe pure. sojIMtrike kAvIpure tathA / TIvAthapure hAthoMDhaLa () naraveDapi 2 | 8 | aNahillAbhidhe droM tathA grAme balAsare / ca: zrIninA " 8 " A truTita prazastinA kaleke uparathI jaNAya che ke, ukezavaMzIya zreSThI Asadhare zrI zatruMjaya, staMbhatIrtha, setrika, kAvIpura, TIMbA, hAthIMdaNa, nagara, aNahilapura ane balAsaramAM jaina maMdiro baMdhAvyAM hatAM. AmAM ullekhAyeluM aMtrika e ja AjanuM sejitrA che. kamanasIbe A prazastine chelle bhAga truTita che, eTale emAM saMvatane nirdeza karyo hoya te te jANI zakAtuM nathI. Ama chatAM A tADapatrIya prati caudamA saikAthI pAchaLanI nathI, eTale caudamA saikA pahelAM ahIM jena maMdira bAMdhavAmAM AvyuM hatuM, eTaluM AthI spaSTa thAya che. 1. "jaina pustakaprazastisaMgraha:" prakA siMghI jaina graMthamALA, muMbaI. pRSTha: 91 For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sejitrA A hakIkatathI jaNAya che ke, ahIM agAu jenenI vasatI sArA pramANamAM haze. e pachI paMdaramA saikAmAM bIjuM jinAlaya baMdhAyA saMbaMdhe AvI neMdha maLe che - " ahammadAbAdapurAdhivAsinA, sojhItrike zrIgadarAjamantriNA / triMzatsahasradramaTaGkavikrayAt , yatkAritaM nUtanajainamandiram // zrIsomadevAhvayasUribhistata taMtra[SStI mUrtiratiH praSTitA ! dade yadAdezamathApya sotsavaM, zrIvArajUrva sumaratnasAgha " -amadAvAdanivAsI maMtrI gadarAje sejitrAmAM trIsa. hajAra dramma TaMkAnA kharace eka navIna jaina maMdira baMdhAvyuM. e maMdiramAM jinapratimAonI pratiSThA zrImadevasUrie. karI. vaLI, jemane Adeza meLavIne zrImadevasUrie zubharatna nAmanA sAdhune utsavapUrvaka vAcakanI padavI ApI. A ullekhathI ema mAnavAne kAraNa maLe che ke ahIM jenenI vasatI sArA pramANamAM vadhI haze jethI bIjA. maMdiranI jarUriyAta joI zrIgadarAja maMtrIe e maMdira, 2. "guruguNaratnAkarakAvya" kartAH semacAritragaNi (saM. 1541) sargaH 3, leka: 12, 13. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho baMdhAvI ApyuM, ane zrIgujaratna munine vAcaka padavI ApavAmAM AvI. zrI somasuMdarasUrinA samaye saM. 1456 thI 1500 mAM IDaramAM digaMbara bhaTTArakAnI gAdI sthapAI te pachI sejitrAmAM paNa bhaTTArakanI gAdI sthApavAmAM AvI. Aje paNa ahIM digabaranAM traNa maMdiro che. saM. 1523 nA eka pratimAlekhamAM sejitrAvAsI zrAvake bharAvelI mati uparane lekha A prakAre maLe che - "saM0 1523 varSe vai0 va0 4 gurau sojhItrAvAsiprAgvATajJAtIya vya0 hApA bhAryA hAMsalade suta vya0 guNiyAkena bhA0 rAjA bhA0 ramAde suta vya0 AsadhIra zrIpAla zrIraMgAdikuTuMbayutena zrIkuMthunAthabiMba kAritaM pratiSThitaM zrItapAgacchezazrIlakSmIsAgarasUribhiH // 54 -saM. 1523nA vaizAkha vadine guruvAre sejitrAvAsI piravADajJAtIya vya, hApA, tenI bhAryA hAMsalade, tenA putra guNiyAke, bhAryA rAjA, bhAryA ramAde, tenA putra vya0 AsadhIra, zrIpAla, zrIraMga vagere kuTuMba sAthe zrI kuMthunAthanuM biMba bharAvyuM ane tenI zrItapAgacchaza zrIlakSmIsAgarasUrie pratiSThA karI. 3. "jaina sAhityane saMkSipta ItihAsa" le. mohanalAla da. desAI, pRSTha : 461. 4. "jaina dhAtupratimA lekhasaMgraha" bhA. 2, saMpA. zrIbuddhisAgarasUri. lekhAMkaH 685, pR126 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sejitrA 29: e pachI te A gAmamAM moTA meTA AcAryo AvatA, rahetA ane caturmAsa paNa gALatA. e vize maLI AvatA ullekha mujabaH zrImavimalasUrijI saM.1572 mAM A gAmamAM padhAryA hatA. zrIhIravijayasUrijIe ahIM caturmAsa gALyuM hatuM. zrIvijayasenasUrijI saM. 1671 mAM A gAmamAM padhAryA hatA. e saMbaMdhe Avo ullekha maLe che? rAjanagarathI pUjya padhAriyA, anukamiM sejiI puri AviyA; devataNI gati ke na sakaI kalI, bhavitavyatA je te kirNi navi dalI.5 e pachI aDhAramA saikAnA yAtrI zrI zItavijayajI pitAnI "tIrthamAtrAmAM sojitrAne A rIte mAnabhera ullekha kare che - "jina namII sejhine mAtra saM.1805mAM zrIdhanasAgara munie "chINAnarg nI prati A gAmamAM lakhI hatI. paM. pratApavijayagaNinA ziSya paM. vivekavijayagaNinA gurubhAIpaM. bhANavijayagaNie ahIM "kAnaMtrita nI prati lakhI hatI. 18mI zatAbdImAM zrIudayaratnavAcake sejitrAmAM keTalAka paTelane jena banAvyA hatA. 5. "jena aitihAsika gUrjara kAvyasaMcaya" pR0 161, kaDI : 24 6. prAcIna tIrthamALA saMgraha" prakA, yazavijaya jaina graMthamALA, pRSTha: 124 Ford For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 cAra jaina tI muMbaInA nAmAMkita nAgarika zeTha meAtIzAhe A sojitrAnA hatA. (janma sa. 1838, svarga sa. 1892) temaNe ahIM eka ghara derAsara khaMdhAveluM ane zeTha manasukhabhAI bhagubhAInAM patnIe ahIMnA jinamaMdiranA jIrNoddhAra karAvyA hatA. jinamaMdira ahIM samaDI cakalAmAM eka ghUmaTabaMdhI jaina maMdira vidyamAna che. khIjA` madirAnA patto nathI. ane A maMdira paNa uparyukta ane paikI kayuM te jANavAnuM sAdhana nathI. maMdiramAM mULanAyaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanI maneAhara pratimA pacatIrthIyukta che. AsapAsanu parikara nakazIvALu kaLAmaya che. mULa gabhArAmAM mULanAyaka uparAMta bIjI 14 pratimAe ArasanI che. eka pratimA upara sa. 1559 nA lekha che. dhAtunI paMcatIthI 22, ekalamUrtie 7 ane cAvIzInA paTTa 2 che. kamaLanI aSTadaLa pAMkhaDImAM ekeka bhagavAna khirAjamAna che. tenI nIcenA bhAga hAvA joIe te atyAre nathI. pAsenA lAkaDAnA gabhArAmAM zrIzAMtinAtha bhagavAnanI pratimA che ane ArasanI mIjI 18 pratimAo che. ekalamUrtie 7 che. ATha kamaLanI pAMkhaDImAM ekeka patramAM acce bhagavAna birAjamAna che. tenA ma`DapamAM cAre bAjunA For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sejitrA thAMbhalA upara suMdara nakazIkAma kareluM che. hAthI, gheDA vagerenI suMdara AkRtio temAM karelI che. maMDapamAM ApaNI jamaNI Ajue siddhAcalajIne paTTa vidyamAna che. jIrNoddhAra A baMne maMdiro jIrNa thatAM amadAvAdanA zeTha manasukhabhAI bhagubhAInAM patnI, jeo sejitrAnAM hatAM, temaNe pitAnA maraNanI aMtima veLAe A maMdirane jIrNoddhAra karAvavAnI zeTha pAse mAgaNI rajU karI hatI. e mujaba zeTha manasukhabhAIe saM. 153-54 mAM A maMdirane jIrNoddhAra zarU karAvyuM hatuM. - jIrNoddhAra vakhate mULanAyaka zrI mahAvIrasvAmI ane zrI zAMtinAtha bhagavAnanI pratimAo uthApana karavA mAMDelI paraMtu e mUrtio uThAvI zakAI nahIM. AthI baMne mULanAyakane te sthAne rAkhIne bAkInI badhI mUtione utthApana karI zrI ajitanAtha bhagavAnanA gabhArA bahAra sthApana karI hatI. jIrNoddhAra pUre thatAM saM. 158 nA vaizAkha sudi 5 nA roja maMdiranI pharI pratiSThA karavAmAM AvI. devInI derI maMdiranA khUNAmAM AvelI eka ghUmaTabaMdhI derImAM zrI mahAlakSmI mAtAnI manohara mUrti che. A mUrti matIzAha zeThanAM kuLadevI hevAnuM kahevAya che." 7. motIzAha zeThe khaMbhAta ane te pachI muMbaImAM vepAra nimitte vasavATa karyo te agAu teo sojitrAmAM rahetA hatA. atyAranA maMdi For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho zrI mahAlakSmI mAtAjInI bAjumAM dhAtunI cAra yakSayakSiNuonI pratimAo che. emAM eka aMbikAdevInI. suMdara mUrti paNa che. aMbikAdevInA kheALAmAM eka bALaka beTheluM che, bIjuM bALaka bAjumAM UbhuM che. hAthamAM AMbAnI. laMba che ane tenI pAchaLa saM. 1387 ne lekha che. pAse ArasanAM pagalAM che te kenAM haze e jANavAmAM AvyuM nathI. oraDInI bahAranI bhIMtamAM eka derI AkArane gokhale che, temAM zrI AdIzvara bhagavAnanAM pagalAMjeDI che. cekamAM zrIvAsupUjya bhagavAnane ghUmaTabaMdhI gabhAre che. mULanAyakanI baMne bAjue ArasanI ekeka jinapratimA che. eka tarapha zrI ajitanAtha bhagavAnane ghUmaTabaMdhI gabhAre che. mULanAyakanI eka tarapha kAusagiyA mUrti che, ane bIjI tarapha zrIjinezvara bhagavAnanI nAnI pAMca mUrtio parikaramAMthI alaga paDI gayelI besADavAmAMthI AvI che. ramAM je zrI ajitanAtha bhagavAnane gabhAre che. te ja motIzAha zeThanuM ghara derAsara hatuM ema kahevAya che. ane A mahAlakSmI mAtAjInI mUrti temanAM kuLadevI hatAM ema tyAMnA vRddho pAsethI jANavAmAM AvyuM che. A mATe vAMce-muMbAInA nAmAMkita zeTha motIzAha. For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = 3. kheDA aDA e jillAnuM mukhya nagara che. sarakArI kacerIo, nizALo vagere ahIM che. AsapAsanAM gAmaDAMnI ahIM vizeSa avarajavara rahe che. zeDhI, me ane vAtraka e traNa nadInA saMgama para kheDA zahera AveluM che. A zahera ghaNuM prAcIna che emAM zaMkA nathI. agAu A zahera khUba jAhejalAlIvALuM hatuM. vepAraudyogathI A zahera samRddha hatuM. vasatI paNa sArA pramANamAM hatI. zrAvakenI vastI ahIM seMkaDenI saMkhyAmAM hatI. eka - kALe kheDA jainadharmanuM mathaka