________________
વપાલનું વિદ્યામંડળ
यशोवीर लिखत्याख्यां यावञ्चन्द्र विधिस्तव । न भाति भुवने तावदायमप्यक्षरद्वयम् ॥
( પુરાતન પ્રબન્ધસંગ્રહ, પૃ. ૫૦ ). વસ્તુપાલની જેમ યશવીરે પણ કવિઓ અને ચારણને દાન આપ્યાં હતાં. તેનાં સંસ્કૃત અને અપભ્રંશ સ્તુતિકાવ્યો પ્રબંધમાં મળે છે.
અરિસિંહ यत्करेलवणसिंहजन्मनः काव्यमेतदमृतोददीर्घिका । वस्तुपालनवकीर्तिकन्यया પાયા મિર થઇ છત છે
'
–અમરચન્દ્રસૂરિ ઠકકુર અરિસિંહના પિતાનું નામ લવણસિંહ હતું. ચતુર્વેિ. શતિપ્રબન્ધમાં જણાવ્યા પ્રમાણે, તે વાયડ ગચ્છના છવદેવસૂરિનો ભક્ત હતો. એ ઉપરથી તે જેન હતો એ સ્પષ્ટ છે. તે ગૃહસ્થ હતો, છતાં પ્રસિદ્ધ સાધુકવિ અમરચન્દ્રસૂરિને કાવ્યદીક્ષા આપવાનો યશ તેને ઘટે છે. અમરચન્દ્રસૂરિએ પોતે પણ આ વસ્તુ સ્વીકારી છે અને અરિસિંહને વાવતા તમાકૂળિયેર તરીકે વર્ણવ્યો છે. ચતુર્વિશતિપ્રબંધકારે અરિસિંહને અમરચન્દ્રનો “કલાગુરુ કહ્યો છે. જદૂલણની સૂક્તિમુક્તાવલિમાં અરસી ઠકુરનાં ચાર સુભાષિતો ઉધૃત થયેલાં છે. તે અરસી અને આ અરિસિંહ અભિન્ન જણાય છે. અમરચન્ટે પિતાના કલાગુરુ અરિસિંહને રાજા વીસલદેવ સાથે પરિચય કરાવ્યો હતો તે પ્રસંગનાં તથા વસ્તુપાલ સાથેના પ્રાસ્તાવિક વિનદનાં અરિસિંહે રચેલા સંખ્યાબંધ શીર્ઘકાવ્યો મળે છે. અરિસિંહની મુખ્ય રચના એ વસ્તુપાલનાં સુકૃત્યેના વર્ણનરૂપે રચેલું સુકૃતસંકીર્તન નામનું અગીઆર સર્ગનું મહાકાવ્ય છે. તેમાં વનરાજથી સામંતસિંહ સુધીના તથા મૂળરાજથી ભીમદેવ અને અણે
