________________
ગુજરાતનાં શાહી સુગલ ફરમાને
૧૧૫
પણ ાખનમુસ્લિમ ક્રમેાના ધાર્મિક–સામાજિક જીવનમાં દખલ નહીં કરવાની નીતિના સૂચક છે. જો કે ખુદ શાહજહાંના રાજ્યકાળ દરમ્યાન એ નીતિના ભંગના અને હિન્દુ મન્દિરાના વિનાશના એક કરતાં વધુ દાખલાઓ પણ બનેલા છે.
ચિન્તામણિ પાર્શ્વનાથ મન્દિર
નં. ૯ વાળું ફરમાન શાહી દરબારમાં શાન્તિદાસ ઝવેરીની કેટલી લાગવગ હતી અને તેને પ્રસન્ન રાખવા માટે ખુદ શહેનશાહ પણ કેટલા આતુર હતા, એ બતાવે છે. શાન્તિદાસે ખીખીપુર–હાલના સરસપુરમાં લાખા રૂપિયાના ખર્ચે ચિન્તામણિ પાર્શ્વનાથનુ* ભવ્ય મન્દિર બધાવ્યુ હતું. ધર્માંન્ધ શાહજાદા ઔરંગઝેબે ૧૬૪૫ માં પેાતાની ટૂંકી સૂખાગીરી દરમ્યાન એ મન્દિરમાં ગૌહત્યા કરાવી તે ભ્રષ્ટ કર્યું હતું અને તેમાં મહેરાએ ચણાવી મસ્જીદના રૂપમાં ફેરવી દીધુ` હતુ`. આ સામે શાહજહાંને ૧૯૪૮ માં ફરમાન કાઢીને, મહેરાઞ તથા મન્દિરની વચ્ચે ભીંત ચણાવી દેવાનુ, મન્દિરમાં અડ્ડો નાંખીને પડેલા ફકીરાને હાંકી કાઢવાનુ, કેટલાક વહેારાએ તેમાંથી અનેક વસ્તુ ચેારી ગયેલા તે તેમની પાસેથી પાછી મેળવવાનુ' અથવા તે ન મળે તા-એની કિંમત વસૂલ કરીને શાન્તિદાસને આપવાનું ફરમાન ગુજરાતના સખા દ્વારાના અમદાવાદ ખાતેના નાયબ ધરાતખાનને જણાવ્યું હતું. અલખત, આમ છતાંયે ત્રણ વર્ષ સુધી ભ્રષ્ટ અને અપૂજ્ય સ્થિતિમાં પડી રહેલા મન્દિર તરફ ઉપાસકા ફરીવાર તેા ન જ વળ્યા, પણુ શાહજાદાએ થાપેલું પાદશાહ પાસે જ ઉખેડાવવા માટે શાન્તિદાસે શું શું કર્યું હશે તેની તા માત્ર કલ્પના જ કરવાની રહે છે.
જૈન તીર્થાની સાંપણી
નં. ૧૩, ૧૪ અને ૨૦ વાળાં ફરમાને વિશિષ્ટ ઐતિહાસિક અગત્યનાં છે. નં. ૧૩ ના ફરમાનારા શાન્તિદાસ ઝવેરીને ગુજરાતના જૈન સંધના પ્રતિનિધિ તરીકે મુજપુર પાસે જૈનેાના તીથ ધામ શંખેશ્વર ગામને ઈજારા વાર્ષિક રૂા. ૧૦૫૦ માં આપવામાં આવ્યેા હતેા ( ૪. સ.