gaNAtuM. - Aje te relve rastAthI dUra khUNAmAM paDI javAthI ahIMne vepAra-udyoga paDI bhAMge che. vasatI paNa ghaTI gaI che. purANe vaibhava ane samRddhi rahyAM nathI. jyAM juo tyAM dhULanA DhagalA, paDI gayelAM ke ujajaDa makAne najare paDe che. zrAvakonA mahelAmAM keTalAMye ghara vAselAM dekhAya che. Aje ahIM zrAvakenAM 150 ghare khullAM haze. keTalAka paragAma rahe che. derAvAsI bhAvasAra zrAvakenAM ahIM 60 ghara che. sthAnakavAsI bhAvasArenAM 30 ghara che. 9 jinamaMdire, 2 sAdhvI-zrAvikAonA upAzraye, bhAvasAra zrAva - - For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 cAra jaina tIrtho kenA paNa 2 upAzraye, 1 jaina dharmazALA, jena vADI, AyaMbilakhAtuM temaja jaina pAThazALA vagere che. bhejanazALA cAlu che. kheDA vize prAcIna ullekha maLI Ave che te uparathI enI bhUtakAlIna sthiti kevI hatI tene khyAla Ave che. pAMcamA saikAmAM thayelA zrI. malavAdI AcAryanA samayamAM zilAditya mATe A kheDane nirdeza jaina prabaMdhAmAM maLe che. sAtamA saikAmAM te kheDA A pradezanuM meTuM nagara hatuM. cInI yAtrI yuvAnazvAMge pitAnA "mArata pravAsa vRttAMta'mAM kheDAne ullekha karyo che. teNe kheDAne 500 mAIlanA vistAravALuM jaNAvyuM che. valabhInAM dAnapatramAM "kheTakAhAra ane vAraMvAra ullekha karavAmAM Avyo che, e uparathI paNa kheDAne nirdeza maLe che. kheDAne pradeza retALa che e jotAM zrI. zIlAMkAcA "jhAvArasUtra nI TIkAmAM kheDane pAMzubAjaravaddha veTama" athavA "dhUjhAjhAropeta peTama" artha darzAvyuM che te paNa A kheDApradezanA nirdezane majabUta kare che. saM. 1192mAM siddharAjanA rAjyamAM mahaM. gAMgilanA maMtrIpadamAM kheTakAhAra maMDalamAM rAja0 semadevanI pratipattimAM kheTaka (kheDA) sthAnathI vinigrahavAsI paM0 cAmuke * AhAra athavA AharaNa eTale vahIvaTI ekama. For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA 35 devI zrIgaNinI mATe prAkRtanI "puSpAvatI nathI' tADapatra para lakhI hatI. bAramI zatAbdImAM thayelA aMcalagacchIya zrI AryarakSitasUrijI vihAra karatA A kheDA pradezamAM padhAryA hatA.+ e pachI te A pradezamAM keTalAye jenAcAryo AvatA ane ahIMnI jaina prajAne pitAnA upadezathI prabhAvita karatA rahetA. ahIMnA pustakasaMgrahamAMthI kapaDA upara lakhele vinayapatA yaMtra' maLI Avela che. e kapaDAnI laMbAI 4 phUTa ne pa iMca che jyAre pahoLAI 3 phUTa ne pa iMcanI che. saM. 1504 mAM divALInA divase kharataragacchIya zrI. jinabhadrasUrie e yaMtra lakhele che, e saMbaMdhI ullekha A prakAre che- ___"saMvat 1504 varSe dIpotsavadine likhitaM pratiSThitaM zrIkharataragacchAdhIzvarazrIjinacandrasUribhiridaM jaitrptaakaakhyyNtr|| saparivArasya jaitre vAMchitasiddhiM kuru kuru svAhA // " / A kapaDAnI baMne bAjue raMgita kera che. bIjI be bAjue citra AlekhyAM che. A citra rajapUtakAlIna che. yaMtra lAlazAhImAM AlekheluM che. * juoH "jaina sAhityane saMkSipta ItihAsa'- mehanalAla 6. desAI, pR0 252. + juoH "acalagaccha paTTAvalI-bhASAMtara' pRSTha : 135. For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtha vaLI, be dastAvejo gujarAtImAM lakhAyelA saM. 1975 nA che, je dastAvejo zrI. hIraratnasUrine karI ApelA che, te A prakAre che- dastAveja pahelA [ jAnA kAgaLa para tenI laMbAI IMca tathA pahoLAI IMca be jamaNuM, be DAbIne eka vacamAM ema pAMca sIle che.] 1 saMvata 1675 nA varakhe vaizAkha sudanI 3 dane pAta sAhasrI sAta zrI zrI 2 zrI 7 zrI AjamazAha hajura bhemIA, 5 Ula madhe AvA hatA zrI 3 ahamadAvAda madhe zrI hIraratanasUrII bhemIA 5 ne baMdIkhAnethI 4 choDAyA tIhAMthI pAMca mIAsarAvakakara che pAMcelemII 5 pAtasAhanI kacArI madhe pAtasAhathInI sAkhe pAtasAha hajuraI le 6 ba la I khare che halavadane rAja mahArANa zrI caMdarasenajI A 7 ne ThAkarathI sabalasaMghajI vaDhavANane dhaNuM tathA ThAkarazIvI, 8 rejI sIaNane dhaNI ThArazrI vIrAja lagatarane dhaNI 9 I 4 bhemIA zrI hIraratanasurIne apAsarAnI lAgata. . karI A 10 pI che tenI vigata halavadanI mAMDavI I suraja Ude junA jenAvAdI For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA 11 2 nItanA devA Ike varakhe bhAsatA naMga 5 ghaI cera - vA nItanuM apA 12 sarAnAM nalIo tathA kharakharAjata UpAsaranI sarave halavadane 13 dhaNI Ape IhI rIta cAre bhemIAnI che te zrI caMdramAM surajanI sA 14 lakhu te kharuM che amArA vaMsanA hoI te pale tathA hIraratananuM 15 rInA vaMsanA hoI te lIe te rIta caMdaramA surajanI sAkhe pAlavI 16 tathA hIraratanasurIi pAtasAhathrInI sAme bhemIA 5 nI pAse 17 vacana mAguM je amArA apAsarA vInA bIje parachagane UpAsa 18 re kare nahI amArA vaMsavAlAne game tevuM khuna Ave te apAsa 19 rAnI ANa lepavI nahI IvI rIta 5 bhemIonI che zrI jhaMjhuvADA 20 ne dhaNI zrI jI cerAta teNe kahyuM ke amAre paragaNe Agara naMga 3 che 21 te zrI jhaMjhuvADAne Agara tathA UMDune Agara tathA phatehaparane A For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 cAra jaina tIrtha 22 gara I Agara naMga 3 tIhAM je mIThuM bharavA gADAM je Ave te gADA dI 23 ka jenA vAdI tene lAgata parI aMgata sudhI jahAM sudhI Aga 24 ra rahe tIhAM sudhI Ape Ihi lakhu te sahI che, bIju bAsatA naMga 5 5 kapaDA karavA mATe Ape tathA nalIA tathA vAsaNa kUsaNa sara 26 ve darabAra thakI Ape IrIta pAMce bhamII zrI hIra ratanasurIne 27 karI ApI te kharI che zrI amadAvAda madhe lakhItaMga dIvAna zrI 28 manasukharAmajI Iha lakhuM te sahI che. -traNa bIbAM eka DAbI bIju jamaNIne trIjuM vacamAM ema chApelAM che. dastAveja bIjoH [lUgaDA para kALI zAhInA akSaramAM] zrI zrI zrI 1 9 saMvata 167pa nA varSe vaizAkha suda 3 dane pAta 2 sAhazrI, zrI AjamasAhane vAre bhemIyA 5 ne zrI rAjanagaramadhe zrI hIraratnasUrI pAMca bhemIyAne pratibodha daIne baMdIkhAMNethI pAce bhemIyAne mukAvyA zrAvika karyA che For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA mahArANu zrI caMdrasenajI te halavadane rAjA 1 sabalasaMgha rAjAuta vaDhavANane dhaNuM 2 mo che vejI sIyANIne ghaNuM 3 vijarAjajI lagattarAne dhaNuM 4 jeserAta jhaMjhAvADA ne dhaNuM e pAMca rAjA che pAMca bhemIyA pAse zrI hIraratnasUrIzuM vacana mAgyuM je eka mAharA upAsaro vinA paragaDIne upasare nahI ne u pAsarane kara karyo ghI sera va tela se. hA e pAM caeN bhemIyAnA rAjamAM eTaluM karyuMgame te havuM khuna hoya to upAsarAnI AMNa lepavI nahI hasavadana dhaNI pAMca bAsatA varasa vase Ape pAMce bhomIyAnI e rIte rita che ! apAsarAnI kharakharAjA purI pADe darabAra lIkhIta divAna zrI manasukharAmajI. paTTAvalI patra eka paTTAvalInuM pAnuM kheDAmAMthI maLI AvyuM che. temAM zrI mahAvIrane prathama gaNuM pachInA raviprabhasUri 31 mA sudhI jema tapagacchanI ane kharataragacchanI paTTAvalImAM nAme Ave che (ke jemAM zrI. mahAvIrane prathama nathI gaNyA ethI raviprabhasUri sudhIne naMbara 30 me Ave che) tyAra pachInI sUrinI paraMparA jUdI nIce pramANe ApI che temAM dareka nAma sAthe sUri umeravAnuM che. 32 (tatpa) ratnaprabhasUri, 33 (tatpaTuM) udayavaddhana, 34 guNavaddhana, 3pa devaratna, 36 ANaMdasuMdara, 37 zubha For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIthI varNana, 38 jayaprabha, 39 ajitaprabha, 40 caMdragupta, 41 suzuzuratna, 42 vinayavaddhana, 43 sabhIvardhana, 44 guNasuMdara, 45 vinayasu42, 46 harSa mana, 47 samudragupta, 48 bhadraguta, 49 udyotaratna, 50 mANikyasuMdara, 51 vimalaprabha, para AnaMdavardAna, 53 zivasuMdara, 54 dharmagupta, 55 vimalaratna, pada amRtavaddhana, 57 AnaMdaratna, 58 iMdragupta, 59 devagupta, 60, 44 61 siddha, 62 hekzuta, 63 44, 64 siddha, 65 hevagupta, 66 44, 17 siddhasUri, 68 dhanavaddhana, 60 (tatpaTTe) devaguptasUriH- tena guruNA zAha bahAdarasukhAsanaM narairvinA vidyayA cAlitam, vRSabhaM vinA vidyayA kUpo vAhitaH, kASThapAMcAlikayA vAyuvyaMjanaM kAritamityAdi pratyayAn dRSTvA bahAdaranRpeNa tuSTena puragrAmAdau dIyamAne nirlobhatayA guruNA gRhyamANe kaMbalIratnaM guruzIrSe nyastaM tatprabhRtijainasUribhiH zIrSe kaMbalI dhriyate. ... 70 tatpaTTe zrIkakkasUristena guruNA zAhamahamuMdanRpasyAtapatraM vAcAlitaM caturdazIpUrNimAvivAde caturdazIpa(pA)kSikA satye(tyA i)ti anyAnapi vidyAcamatkArAn dRSTvA tuSTena mahamuMdanRpeNa zrIrAjavallabhasUrirityabhidhAnaM dattaM / tasya guroH saMvat 1564 janma, saMvat 1571 vrtN| saMvat 1584 sUripadaM / saMvat 1613 zithimArga muktvA mahatparigrahaM tyaktvA kriyoddhAraH kRtaH / saMvat 1615 pUrvoddhRtakriyasya laghuzAlIyaAcAryazrIANaMdavimalasUripArzve yogodvahanaM kRtN| tadA tenAbhidhAnaM dattaM rAjavijayasUririti / 1624 nirvANaM. ___ 71 tatpaTTe shriirtnvijysriH|| tasya guroH saMvat 1584 For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 kheDA "janma, saMvat 1613 vrataM, saMvat 1624 sUripadaM, saMvat 1675 niyona / 72 tatpaTTe zrIhIraratnasUriH, tasya guroH saMvat 1620 janma, * saMvat 1633 vrataM, saMvat 1657 vAcakapadaM saMvat 1661 vaizAkha zudi 2 dine sUripadaM // saMvat 1715 varSa zrAvaNa zudi 14 soma rAkhanAre nirvALuM. 