________________
૧ર
વસતુપાલ વિહામંડળ અને બીજા લેખે વતની નાગર બ્રાહ્મણ હતો, એના પિતાનું નામ આલિંગ પતિ અને માતાનું નામ ગૌરીદેવી હતું. એના ગુરુનું નામ વૈદ્યનાથ હતું, પણ તેણે નૈષધ'ને અભ્યાસ મુનિદેવ પાસે અને “મહાભારતને અભ્યાસ નરસિંહ પંડિત- પાસે કર્યો હતો. ન્યાસ સાથે કાશિકાનો અભ્યાસ પણ તેણે કર્યો હતો. સારંગ (સારંગદેવ વાઘેલે) જ્યારે ગુજરાતનો રાજા હતો અને માધવ નામે તેને મહામાન્ય હતો ત્યારે આ ટીકા પૂર્ણ થઈ હોવાનું તેમાં જણાવેલું છે. સં. ૧૩૫૩ એસારંગદેવ વાઘેલાના રાજ્યકાળનું છેલ્લું જ વર્ષ છે. આમ છતાં એની પછી ગાદીએ આવનાર કણદેવ વાઘેલાની સમયની કેટલીક હકીક્ત પણ એમાં મળે છે. એમાં જણાવેલું છે કે સારંગદેવના અવસાન પછી મહામાત્ય માધવદેવે કઈ ઉદયરાજને રાજ્યગાદીએ લાવવાનો પ્રયત્ન કરતાં બૈરાજ્યને કારણે ગુજરાતમાં ભારે અંધાધૂધી ચાલી હતી. કર્ણ વાઘેલાના સમયમાં ગુજરાત ઉપર મુસલમાનેએ ચઢાઈ કરી તેનો ઉલ્લેખ પણ ટીકામાં છે. પહેલા સર્ગને અંતે ટીકામાં જણાવેલું છે કે “ સ્વેચ્છાએ કરેલા ઉપદ્રવને કારણે ટીકાનું પ્રતીક બળી ગયું હતું, તેથી તેની ઉચિત પૂર્તિ ચંડુ પંડિતના વિદ્વાન બંધુ ટાલણે કરી હતી.'(ત્તેરછોપત્તિજાતિગતી ટીમમાં પૂરગતિ » સT)સં. ૧૩૫૩ માં ચંડુ પંડિતે ટીકા પૂરી કરી અને એ જ વર્ષમાં સારંગદેવનું અવસાન થયું હતું. તે સમય પછીના જે ઉલેખે ટીકામાં દાખલ થયા છે તે ચંડ પંડિતના ભાઈના હાથે • દાખલ થયા હશે એમ માનવું સમુચિત છે.
ચંડ પંડિત ટ્વેદ ઉપર એક ટીકા લખી હોવાનું જણાય છે. ૯ મા સર્ગની ટીકામાં આ ઋગ્વદ-ટીકામાંથી એક વિસ્તૃત અવતરણ તેણે આપ્યું છે. સાયણાચાર્ય કરતાં ચંદુ પંડિત અર્ધી સદી એટલે જને છે, એટલે આ ટીકા ઘણું મહત્ત્વની ગણાય, પરંતુ અત્યારે તે
१६ यथा इदानीं महामात्य श्रीमाधवदेवेन आउदयराजे राजनि कर्तुमारब्धे सति महाराजश्रीकर्णदेवस्य भूमौ गुर्जरपरिश्या सर्वत्र सवैजनानां वित्तेऽपहियमाणे ઢેરાયાવ જો વિવારના (૯-૫૭ ઉપરની ટીકામાંથી)