73 tatpaTTe zrIjayaratnasUriH 74 tatpaTTe zrIbhAvaratnasUriH // 75 tatpaTTe zrIdAnaratnasUri 76 tatpaTTe zrI kIrtiratnasUri saMprati vijayarAjye eTale 73 nakhara sudhInI mULa prati che ne te jayaratnasUrinA samayamAM A paraMparA-paTTAvalI lakhAI che e cAkkasa che. khIjA tevA paTTAvalInA eka pAnAmAM tapagacchanA 58mA ANu vimalasUri sudhI paraMparA Apela che ke jemAM darekanA samayamAM mukhya mukhya hakIkata gheADI gheADI ApI che. atra ANu vimalasUrithI paraMparA jema mUkI che te jaNAvIe chIe:-- 58 tapaTTe zrIANuMdavimalasUriH 58 tatpadye zrIvijayadAnasUri (ATaluM pAchaLathI umeryuM che) sa. 1582 kriyAra kIdhA triNa gacchanAyake pATaNa: vIsalanagaraH mArejAthI nisarA. For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtha 60 tatpaTe zrIrAja) saM. 1596 laMkAmata phekyo. vijayasUri | mAlavAle jayAjI jI. 61 tatpaTe zrIratna- siAha salemane pratibadhdha. vijayasUri | mugatAghATa karyo saM. 1924 62 tatvaTe zrIhIraratnasUri 63 tatpaTTe zrI jayaratnasUri 64 tatpaTuM zrIbhAvaratnasUri 65 tatya zrIdAnaratnasUrIzvare jyatiH 66 tatpaTuM zrI kIrtiratnasUri vidyamAna 5. mehanarane lakhI (likhi)tuM zreya arthe saM. 1821 varSe bhAdravada 7 caMdra zrIsUrya purA trIjA pAnAmAM mAtra paraMparAnAM nAme ApyAM che te upara pramANe che.' aDhAramA saikAmAM thayelA zrIudayaratnasUrie emanA samayamAM kheDAnI sthitinuM je varNana karyuM che te ApaNuM dhyAna kheMce evuM che. 1. juo : jenayuga"ne saM.1984 aSADha-zrAvaNa mAsane aMka * zrIudayaratnasUri te tapAgacchIya zrIviyarAjari, temanA ziSya vijayaratnasUri, temanA ziSya hIraratnasUri, temanA ziSya labdhiratna, temanA ziSya siddharatna, temanA ziSya megharatna, temanA ziSya amararatna, ane temanA ziSya zivaratnanA ziSya hatA. For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA "saMvata sattara uguNapaMcAsi, dvitIya bhASada mAsiMjI; sita terasi sadA subha divase, rAsa racyo ullAsiMcha. 11 vAmAnaMdana trivana jAvaMdana, bhIDabhaMjana sAMnidhi che; pUraNa rAsa ra paramaNi, suNatAM dhana sukha vArdhAi che. 12 vAtraka nadIya taNe upakaThi, kheDuM harIyALuM biM gAma che; suMdara ThAMma manahara maMdira, dhanada taNe vizrAma che. 13. zrAvaka sarva vAsaMtihAM sukhIyA, vItazekA vaDabhAgI jI; tyAgI bhegI niguNu rAgI, sakItavaMta sebhAgI jI. 14 jinanI bhagati kari mana zuddhi, sadgurunI kare sevA che; AThe pahere dharma ArAdhiM, dAna dIi nItameva che. 15 Astika sUtra siddhAMtane zrotA, sAMbhaLavA rasIyAjI; jIvAdika nava tatvane jANe, dharma kare dhasamasiyA che. 16 saMgha taNe Agraha pAmIni, rAsa rame mana rage che; sUdhA sAdhu taNuM guNa gAyA, ulaTa ANI rage che. 17 nava jaina maMdironuM varNana 1. rasulaparAmAM AveluM mULanAyaka zrI. AdIzvara bhaga A udayaratnasUrie ghaNA graMtha lakhelA che. teo emanA samayanA gujarAtI bhASAnA prasiddha jaina kavi hatA. ema kahevAya che ke, A udayaratnasUri kheDAmAM traNa nadInA saMgama vacce kAusagadhyAne akhaMDapaNe cAra mahinA sudhI UbhA rahyA hatA ane tethI e sthaLe beTa thaI gayo. A camatkArathI 500 jeTalA bhAvasAre emanA bhakta anuyAyI thaIne jainadharmI banyA hatA. te udayaratnasUrie saM. 1749 nA bIjA bhAdaravA sudi 4 nA divase racelA "jaMbUsvAmI rAsa'nI aMtima DhALaH 66 mAM uparyukta. varNana AlekhyuM che. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 cAra jaina tIrthA vAnanuM maMdira zikharabaMdhI che. mULanAyaka sahita ArasanI 8 bhavya pratimAo che. dhAtunI paMcatIrthI 19 ane ekalamUrtie paNa 19 che. cAvIzInA 2 paTTa ane 1 devInI mUrti che. maMdiranI aMdara nIcenA bhAgamAM zrImANibhadranu sthAna che. A sthaLe zrIpUja besatA ema kahevAya che; temAM khaMDita mUrtio bharI rAkhelI che. maMdiramAM aMdhe Arasa jaDelA che. zrI. unnayaratnasUri kheDAnA rahevAsI hatA. temanI paraparAmAM thayelA zrIpUjyAnI gAdI A sthaLe che. A ma Mdira koNe baMdhAvyuM te jANavAmAM AvyuM nathI. paraMtu zrIpUyAnI gAdI uparathI anumAna thAya che ke, zrI. uDDayaratnasUrijInA zrIpUjgyAmAMthI koIe A maMdira khaMdhAvyuM haze. athavA zrIsaMghe maLIne khaMdhAvyu hAya. zrIAdinAtha bhagavAnanI pratiSThA sa. 1803 nA zrAvaNu sudi pUrNimAnA divase thaI hatI ema zrI. udayaratnakRta 'ramUjIpura-maMDana-binastavana' uparathI jaNAya che. A maMdiranI pAsenA upAzrayamAM bhIMta upara e trikANa bhegA karIne tenI nIce daMDa jevI traNa lITI mUkI thatA AkAranA karelA khAnAvALA bhAgamAM akSarA evI rIte mUkelA che ke, game tyAMthI vAMcIe te * zrImattapAgacchAdhirAja zrIrAjavijayasUri' e pramANe vaMcAya. 4 A maMdiranA vahIvaTa bhAvasAra zrAvaka kare che. jeTha sudi 2nA roja vaSa~gAMTha ujavavAmAM Ave che. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 2. DuMgara bhUdharanA TekarA upara mULanAyaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAnanuM dhAbAba MdhI madira che. nAnu paNa paththaranuM aMdhAvelu che. maMdiramAM badhe Arasa patharAvelA che. A maMdira kheDAnA rahevAsI pAravADa zA. vaNArasIdAsa, tenA pautra zA. hIrAcaMda giradharadAse aMdhAvyuM che. temanA putra zA. bhIkhAbhAInAM dharmapatnI khAI jIvakAre vi. saM. 1930 nA zrAvaNa sudi 8nA divase mULanAyaka zrImahAvIrasvAmI bhagavAnane pratiSThita karAvyA che. sa. 1959mAM A maMdiranA jIrNoddhAra karavAmAM Avye che. kheDA maMdiramAM mULanAyaka sahita ArasanI 5 pratimAo che. dhAtunI paMcatIrthI 2 ane Arasane cAvIzInA eka paTTa che. 3. dalAlanA TekarA upara zrIpadmaprabhasvAmInuM maMdira dhAmAmadhI che. maMdiramAM badhe Arasa lagAvelA che. zrIhemacaMda dalAlanA pUrvajoe 200 varSa pahelAM A maMdira khaMdhAveluM che. temanA vaMzamAM thayelA zeTha ratilAla meAhanalAle sa. 1985mAM A maMdiranA jIIddhAra karAvyA che. mULanAyaka zrIpadmaprabhasvAmI Adi 3 ArasanI mUrtie che. mULanAyaka upara saM. 1908nI sAlanA lekha che. dhAtunI pacatIthI 1 ane ekalamUrti 3 che. 4. zeThanA vADAmAM mULanAyaka zrIRSabhadeva bhagavAnanuM dhAbAma`dhI maMdira che; je zeDa punasIe aMdhAvyuM che. maMdi ramAM badhe Arasa jaDelA che. mULanAyaka zrIAdIzvara bhagavAna For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 cAra jaina tIrtho sahita ArasanI mUrtio che. saM. 1893 mAM zrIjinendrasUrie aMjanazalAkA karelI che. dhAtunI paMcatIrthI 1 che. mAgasara sudi 7 nA roja varSagAMTha ujavAya che. 5. zeThanA vADAmAM uparyukta zrISabhadeva bhagavAnanA maMdiranI dakSiNa dizAe zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM dhAbAbaMdhI maMdira che. A maMdira zeTha vasatAbhAInAM dharmapatnI raMgabAIe saM. 1938 (?) mAM baMdhAvyuM che. mULanAyaka sahita ArasanI 10 mUrtio che. eka mUrti upara saM. 1745 ne lekha che. dhAtunI cAvIzIne paTTa 1, paMcatIthIo 2, ekalamUtio 3 ane caumukhajI le che. A caumukhajInI nIcene bhAga nathI. maMdiramAM lAgelI ArasanI takatImAM A prakAre lekha che - "saMvat 1838 vaizASa sudi 8 ravivAsare puSyanakSatre shriikhettkpura zrIrA zrIvartina--tiSThitazrI zAMtinAtha: ] thApitA (taH) sA (sa) zrI vasatI purasI mAryA evA suta vasatAmA bhAryA raMgabAi prAsAda [ : ] kArApitA(taH ) ku0 Tha0 pU. sahitAbhi bIpi (sTivI)paMnyAsa zarlina (na) |" uparanA mALamAM mULanAyakanuM kAca laMchana dekhAya che tethI zrI munisuvratasvAmI lAge che. palAMThImAM saM. 1921 1. mAtaranA jaina maMdiranI bhamatImAM rahelI moTA bhAganI mUtionI aMjanazalAkA saM. 1893 mAM zrIjinendrasUrie karelI che. For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA 7 ne lekha che. mULanAyaka sahita 3 mUtio ArasanI che. yAtanI pacatIthI 2 ane ekalamUti 1 che. A uparanA mALanuM derAsara zeTha kAlidAsa nAgaradAse baMdhAvyuM che. e vakhate temaNe tyAMnA zrIsaMghamAM pittaLanI kathareTanuM lahANuM karyuM hatuM. 6. lAMbI zerImAM zrI munisuvratasvAmInuM dhAbAbaMdhI maMdira kheDAnivAsI zeTha dAmodaradAsa nAgaradAsanAM dharmapatnI kuMvarabAI (zA. zAmaLadAsa kharATIvALAnI dIkarI)e potAnA patinA smaraNArthe baMdhAvI saM. 1928nA vaizAkha sudi 6nA roja pratiSThA karAvI che. mULanAyaka zrImunisuvratasvAmInI saM. 1994nA vaizAkha sudi 6nA roja zA bAlAbhAI gulAbacaMde pharIthI pratiSThA karAvI che. mULanAyaka upara saM. 1921ne lekha che. e vakhate temane nIce birAjamAna karAvyA che. mULanAyaka sahita ArasanI 3 pratimAo che. dhAtunI paMcatIthI 2 ane ekalatIthI 1 che. 7. rabArIvADAmAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM lAkaDAnuM be mALanuM dhAbAbaMdhI maMdira che. pahelAM ghara derAsara haze ema lAge che. mULanAyaka sahita ArasanI 3 pratimAo che ane uparanA mALamAM mULanA zrIpadmaprabhasvAmI AdinI 3 mUrtio che. maMdiramAM saM. 1907nI sAlanI takatI lagAvavAmAM AvI che. vizAkha sudi 5nA roja varSagAMTha ujavAya che. 8. paTelavADA pAse zrIamIjharA pArzvanAtha bha0 nuM For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 cAra jaina tIrtho temaja bhIDabhaMjana pArzvanAtha bhaTa nuM maMdira eka moTA vaMDAmAM-kaMpAuMDamAM AvelAM che. bIjAM nAnAM zrI zAMtinAtha, zrIvAsupUjya, zrIcaMdraprabha, zrI ajitanAthanAM maMdiro-gabhArA paNa che. A maMdira vizALa ane bhavya che. so varSanuM jUnuM haze. kaMpAuMDamAM praveza karatAM prathama mahAlakSmI mAtAne. gabhAro Ave che. temAM mahAlakSmI mAtAnI manohara mUti. lagabhaga 1 phUTa UMcI virAjamAna che. mUrti nIce saM. 1880 nA phAgaNa sudi 2 ne maMgaLavArane lekha che. bIje gabhAre zrI zAMtinAtha bhagavAnane che. A gabhArAmAM mULanAyaka sAthe ArasanI 6 mUrtio che. trIje zrI cakezvarI mAtAne gabhAre che. temAM cakezvarI mAtAnI 1 phUTa UMcI mUrti che. mUrti nIce saM. 1880nA. phAgaNa suda 2 ne maMgaLavArane lekha che. trIjA gabhArAthI jamaNA hAtha tarapha mALa upara javAne daravAje che. meDA upara dhAtunA zrI aSTApadajInuM derAsara che. "vattAri gaTTa Tu hoya' e prakAre 14 bhagavAna che. cAre dizAmAM caumukhajInI nIce pratyeka dizAmAM cha-cha prabhunI. mAtAo prabhune khoLAmAM laIne beThelAM che. ema dareka dizAmAM maLIne 24 prabhue che. aSTApadanI bAjumAM sametazikhara, aSTApada ane meruparvatanI racanAo lAkaDAnI banAvelI che. meruparvata upara cAre dizAmAM ekeka prabhu caumukha rUpe For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA rUpe birAjamAna che. meruparvata pAse gaNadhara bhagavAnanAM pagalAM che. mukhya daravAjAmAM praveza karatAM ApaNA jamaNA hAtha taraphanI bhIMtamAM be parikaranA uparanA bhAga lagADelA che. padmAsananI gAdI suMdara zilpayukta che. e sivAya be pari. karanA uparanA bhAga ahIM rAkhelA che, temAM IndranI AkRti katarelI che, je kaI parikaramAMthI alaga paDI gayelI lAge che. IMdranA paga pAchaLa caityavaMdana karatA hoya evI mudrAmAM be iMdro beThelA che. ApaNuM DAbA hAtha tarapha zrImANekasiMhasUrinAM pagalAMnI derI che. tenI pAse aMdara javA mATe daravAjo mUkele che. daravAjAmAM praveza karatAM cekamAM caumukhajInI derI che. e pachI zrIvAsupUjya bhagavAnane gabhAre che. temAM mULanAyaka sahita ArasanI 9 mUtio gAdInA zilpasahita che. dhAtunI ekalamUrtio 24 che. ekalatIrthI 1, paMcatIrthI 1 ane eka kamaLanI AkRti che, jene sAta pAMkhaDI che. pratyeka pAMkhaDI upara babbe jinamUrtio virAjamAna che. bheMyarAmAM praveza karatAM bheMyarAnA uparanA bhAgamAM be derIe banAvelI che, temAM ekeka pagalAMnI joDI che. zrI gautamasvAmInAM pagalAM upara saM. 1880nA phAgaNa sudi 2 ne maMgaLavArane lekha che. bIjA pagalAM upara paNa e ja ' saMvata-tithi che paNa te kenAM pagalAM che te jANI zakAyuM nathI. seMyarAmAM mUDa nA zrIcaMdraprabhasvAmInI mUrti birA For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 cAra jaina tI jamAna che. mULanAyaka sahita ArasanI 3 maneAhara pratimA che. upara zikharanA bhAgamAM ArasanA caumukhajI che. enI pAse be derIo che, te paikI ekamAM zrInemanAtha bha0 ane strIjImAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanAM pagalAM che. te aneupara sa. 1880 nA lekhA che. ahIM eka lAkaDAnI pUtaLI che, tene saMcAthI calAvatAM te nAcatI hatI paNa hAlamAM saMcA bagaDI gayA che. amIjharA pArzvanAthanA derAsaramAMthI nIkaLatAM pUrva dizAmAM zrImANibhadra yakSanu sthAna che. tenI pAse ja eka mATo maMDapa che, temAM zrIpUnyanI gAdI rAkhavAmAM AvelI che. derAsaranI peDhI paNa A sthaLe che. A maMDapamAM pUjA vagere bhaNAvAya che. maMDapanI bhIMtamAM sa. 1794 nA lekha che. zrIdAnaratnanA ziSya zrIudayaratnanA upadezathI zrIsa ghe A maMDapa-dharmazALA karAvelI che. esI paMcAsI varSa pahelAM cAka karAvavA mATe jamIna khAdatAM be TukaDA thaI gayela ArasanA eka paththara maLI AnyA hatA. A paththara 16 IMca lAMkhe ane dA iMca paheALA hatA. temAM 11 lITInA lekha A prakAre utkI che-- madiranA nirmANakartAnA lekhaH (2) || 10 || OM namo'te sarva zreyastatInAM yo vidhAtA vighnavArakaH / sa zrIpArzvajinaH puSyAdiha saMghena ( 2 ) ghAM zriyaM // 1 // svasti zrIvikramarAjyAdatIta saMvat 1794 varSe zAke 1660 pravartta - mAne jyeSTha sudi (3) iha zrIahimmadAbAda nagaropAMte / zrIkheDAdurge For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA 5 pratidinapravardhamAnaprauDhapratApapAnazrImahammudaSAna (4) bAbo vijayarAjye tapAgacchezabhaTTArakalIdAnaratnasUrivareSu vijayamAneSu / upAdhyAya zrIudayaratna(5)gaNInAM upadezAt / zrIkheTakapuravAstavyasaMghamukhya saa| zrIharSajI saa| zrIjeThA saa| zrIraNachoDa saa| zrI(6)kuzalasIprabhRtisamastasaMghena vizeSAdarAt / zrImIDibhaMjana pArzvanAthacaityaM upAzrayadharmazAlA(7)di sahita smuh(jh)t| atra kArya mahopAdhyAyazrInyAyaratnagaNiziSya pN| zrIkapuralnena tathA sA kuzalasI(8)kena ca paramabhaktizraddhAvatA mahAn udyamaH kRtaH / etacca mahAtIrtha zrIsaMghena samupAsyamAnaM AcaMdrArka (9) ciraM jytu|| yAvanmerumahidhrasAgarasaritsaMsevitA bhUriyaM, sUryAcaMdramasau pratApamamalaM yAvat samA(10)tanvate, jJAnAditritayAzrayo vijayate dharmotra yAvajane, tAvat saMghajanairupAsitapadaH pArzvaprabhu(11) - datAt // 1 // paM0 haMsaratnena likhitA prazastiriyaM / atra karmaThaH tthaa| RSidatta iti shreyH|| -A lekha saM. 1794 nA jeTha sudine che. tithi ApelI nathI. tithinI jagA khAlI mUkelI che. paraMtu dazamI hovI joIe. kemake, e ja divase karpararane uddhAra karAvI navA karAvelA maMdiramAM zrI bhIDabhaMjana pArzvanAthane pratiSThita karyA hatA, e spaSTa ullekha zrI. udayaratna racelA 'kheTakapuramaMDanajinastavana'mA 42vI che. tapAgacchIya zrIdAnaratnasUrinA samayamAM upAdhyAya zrI udayaratnanA upadezathI kheDAdurga (keTa) mAM muhammadakhAna 1. zArdUlavikrIDitaIdamAM A leka che. For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho bAbInA rAjyamAM kheTakapura-kheDAnA rahevAsI, saMghanA AgevAna zA. harakhajI, zA. jeThA, zA. raNachoDa, zA. kuzalasI vagere samasta saMghanA AdarathI zrIbhIDabhaMjana pArzvanAthanuM caitya, upAzraya, dharmazALA vagere karAvyAM, jemAM mahopAdhyAya zrInyAyaratnanA ziSya zrIkaErarane temaja kuzalasIe sAre udyama sevyuM hatuM. A prazasti zrIhaMsaratna, jeo zrIudayaratnanA gurubhAI hatA, temaNe racI che. AmAM RSabhadatta nAme. karmaTha eTale zipI hate. A maMDapa pachI eka ceka Ave che. paTelanAM cAra makAnanI jarmIna vecAtI laIne eka vizALa banAvyuM che. e cokamAM DAbI bAjue daravAjAmAM praveza karIe eTale. snAnAgAra che. ekanI uttara tarapha zrIamIjharA pArzvanAtha bhaTa ane zrIbhIDabhaMjana pArzvanAtha bhagavAnanAM baMne derAsare che. amI. jharA pArzvanAtha bhagavAnanuM derAsara pAMca varSanuM prAcIna hovAnuM tyAMnA vRddha puruSe kahe che. derAsaranA kaMpAunDamAM praveza karatAM ApaNuM jamaNA hAtha tarapha zrI AdIzvara bhagavAnanAM pagalAM rAyaNa vRkSa nIce che. e pagalAM upara saM. 1673nA mahA sudi 6ne ravivArano lekha che. kheDAnA zrIsaMghe A pagalAM sthApana karyAne temAM ullekha che. pAsenI eka derImAM zrIudayaratna sthApana karelAM e pagalAM jeDI che, te kenAM che te jANI zakAyuM nathI, saMbhavataH zrIudayaratnanI paraMparAnA yationAM pagalAM haze ema lAge che. Ford For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA - rAyaNa-pagalAM pAsenA meDA upara mUnA, zrIkuMthunAtha bhava AdinI ArasanI 3 pratimAo che. zrIkuMthunAthanI mUrti nIce palAThImAM saM. 1921ne lekha che. " amIjharA pArzvanAthanA maMdiramAM praveza karatAM ApaNA jamaNe hAtha tarapha zrI ajitanAtha bhagavAnane gabhAre che. temAM caumukhajI birAjamAna karelA che. temAM ArasanI 4 pratimAo che. tenI sAme zikharamAMnI be derIomAM ekeka pagalAM joDI birAjamAna che. A pagalAM kenAM haze te jANavAmAM nathI. derIonI pAse zikharathI sAva nIce pabAsaNanI gAdI ArasanI che. gAdImAM vacce devI che. te pachI vAgha ane siMhanI AkRtio katarelI che. evI ja rIte bIjI Ajue paNa che. AmAM hAthIo khaMDita thayA che. nIce vistArathI lekha che paNa barAbara sApha nahi hovAthI ukelI zakA nathI. mULanAyaka zrIamIjharA pArzvanAthanI ArasanI suMdara prAcIna pratimA paMcatIthI yukta che. zrIbhIDabhaMjana pArzvanAthanuM maMdira saM. 1794mAM taiyAra thayA pachI temAM A zrIamIjharA pArzvanAthanI mUrti pratiSThita karelI che. A mUrti vize ema kahevAmAM Ave che ke, A murti rUpAla gAmamAMthI nIkaLI hatI. e mUrtine pitAnA gAmamAM laI javA mATe amadAvAda, sUrata, kheDA vagere gAmanA For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tI zrIsaMgha ekaThA thayA hatA. e mATe kaIka kheMcatANa paNa thaI hatI para`tu chevaTe ema nakkI thayuM ke, ratha taiyAra thAya ane temAM je besADe te A mUrtine laI jAya. kheDAnA zeThe kahyuM ke, ratha taiyAra che mATe kheDA cAle.' ema kahetAM ja mUrti phUlanI peThe UpaDIAvI tethIte mUti kheDAmAM lAvI ahIM padharAvavAmAM AvI. A mUrtimAMthI amI jharatAM hatAM tethI te amIjharA pArzvanAthanA nAme oLakhAya che. mULanAyaka sivAya ArasanI 4 bIjI pratimAo paNa prAcIna ane manahara che. kula 5 pratimAe ArasanI che. kAI upara lekha nathI, dhAtunI ekalamUrti 16, cAvIzInA paTTa 1 ane pacatIthI 3 che. A sivAya AmAM sphaTikanAM 2, nIlamanAM 3, lasaNiyAnAM 1, sAnAnAM 1 pratimAjI che. eka devamUrti ArasanI che. tenA upara bhagavAnanI mUrti che, lekha nathI. dhAtunI zrIcakrezvarI devInI paNa 1 mUrti 15 phUTa UMcI che. temAM devI baLada upara ArUDha che ane temanA mastaka upara jinezvaranI mati che. e mati nIce sa. 1880 nA phAgaNa suda 2ne maMgaLavArane lekha che. eka chUTA paDI rahelA parikara para A prakAre lekha cheH ------ (1) // 90 // saM0 1325 varSe phAguNa zudi 9 navamyAM some'dyeha vaNasauliyA [sthA] ne mahaM0 zrIdevasimhasAlasthAna mahaM0 udayasiMhapratipattyarthaM // (2) zrImAlI ta [0] Tha0 padma Tha0 padmaladevisuta Tha0 haripAlena mahaMNyA strIzriyAdevibaMdhunA zrIjaya sena sUrINAmupadezena For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA vAvAiyAM zrImati(3)svAmiviMvarti [6] 3pa(kuMva)oyotha kAritA guma || -saM. 1325nA phAgaNa sudi 9ne somavAranA divase vaNasauliya (-vaNasela) sthAnamAM mahaM. devasisAlA (-devakI vaNasela) sthAnamAM mahaM. udayasiMhanI sevA mATe zrImAlI tapAgacchIya Thakura padha, tenI patnI paghaladevI, temanA putra haripAla te maheNustrInA pati ane zrIdevInA bhAIe padmAvasahImAM zrI ajitanAtha svAmInI mUrti zrIjayasenasUrinA upadezathI sukha ane kalyANa mATe bharAvI. 9. A ja kaMpAuMDamAM pAse zrIbhIDabhaMjana pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira che. maMdira ghaNuM meTuM ane vizALa che. maMdiramAM bheMyAM ane upara mALa che. mULanAyakajInuM derAsara moTA derAsaranI DAbI bAjue che. pratimAjI prabhAvazALI manAya che. - 1. devakI vaNasola nAme gAma Aja paNa kheDAthI 5 keza dara ane mahemadAvAdathI dakSiNa dizAmAM 2 gAu dUra AveluM che. ahIM 75 thI 100 jeTalAM gharanI vastI che. mukhyataH dhArALAnI vastI che. ahIM jena maMdira hatuM, tenAM khaMDiyere paNa vidyamAna hatAM. e khaMDiyeremAMthI beThaka ane parikaranA chUTA TukaDAo maLI AvelA je pAMtrIseka varSa pahelAM kheDAnA moTA maMdiramAM lAvIne mUkavAmAM AvyA. saM. 1325nI sAlanA zilAlekhavALA A TukaDAo e khaM, ranA che. e khaMDita maMdira A zilAlekhanA AdhAre padmA nAmanI kaI zrAvikAe baMdhAvyuM haze; tethI e padmAvasahikA nAme oLakhAtuM haze. A zilAlekha uparathI ema kahI zakAya ke A maMdira saM. 1325mAM ke te pahelAM baMdhAyuM haze. For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho zrIudayaratna vAcake potAnA racelA "paMcatIrthI-stavana'mAM A prabhujInA mahimA vize kahyuM che ke - Aja kheTakapure, kAja siddhAM save; bhIDabhaMjana prabhu je kahAye. A mULanAyakajI vize kahevAya che ke, vi. saM. 1516 mAM kheDA zaheranI pazcima bAjue nadI kinAre hariyALA gAma pAsenA eka vaDa nIcethI zrIbhIDabhaMjana pArzvanAtha prabhujI pragaTa thayA hatA. . mULanAyaka prabhu traNatIthanA parikarayukta prAcIna ane manahara che. parikaranI uparane bhAga nathI. kAusagiyA upara baMne bAjue ekeka mUrti beThelI che. ene gaNue te paMcatIthI manAya. gAdImAM siMha ane hAthInI AkRtio che. bIjI tarapha devamUrti nathI paNa vacce dharmacaka che. tenI bAjumAM ekeka haraNanuM svarUpa batAveluM che. A maMdiramAM jUnAM citro ane aSTapada AdinI prAcIna racanA bhavya ane manahara che. AmAM mULanAyaka sahita ArasanI 8 pratimAo che. dhAtunA eka caumukhajI che paNa tenI nIcene bhAga nathI. dhAtunI 3 ekalamUrtio che. - eka gokhalAmAM dhAtunI padmAvatI devInI 2 phUTa UMcI mUrti birAjamAna che. mUrtinI bAjue ekeka chaDIdhara For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDA UbhA che. devInA mastaka upara zrI pArzvanAtha bhavanI mUrti che. mUrti nIce Ave lekha cheH saMvat 1712 vairArava zukti 7 zrIvAja che sadharakAritaM pArzvanAtha pdmaavtii||" A sivAya deva-devInI 4 dhAtumatio che. mULa gabhArA bahAra ApaNuM jamaNI tarapha be gekhalAo che. baMne gokhalAmAM traNa traNa jinapratimAo che. DAbI bAjue paNa be gekhalA che. temAM ArasanI ekeka jinapratimA birAjamAna che. A bhIDabhaMjana pArzvanAthanuM maMdira saM. 1794 mAM baMdhAveluM che, ane tenI pratiSThA jeTha sudi dazamanA reja thayelI che. jo ke tenI varSagAMTha hAlamAM jeTha sudi pa nA reja ujavavAmAM Ave che. paraMtu kharI rIte te dazame ja UjavavI joIe For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIL 4. dhoLakA keTalAka leke "mArata'mAM ullekhAyela virATanagara te ja dhoLakA ema manAvavAno prayatna kare che, paraMtu e mATe kaI pramANuM maLatuM nathI. karnala jemsa ToDe "rAgathAnavA tihAsa'mAM jaNAvyuM che ke "kanakasena rAjA lehakeTa lAhorathI vi. saM. 200 mAM saurASTramAM AvyuM. teNe prathama vIzanagara vasAvyuM. tenI cethI peDhInA rAjA vijayasene vijayapura, valabhIpura ane vidarbha vasAvyAM, jyAM Aje dhoLakA, valabhIpura (vaLA) ane zihera vaselAM che." A rIte joIe te vi. saM. 400 nI AsapAsa cheLakA vasyuM paraMtu e mATe kaI prAmANika purAve maLatuM nathI. durgAzaMkara zAstrI pitAnA "madhyakAlIna rAjapUtone itihAsa" (prathamavRttiH pR. 364)mAM seMdhe che ke - AnAkanA putra lavaNuprasAde pitAnA pitAmahanA nAme dhavalakkapura-dhoLakA vasAvyuM ane temAM pitAnI rAjadhAnI sthApanA karI. paraMtu lavaNaprasAdane samaya terame roke che, jyAre bAramA saikAmAM racAyelA jaina prabaMdhe ane prazastiomAM dhavalakkapuranuM nAma maLI Ave che, je ullekha viSe ame For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA AgaLa jaNAvIzuM. AthI ema mAnavAmAM bAdha nathI ke, lavaNaprasAde LakA vasAvyuM nathI paraMtu tenA pitA AnAke athavA tenA pitA dhavale svayaM dhULakA vasAvyuM hoya ane. lavaNuprasAde ene rAjadhAnIne gya banAvyuM hoya. dhoLakA vize je prAcIna ulalekha maLI Ave che, temAMnA keTalAka ahIM neMdhIe chIe. navAMgIvRttikAra zrIabhayadevasUrijI, jemaNe vi. saM. 1120thI 1128 sudhImAM nava aMge para TIkAonI racanA. karI hatI, teo LakAmAM padhAryA hatA. vi. saM. 1132mAM kharataragacchanA vidvAna paTTadharAcArya zrIjinadattasUrijIne janma dhoLakAmAM thayo hate. saM. 1143thI 1226 mAM vidyamAna vAdI zrIdevasUri e baMdha nAmanA zivAta vAdIne ahIM dhULakAmAM parAjaya karyo hate. 3 emanA ja samayamAM udayana maMtrIzvaranA putra maMtrI vADmaTe cheLakAmAM "udayanavihAra' nAme vizALa caitya baMdhAvyuM hatuM, jemAM vAdI zrIdevasUrijIe sImaMdharasvAmInI pratiSThA karI hatI. zrIjinaprabhasUrinA samayamAM eTale 14mAM 1. "jaina tIrtha sarvasaMgraha' prakA. zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda, pR. 94 2. "prabhAvaka carita'- abhayadevasUri prabaMdha', prakA siMghI jaina graMthamALA, pR. 28 3. "prabhAvaka carita'-vAdidevasUri prabaMdhI, lo. 39 For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 cAra jaina tIrthAM saikA sudhI A vihAra vidyamAna hatA. te pachI e naSTa thayA. A ucanavihAra kayAM hatA enuM keAI cihna Aje maLatuM nathI paNa hAlamAMja e uyanavihArane prazastilekha maLI AvyA che te ame A gAmanA vanane aMte anuvAda sahita ApelA che. sa. 1190 mAM mRgacchanA zrIjinacaMdrasUrinA ziSya AmradevasUrie yaze nAga zeThanI vasatimAM rahIne AraselI devendragaNi-nemicaMdrasUriSkRta 'AhvAnamaLiorA' paranI vRtti dhavalakkapura (dhALakA)mAM acyutanI vasatimAM pU karI hatI; temAM zrInemicadra, guNAkara ane zrIpArzva devagaNie lekhana-zeAdhana AdimAM ane AdhAnendraraNamAM sahAya karI hatI.1 maladhArI zrIhemacaMdrasUrinA traNa paTTadhara AcA paikInA zrIcaMdrasUrie dhoLakAmAM jyAM 'bharUca' (andhAvamAdha- samalikA vihAra) nAmanuM jinama Mdira hatuM, ke jemAM zrImunisuvratasvAmInI pratimAjI adhiSThita hatAM, tyAM AvyA hatA. tyAMnA (dheALakAnA) pAravADa dhavale temane 'munisuvrataSatri' racavAnI prAthanA karI, taddanusAra sUrijI tyAMthI nIkaLI azAvallIpurI (AsAvala-amadAvAda pAse) AvI, tyAMnA zrImAla nAgilanA putronI vasatimAM rahI, sa. 1193nA divALInA divase 'munisuvratacaritra' pUrNa karyuM hatuM.2 1. jaina sAhityane saMkSipta itihAsa,' pR. 252 " 2. ejana pR. 253 For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61. dhoLakA gUrjareza siddharAja jayasiMhanI mAtA mayaNa(mInala) devIe dhoLakAmAM potAnA nAmathI malAva-mInala sarovara baMdhAvyuM hatuM. siddharAje paNa mAlavya sarovara, rudramahAlaya. temaja derA rANInI vAva ane sahastraliMga sarevara dhULakAmAM karAvyAM hatAM. mahArAjA siddharAja jayasiMha mArI nAkhaze evA bhayathI nAsabhAga karatA kumArapAlane jyAre traNa divasa sudhI khAvAnuM maLyuM nahatuM tyAre sAsarethI piyara jatI vaNika bAI nAme zrIdevIe mArgamAM kumArapAlane khAvAnuM ApI satkAra karyo hate, tene kumArapAle dharmabahena samajIne jyAre te rAjagAdIe AvyuM tyAre te bahenanA hAthe rAjatilaka karAvI gAdIe beThe hate. ane tenA e upakAranA badalAmAM dhoLakA gAma tene paherAmaNImAM ApyuM hatuM. * zrIdharmadAsa gaNie racelI "raparAma' uparanI #' nAmanI TIkA maMtrIzvara vastupAlanA guru zrIvijayasenasUrinA ziSya zrIudayaprabhasUrie saM. 129mAM LakAmAM racIne pUrNa karI hatI. A samayamAM eTale teramA saikAmAM varadhavala rAjavInA maMtrIzvara vastupAla ane tejapAle ahIM rahIne ja gujarAtanA DagamagatA siMhAsanane sthira karyuM hatuM; eTaluM ja nahi paNa 1. "rAsamAlA'-phArbasa, bhA-1, pR. 147 2. ejanaH pR. 270 3. ejana: pR. 239 - - - For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho gujarAtanA prakhara pratApanI dhAka bhAratabharanA rAjavIo upara besADI hatI. rAjakAraNamAM temanI jevI nAmanA hatI tevI dharmamAM ujajavaLa khyAti hatI. temaNe dhoLakAmAM "zatrujayAvatAra' nAmanuM zrI AdIzvara bhagavAnanuM eka bhavya maMdira, cAre bAjue bhamatImAM civaza derIo yukta karAvyuM hatuM. temAM ratnamaya moTAM biMba padharAvyAM hatAM.' zrI. tejapAla maMtrIe tenA jevuM ja eka vizALa ane adbhuta evuM "ujajayaMtAvatAra' nAmaka caitya dhoLakAmAM baMdhAvyuM hatuM. maMtrIzvara vastupAlanA samayamAM veNukRpANaamara' nAme khyAti pAmelA zrIamaracaMdrasUrie dhoLakAmAM AvIne rAjadarabAramAM pratibhAsaMpanna kavi tarIkenI kIrti saMpAdana karI hatI. zrImunisuMdarakata "gurvAvaNI'mAM- "zrImaTTirdhavanagara' (leka 197) e ullekha karyo che e uparathI maMtrI pethaDe caudamA saikAmAM dhoLakAmAM zrImallinAthanuM jinamaMdirakarAvyuM hatuM. e ja saikAmAM thayelA vinayaprabha upAdhyAye racelI tIrthamA'mAM ahIMnA maMdirone A pramANe ullekha karyo che? dhavalakaI pAsu kalikuMDa jihAvasahIya pAsavare.3 1. "vastupAlacarita-zrIjinaharSagaNikRta, prastAva 3, zloka, pa6 2. ejana, prastAvaH 3, loka: 1 thI 3. "zrI jaina satya prakAza varSa : 17, aMka: 1. For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA aDhAramA saikAnA yAtrI zItavijayajIe pitAnI tIrthamA'mAM dhoLakAnA maMdirone ulekha A prakAre karyo che - "bAjini gAmi dhoLaki, yugAdi pAsa praNamuM tihAM thakI.1 Aje dhULakAmAM pahelAMnI jAherajalAlI rahI nathI. AkhuM gAma khaMDicera jevuM lAge che. uparyukta zeTha cazenAganI vasati, maMtrI vAmbhaTe baMdhAvela udayanavihAra, azvAvabodhasamalikA vihAra (bharUca-maMdira), maMtrIzvara vastupAle baMdhAvela zatruMjayAvatAra ane maMtrI tejapAle baMdhAvela ujavaMtAvatAra, maMtrI pethaDe baMdhAvela zrImali. jinacaitya, kalikuMDa pArzvacetya, jiNahAvasati-A badhAM maMdire kyAM hatAM enuM kaI cihna Aje jaNAtuM nathI. Aje ahIM mAtra 75 jenenI vastI che. 3 jainamaMdire, 1 upAzraya ane 2 dharmazALA che, je pUrvakAlIna jenenI jAherajalAlInA avazeSa samAM jaNAya che. maMdiranI vigata 1. aMbAjInI paLamAM zrI sumatinAtha bhagavAnanuM zikharabaMdhI maMdira che. pUrva dizAmAM be daravAjA che. baMne upara jinezvaranI maMgaLamRti che. ekamAM pravezatAM sabhAmaMDapamAM javAya che, ane bIjA nIcenA daravAjAmAMthI upara javAya che. uparanA uttara dizAnA daravAjAmAM pravezatAM raMgamaMDapamAM 1. "prAcIna tIrthamAlA saMgraha' pu. 124 For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho javAya che. daravAjA upara tIrthakaranI maMgaLamUrti che. mULanAyaka zrIsumatinAthaprabhu uttara sanmukha birAjamAna che. temanI AjubAjue traNa-traNa mUrtio che. mULanAyaka sahita kula 7 mUrtio che, mULanAyaka upara parikarane bhAga che; mULanAyaka ane bIjI be mUrtio upara saM. 1893 mAM zrIjinendrasUrie aMjanazalAkA karyAnA lekhe che. dhAtunI paMcatIrthI 4 ane ekalamUrtio 6 che. sabhAmaMDapamAM pUrva dizA tarapha be oraDIo che. eka oraDImAM ArasanI 6 phUTa UMcI manahara ane prAcIna kAusaggiyA-pratimA che. temanA DhIMcaNa pAse baMne bAjue ekeka IMdra che ane paga pAse eka tarapha zrAvaka ane bIjI tarapha zrAvikA hAtha joDIne UbhAM hoya evAM batAvyAM che.. kAusagiyA-pratimAnI baMne bAjue thaIne pAMca-pAMca jinezvaranI mUrtio che. eka mUrti kAusayAnA uparanA bhAgamAM birAjamAna che. A saMte gaNatAM kula 12 pratimAo yukta A kAusagiyA mUrti che. AvI bIjI kAu sajhiyA mUrti hovI joIe, je eka ja zrAvake banAvelI hoya, paNa te ahIM nathI. uparyukta kAusagiyA pratimAnI DAbI bAjue zrImunisuvratasvAmInI zyAmavarNanI bIjI kAusagiyA pratimA che paNa A pratimA kaI parikaramAMthI alaga paDI gayelI hoya ema jaNAya che. kAusagiyAnI DAbI bAjue vIzIne Arasane paTTa atimanahara che. paTTanI vacce bhagavAnanI mUrti 1 phUTa ucI che. bAjue ekeka cAmaradhara che ane cAre bAjue For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA jinezvaranI 23 martio che, je mULanAyakane gaNatAM 24 gaNAya. AnI nIce A prakAre lekha cheH saM. zarU00 ceSa suvighavATa jJAtIya caturviMzatijinapaTTaH kaaritH||" / jamaNI tarapha 35 bhagavAnane paTTa che. bAkIne bhAga khaMDita thayeluM che eTale A paTTa 170 jinane have joIe ema mane lAge che. upara parikarane bhAga che, temAM vacce mULanAyaka che. baMne tarapha ekeka mAlAdhara, ekeka hAthI vagere che. upara zrAvaka hAtha joDIne UbhA che. paTTamAM baMne paDakhe kAusaggiyA che. mULanAyaka Adi 3 mUrtio nIce saM. 1893ne lekha che. parikaramAM "saM. 2276 dhAvi****'' ATalA akSaro vaMcAya che. enA upara je kAusaggiyA pratimAo che te kaI parikaramAMthI alaga paDI gayelA hoya ema lAge che. A maMdiranI varSagAMTha mAgazara sudi 7 nA roja ujavAya che. dhoLakAnA rahIza, jeo hAla amadAvAdamAM rahe che te umedacaMda vIracaMda nAmanA zreSThIe rUA. 2500) ApIne saM. 196nA mahA sudi 10nA roja A maMdirane jIrNoddhAra karAvya evI takatI lAgelI che. dharmazALAne jIrNoddhAra paNa umedacaMda zeThe karAvyuM che. rAdhanapuranivAsI zeTha caMdubhAI miyAcaMda vakIla traNe derAsaranI vyavasthA rAkhe che. For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho 2. paMcabhAInI piLamAM zrI zAMtinAtha bha0nuM ghUmaTabaMdhI maMdira paththaranuM baneluM che. badhe Arasa jaDela che. sabhAmaMDapa vizALa che ane bhamatI paNa che. maMdiranI bahAra mATe eka che. cekamAM praveza karatAM be bAjue ekeka oraDI che. eka oraDImAM pUjAnAM vAsaNe rAkhavAmAM Ave che jyAre bIjI oraDImAM kesara sukhaDa ghasAya che. maMdiramAM traNa gabhArA che. mULanAyakanA gabhArAnA daravAjAnI baMne bAjue dvArapAlane badale sAdhuonI mUrtio rAkhelI che. sAdhuonA khabhAmAM e ane hAthamAM muhapatti rAkhelI che. teo vyAkhyAna ApatA hoya evI mudrAmAM temane batAvyA che. mULanAyakanI pratimA prAcIna, bhavya ane manahara che. lekha che paNa vAMcI zakAtuM nathI. mULanAyaka sahita ArasanI kula 6 pratimAo che. temaja 1 paMcatIthI, 1 caumukhajI, 2 kAusaggiyA keIthI judA paDelA, 2 yakSa mUrtio, ane 1 ekalamUrti ArasanAM che. 4 maMgalamUtio ArasanI che te bahAra gAmathI lAvelI hoya ema lAge che. dhAtanI eka paMcatIthI che, tenA upara A prakAre lekha che - __"saM0 1514 mAgha zudi 1 zukre staMbhatIrthavAstavyazrIzrImAlajJAtIya sA0 ThAkurasI bhAryA purI suta rApA nAthA sA0 mAMgAbhyAM bhAryA khAI suta vIrA tejA vastA sahijA sacavIrAdikuTuMbayutAbhyAM zrIvAsupUjyabiMba kAritaM prati0 zrIAgamagacche zrIsiMhadattasUribhiH // " For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhALakA 7 dhAtunI zrIpArzvanAthanI ekalamUrti che tenA upara A prakAre lekha cheH " saM0 1568 varSe mAgha zudi 5 zukre zrIUkezavaMze sA * kAnhAkena zrI puNyArthaM zrIpArzvanAthaH // " agAu A ma Mdira AkhuMce lAkaDAnuM hatuM ane temAM traNa gabhArA hatA. sa0 2009 nA jIIddhAra vakhate tene paththarathI mAMdhavAmAM Avyu che. mULanAyakanI upara meDA upara eka nAnA gabhAro anAvelA che, temAM caumukhajI padhAravAnA che. A maMdiranI varSagAMTha zrAvaNa vadi 1 nA rAja ujavAya che. A maMdiramAM zrIzAMtinAtha bha0 nA gabhArA jeva u nIce bhoMyaruM che. bhoMyarAmAM bhagavAnanuM mukha pUrva dizAmAM che. bIjI pratimAe khaMDita thayelI hatI tene dariyAmAM padharAvavAmAM AvI che. A maMdiramAMthI ArasanI 18 pratimAo, taLAjAmAM sa. 1980mAM zrIzAmaLApAnAtha bhagavAnanI pratiSThA thaI e samaye tyAM laI javAmAM AvI che; ane prAya: uparanA bhAgamAM birAjamAna karela che. 3. bhAlApeALamAM zrIAdIzvara bha.nuM prAcIna gharaderAsara che. AkhuMce maMdira lAkaDAnuM banelu che. maMdiramAM traNa gabhArA che. mukhya gabhArAmAM mULanAyaka For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jene tIrtho zrIAdIzvara bhavanI pratimA prAcIna ane suMdara che. mULanAyaka sahita ArasanI 5 pratimAo che. ArasanI ekalatIthI 2 che, temAM eka zrI pArzvanAthanI che ane bIjI kAusagiyA pratimA che. AcAryanI Arasa mUrti 1 phUTa UMcI che. garadana pAchaLa e ane hAthamAM muhapatti che. bIjA hAthamAM pustaka che. temanA paga pAse baMne bAjue ekeka sAdhu hAtha jeDIne beThelA che. AcAryanI mUti upara eka tIrthakara. mUrti che. gabhArA bahAra gokhalAmAM 15 phUTa UMcI zrIcakezvarIdevInI mUrti che, devInA mastaka upara bhagavAnanI mUti che, Arasane covIzIne eka suMdara paTTa che. vIze bhagavAna, nIce nAme lakhelAM che. gaIcavIzInA tIrthakara haze ema lAge che. paTTa nIce A prakAre lekha che. " saMvat 1349 varSe jyeSTha zudi 14 budhe zrInAgeMdragacchacaitye prAgvATajJAtIya Tha0 pRthvIpAlasuta bIdA bhAryA cAMpala suta vIrama bhAryA saMsAradevi suta AnIkaniga devasIMha abhayasIMha prabhRtibhirmAtA(tR)pitA ()-yortha vaturvarAtipaH vAritaH pratiSThita zrImatezvarasUriziSyazrIgAmarevasUrimiH | guma maraMtu " nIce bhoMyaruM che. ahIM traNa gabhArA che, mULanAyaka zrI pArzvanAtha bha0nI mUrti che. AdIzvara bha0nI alaukika pratimA che ane jamaNI tarapha pArzvanAtha bha0 che. gabhArA bahAranI sAmI bhIMtanA gokhalAmAM zrAvakanI mUrti che. zrAvaka hAtha joDIne UbhA che. temanA paga pAse For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA eka bAju bALaka ane bIjI bAjue bAlikA hAtha joDIne beThelAM che. nIce lekha che, saMvat nathI. lekha Ukalate nathI. bIjA gekhalAmAM zeTha, zeThANInI mUrti che. A zeTha te maMtrI vastupAla ane zeThANa te temanAM dharmapatnI rUpAdevI heya ema lAge che. baMne jaNe hAtha joDIne beThelAM che. trIjA gekhalAmAM yakSanI mUrti che. nIce dharuM che paNa baMdha karI dIdhuM che. amadAvAdanI jIrNoddhAra kamITie A maMdirane jINeddhAra karAvavAnuM nakkI kareluM che. A maMdiranI varSagAMTha jeTha sudi ranA roja ujavAya che. A maMdiramAM mULanAyakanI bAjumAM zAmaLA pArzvanAtha bha0nI manahara prAcIna pratimA, pAlItANunA saMghanI vinatithI pAlItANAmAM zrI geDIjInuM derAsara banAveluM che temAM pahelA mALamAM mULanAyaka tarIke sthApanA karavA mATe ApavAmAM AvI che ane te mUrtinA sthAne pAlItANAthI veta mUrti mokalavAmAM AvI che te birAjamAna karelI che. A maMdiramAM bhoMyarAnA mULanAyaka zrI AdIzvara bha0nI pratimA amadAvAdamAM jena vetAMbara beDIga (zeTha lallubhAI rAyajInI beDIMga)mAM banAvelA derAsaramAM mULanAyaka tarIke sthApana karavA mATe mAgavAmAM AvelI ane laI javAne nirNaya paNa thayuM hatuM. paraMtu zAstravizArada jainAcArya zrI vijayadharmasUrIzvarajInA gurubhAI A0 zrIvijayanemisUrIzvarajIe e prAcIna mUrtine utthApana karavI ThIka nathI evI For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtha salAha ApI tyAre ja e mUrti ahIM rahevA dIdhI che. A derAsaramAMthI zrImahAvIrasvAmInI mUrti muMbaInA jhaverI bajAramAM AvelA zrI mahAvIra svAmInA derAsaramAM mULanAyaka tarIke besADavAmAM AvI che. udayana-vihAra agAu ame jaNAvela che te "udayana-vihAra-prazasti-lekha atyAre dhoLakAmAM raNachoDajInA nAmathI oLakhAtA maMdiramAM raNachoDajInI mUrti pAchaLa rahele che. e zilAlekhanI rabIMga kepI levaDAvI paM. zrIlAlacaMdra bha0 gAMdhIe "zrIjaina satya prakAza"nA varSa: 19nA aMka: damAM artha sAthe pragaTa karela che. e vize teoe je vigata ane artha sAthe mULa prazastilekha Ape che, te emanA zabdomAM ja ahIM sAbhAra uddhata karIe chIe. "A zilAlekha saMskRta bhASAmAM padyamAM che. vistRta zilA para paDImAtrAmAM manahara sthala akSaramAM ra3 paMktiemAM te utkIrNa thayela che. pratyeka paMktimAM bAvana jeTalA akSare samAvelA che. A zilAlekha, pAchaLanA trIjA bhAga rUpa jaNAya che. kAraNa ke temAM zloka 70thI zarUAta che, e pahelAMnA 69 loke devA joIe, durbhAgye te bhAge. maLyA nathI. pAchaLano bhAga pUrNa jaNAya che. temAM 70thI 104 sudhInA leke che, te vividha chaMdamAM jaNAya che. A zilAlekhanI baMne bAjunI kinArenA akSare tathA vacce. keTalAka akSare nakalamAM barAbara UThayA nathI. tema chatAM For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA aspaSTa akSaravALA bhAgane zakya anumAnathI susaMgata karavA -spaSTa karavA ahIM keTaleka prayatna karyo che. A zilAlekha, e prAcIna jainamaMdira udayana-vihAramAM have joIe. udayana-vihAra gUjarAtamAM-AzApallImAM AsAvalamAM (amadAvAda vasyA pahelAMnI nagarImAM) hata-evA ullekha meM anyatra (jesalamera bhaMDAra DikeTalogamAM) darzAvyA che. AThaso varSo pahelAM-mahArAjA kumArapAlanA samayane A zilAlekha che. temAMnA 101 lekamAM jaNAvyA pramANe e udayana-vihAra (jinamaMdira) maMtrI vAbha karAvyuM hatuM, devavimAna jevuM suMdara e maMdira suprasiddha AcArya zrIhemacaMdrasUrinA AdezathI banyuM hatuM-e emAMnA ullekhathI jaNAya che. e udayana-vihAranI prazaMsanIya prazasti racanAra prabaMdhazatakAra suprasiddha kavi rAmacaMdrasUri (zrI hemacaMdrAcAryanA paTTadhara) che, jemane vistRta paricaya "nalavilAsa nATaka" (gA. e. si.)nI saMskRta prastAvanAmAM ame ApyA che. kaMkaNunA mallikArjuna para vijaya meLavavAmAM daMDanAyaka aMbaDe (maMtrI vADmaTanA baMdhue) je parAkrama darzAvyuM hatuM, te tathA bIjA paNa aneka ullekha AmAM che-enuM samarthana bIja pramANe dvArA atihAsika anusaMdhAnamAM karI zakAze. hAla ahIM mULa zilAlekhanI nakala paMktinA naMbara sAthe kalekanA rUpamAM vyavasthita karIne gujarAtI anuvAda sAthe darzAvuM chuM.' For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 kumArapAla bhUpAla - samakAlIna zilAlekha udayanavihAra prazasti [ zloka 70 thI 104] [1] ripau zaktiH bhaktityAge rAgo naye na ( la ) yaH / idaM catuSTayaM yasminnAzaizavamakhaMDitaM taM mallikArjunamanarghyaparAkramAMka ... [ 2 ] "vIM nRpateH pratApaH yadvikramasmaraNasaMbhRtasAdhvasottha vyAkaMpatAMDavacalAcalapANayaste / adyApi bhRMgavimukhAM dayitAstane.......... [3] .... SonmeSo jitahutabhujo jAmadagnyasya tasya / sthAnaM yenAdbhutazatakRtA kSudatA kaMdabaMdhAd rAjanyAnAM paribhavabhRtAM kaH kRto nopakAraH [4] ....ddhI vijayodyatasya cAra jaina tIrthAM samararaMgabhuvAM zarapANibhiH yasyAnvahaM vihRtamunmadavallabhena yamabhivIkSya..... [5] ....jayI kuMkaNezokSipada - kimapi tAMDavamAdadhataM muhuH / bANAlImiha tena tasya nizitairlana kSurapraiH ziraH / rAjataHpuramatra vahnimavizatpaTTadvipotrApatad ya For Personal & Private Use Only 1100 11 // 71 // // 74 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA // 77 // [6] "bhayAnujarjaragiraH pulakAvalIDhAH / ____ adyApi lATasudazaH puracatvareSu gAyati zauryanayavainayikAni yasya yastuMgazaMgamuddAma "vratasya tasya zrIsuvratasya bhRgukacchavizeSakasya / uttuMgazaMgazatavismitadevadaityaM caityaM cakAra harahAsasahodaraM yaH [7] // 79 // jayaM.... [8] yaH kumAravihArAkhye caitye zrIpattanasthite / pratimAM kArayAmAsa rAjatI nAbhijanmanaH // 81 // yasyAjanma parAMganAparihati... [9] .."yaikaparama satyavrate sauSThavaM kiM cAnyat kathayAmi yasya paramA vIreSu rekhAbhavat // 82 // ..."bhRte nibhRtamambare samaratUranAdAkulairyaH [10] .""sudhayAnyabhihitAni nAkarNayan // 83 // ekAMgavIratilakena kRpANakhe la] saMparkapAThitabhujadvitayena yena / yuddheSu bhUmi........ [11] ......"samavekSya yasya zauMDIrakuMjaramahebhaturaMgabhISmaM / utthAya pUtkRtaraveNa palAyamAnAH For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 [12] ...paspRhaM prasabhapramRSTaduSTAvarodhaghusaNAya cirAya yaramai dvipapatiradanA prakSodajAtavraNAlImakhalipi zuddhAMtamAdadhati bhUmibhuja: salajjaM [14] ananyavikramanidheH kiM tasya lokottaraM [17] ranuvaprabhAva natanRpatimaMDalImukuTakAMtikamrakramAn virodhivasudhAbhujo yudhi vismayanidhikramAn / gajairyadupadAkRtaiH ka...................... F**** [15] 0 svanAmAMkaM puraM yena lATadeze nivezitaM avaMtiSu kRtAspadaM 0 TakuMjarApresaraturaMgamacamUvRto vanavihA zazvadvIramatallikAstutabhujastaMbhasya vIravrataM / dezo yena sa jagataH prati muhuH kSuNNakSitIza... cAra jaina tI ............ dhavalasya vairasiMhaH sutobhUnnayabhUSaNaH / caityaM yaH pArzvanAthasya staMbhatIrthe vyAghApayat vinayakauzala.... tIrthaprabhAvanodbhUtapuNyazrIpuNyajanmanAM / saptArNavIkUlamUlapre kholakI rttisaMpadAM amAriDiMDimo...veka....... For Personal & Private Use Only // 85 // // 86 // / / 87 / / // 90 // // 91 // // 92 // 0 // 93 // // 94 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA GUL [18] ......."dhanyAnAM vidyAtritayavedhasAM / zrIhemacaMdrasUrINAmAdAyAdezavaibhavaM // 96 // sauvarNakuMbharucipiMjaritAMtarikSa saMkalpasaMghaTana..... [19] ......| 97 // bherIsahasrakuharotthita tAratAra bhAMkArapUraparipUritavizvaramyaM / abhraMlihAnazikharasthitasiMhapota zreNIvisUtritapataMga........ [20] [sphaTikanibhazilAsahasrarociHpracayavalakSitaharmyacaMdrazAlaM // 99 // upahasitasuravimAnaM vimAnamunivRMdajanitabahumAnaM / nikhila.... [21] ....."yA lakSmyA / udayanavihArametaM vyadhApayad vAgbhaTo maMtrI // 101 / / jinasaMkhyAnyAbharaNAnyekAnAM triMzataM dhvajAn hemnaH / yaH pUrNA [22] .........."dhvajaramye caMdAdityAvacUladhavalataralasattArakAtAramabhraM / zobhAM caMdrodayasya zrayati vikasiteMdovarasnigdhabhAsA yAvat tAvat prabhAva....... [23] ......"varAtmanAM kRtadhiyAM ziraHzekharaH / For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .76 cAra jana tIrtho prabaMdhazatanirmitiprathitakIrtikAbhyodayaH / prazastimatulAmimAmakRta rAmacaMdro muniH // 104 // anuvAda [70] zatru pratye zakti, prabhu (svAmI) pratye bhakti, tyAga (dAna)mAM rAga (prema), ane naya (nIti)mAM naya (laya) A cAra guNe jene viSe (je aMbaDamAM?) bAlyAvasthAthI laIne akhaMDita hatA. [71] te rAjA (kumArapAla?)ne prabala pratApa gaNAya ke jenI kiMmata AMkI na zakAya tevA parAkramI mallikArjunane [teNe harAvyuM.] [72-74 jenA vikramane saMbhAravAthI bhayabhIta thatAM utpanna thayelA kaMparUpa tAMDavathI [zatrupakSanA] hAtha dhrujI rahyA hatA ....agnine jIte tevA, parazurAma jevA pratApI tenA [pratApanuM varNana zuM karIe?] seMkaDe adbhuta karanArA ane mULa balpamAMthI cUrNa karanArA, jeNe paribhava pAmelA rAja (kSatri) para karyo upakAra karyo na hate? vijaya meLavavAmAM tatpara thayelA, unmadanA vallabha evA [ jenA pratApe] niraMtara vihAra karyo hate. [75-77] raNasaMgrAmarUpI raMgabhUmimAM vAraMvAra bANavALA hAtha vaDe kaMIka adbhuta prakAranuM tAMDava (nRtya) karatA jene joIne kuMkaNeze (kekaNa dezanA rAjA mallikArjune) For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA 77 enA para bANanI paMkti phekI, tevI teNe tIkSNa bANe vaDe tenuM (mallikArjuna rAjAnuM) mastaka cheDyuM hatuM. -A prasaMge rAjAnA aMtaHpure (janAnakhAnAe-- rANu vage) agnimAM praveza karyo hate, A samaye rAjyane paTTahastI paDI gaye hate. (tenuM patana thayuM hatuM.) bhaya pachI gagada thayelI vANIvALI, romAMca-yukta. thayelI lAdezanI suMdarIe nagara (bharUca)nAM coTAomAM, jenA (aMbaDanA) zaurya, naya (nIti) ane vinaya guNone gAya che. [78-80] jeNe bhRgukaccha (bharUca)mAM tilaka samAna suvratanuM (munisuvrata nAmanA vizamA tIrthaMkaranuM) UMcuM manahara citya (jinamaMdira) karAvyuM hatuM, je haranA hAsa jevuM ujajavala hatuM ane je UMcAM seMkaDe zikharo vaDe deve ane dAnavone paNa vismaya pamADe tevuM hatuM. [81) jeNe pattana (pATaNa)mAM rahelA "kumAra-vihAra nAmanA caityamAM nAbhi janmA (RSabhadeva-AdIzvara jina)nI rajatamaya (rUpAnI) pratimA karAvI hatI. [82 thI 89] jene janmathI laIne jIvana-paryanta paranArIno parihAra [ e niyama salluNa hata] tathA satyavratamAM sauSThava hatuM (je satyavAdI hata), huM bIjuM zuM kahuM? vIra puSamAM jenI parama rekhA hatI. 82 [ yuddhamAM raNabherI vAgatAM] yuddhanAM vAjiMtronA nAdathI Akula vIre sAthe yuddhamAM keInAM paNa kathanane teo For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (78 cAra jaina tIrtho sAMbhaLatA na hatA. 83 ekAMgavIratilaka, taravAranAM yuddha khelavAmAM nipuNa bAhuvALA jevIrapuruSe yuddhomAM asAdhAraNa vIratA darzAvI hatI] - zauryazAlI zUravIre, meTA mataMgaje ane ghaDAothI bhayaMkara evA jenA (yuddha-parAkramane) joIne rAjAo [ yuddha karavA] UThIne pikAranA avAja sAthe palAyana karI jatA hAIaMtaHpura(janAnakhAnAnA rANIvarga)ne lajita karatA hatA. meTA hAthInA daMtUsaLanA agrabhAganA prahArathI jene aneka traNe thayA hatA, je lipi jevA jaNAtA hatA. 87 yuddhamAM virodhI rAjAo jenA parAkramathI vismaya pAmatA hatA, namana karatA narapationA maMDalanA mukuTenI kAMti vaDe jenA caraNe manahara jaNAtA hatA tathA jene bheTa karelA hAthIo vaDe tyAne [bhUmibhAga bhate hata] vIra agresare paNa jenA bAharUpI taMbhanI niraMtara stuti karatA hatA, asAdhAraNa parAkamanidhi te vIra- ziremaNinA kensara (alaukika) vIravratanuM varNana zuM karIe? jeNe pratipakSI zatrurAjAne saMhAra karI dezane jagatamAM [niSka Taka nirbhaya surakSita gauravazAlI karyo.] | [] jeNe lATa dezamAM pitAnA nAmathI aMkita pura sthApita karyuM hatuM. [1] avaMti (mALavA)mAM jeNe sthAna karyuM hatuM, zreSTha hAthI, ghoDAo tathA (ratha-suTAdi) senA sAthe (vijayaprayANa karyuM hatuM.) 40 For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLakA [92-] dhavalane putra harisiMha thaye, je naya (nIti)thI vibhUSita hatuM, jeNe staMbhatIrtha (khaMbhAta)mAM pArzvanAthanuM catya (jinamaMdira) karAvyuM hatuM. 2 vinayakuzalatA (Adi sadguNothI yukta). 93 [94 thI 101] tIrtha (jaina pravacana)nI prabhAvanAthI utpanna thayelI puNyalakSmI vaDe jemane janma puNya (pavitra) che, jemanI kIti-saMpad sAta sAgaranA kinArA sudhI hiMcakI rahI che. 94 | amAri-DiDima (paDaha) [ vagaDAvavA vaDe jemaNe sarvatra dezamAM nirbhayatA ane zAMti vistArI che.]95 [aneka sukRta vaDe] dhanya, traNe vidyAo (zabda, pramANa ane sAhitya)nA vidhAtA evA pUjya zrIhemacaMdrasUrijInA AdezarUpa vaibhavane laIne. 99 jeNe (je udayanavihAra-jinamaMdire) suvarNa kalazenI kAMtithI AkAzane pItavarNamaya banAvyuM che, saMka9pane pUravAmAM ] je kalpavRkSa jevuM che........97 hajAre bherIomAMthI UThatA dIrgha vistRta bhAkAranadenA pUrathI vizvane bharI detuM je (udayana-vihAra) vizvamAM ramaNIya che; AkAzane sparza karatAM jenAM ucca zikhare para rahelI siMhazizunI zreNI vaDe (siMhatharanI racanA vaDe) [sUryanA rathanI gati paNa thaMbhI jatI hatI.] [ je udayana-vihAramAM 1 phaTikaratna jevI hajAre zilAonA kAMti-samUharaDe harya (prAsAda) ane caMdrazAlA zebhe che. 9 For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra jaina tIrtho devenA vimAnane upahAsa karanAruM, mAna-rahita evA (nirabhimAna) munionA samUha vaDe jenuM bahumAna karavAmAM Ave che tevuM, je sakala-racanA-samRddhithI yukta che. e A udayana-vihAra (jina-prAsAda) maMtrIvAzmaTe(vipula) lakSmIvaDe karAvyuM hatuM. 101 [102-104] je (udayana-vihAra)mAM jinenI saMkhyA (24) pramANe AbharaNe, tathA suvarNanA 31 dhvaje hatA... je maMdira dhvajaMthI ramaNIya lAge che ........... jyAM sudhI, caMdra ane sUryarUpa jhumakhAvALuM ane atyaMta dhavala (ujajavala) dedIpyamAna tArArUpa meMtIvALuM AkAza. vikasvara kamaLa jevI suMdara kAMti vaDe caMdrodaya (caMdaravA)nI zobhAne dhAraNa kare che, tyAM sudhI prabhA-zAlI A jinamaMdira vijayavaMtu varto. kutabuddhi (buddhizAlI) zreSTha AtmAomAM ziramaNi jevA, se prabaMdhanI racanA vaDe prakhyAta kIti ane abhISTa udayavALA rAmacaMdra munie A sAdhAraNa prazasti karI che. (10) neMdha : gUjarAtanA rAjA bhImadeva selaMkInA samayamAM jaNAzAha nAmaka zrAvaka seraThane sUbo hato. te dhoLakAmAM raheto hato. teNe dhoLakAmAM be jinamaMdira baMdhAvyAM hatAM. zrI vinayaprabha upAdhyAye racelI "tIrthamALA'mAM "jINahAvasati ne je ullekha che, te ja A jINAzAhe baMdhAvela maMdira hatuM. A maMdire saM. 1426 sudhI vidyamAna hatAM. For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only