________________
ગુરુપરિચય - બાદશાહ અકબરના પ્રતિબોધક આચાર્ય શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી થયા. તેમના શિષ્ય ઉપાધ્યાય શ્રી કલ્યાણવિજયજી ગણી થયા. તેમના શિષ્ય શ્રી લાભવિજયજી ગણી, તેમના શિષ્ય શ્રી જિતવિજયજી ગણી, તેમના ગુરુભ્રાતા શ્રી નવિજયજી ગણી હતા. શ્રી યશોવિજયજી અને શ્રી પ્રવિજયજી એ બંને શ્રી નવિજયજી ગણીના શિષ્યો બન્યા. - કાશી-આગ્રામાં વિદ્યાભ્યાસઃ- દીક્ષા બાદ શ્રી યશોવિજય મહારાજે લગભગ દશ વર્ષ સુધી ગુજરાતમાં રહીને શાસ્ત્રાભ્યાસ કર્યો. આ દરમિયાન તેમણે વિ. સં. ૧૬૯૯માં સંઘ સમક્ષ આઠ મોટાં અવધાનો કર્યા હતાં. આ વખતે સંઘના આગેવાન શાહ ધનજી સૂરાએ પૂ. શ્રી નય વિ. મ.ને વિનંતિ કરી કે શ્રી યશોવિજય મહારાજ બીજા હેમચંદ્રસૂરિ થાય તેવા છે. તેથી આપ કાશી જઇને તેમને પદર્શન આદિ ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરાવો. એ માટે જે કંઈ ખર્ચ થાય તેનો લાભ હું લઈશ. આથી પૂ. શ્રીનયવિજય મ. આદિએ કાશી તરફ વિહાર કર્યો. કાશીમાં શ્રી યશોવિજય મહારાજે પડ્રદર્શન, પ્રાચીન-નવ્ય ન્યાય આદિનો સંગીન અભ્યાસ કર્યો. અધ્યાપક પંડિતોને રોજનો એક રૂપિયો આપવામાં આવતો હતો. આમાં કુલ બે હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ થમ્યો હતો. . ત્રણ વર્ષ કાશીમાં અભ્યાસ કરીને વધુ અભ્યાસ માટે શ્રી યશોવિજય મ. 'સ્વગુરુ આદિની સાથે આગ્રામાં પધાર્યા. ત્યાં ચાર વર્ષ સુધી અભ્યાસ કર્યો. ખર્ચનો લાભ (સાત સો રૂપિયા) આગ્રાના સંઘ લીધો.
તીવ્ર મરણ શક્તિ - કાશીમાં અધ્યયન કરતા હતા ત્યારે અધ્યાપક આચાર્યની સાથે થયેલ વાત ઉપરથી શ્રી યશોવિજય મહારાજને જાણવા મળ્યું કે આચાર્યની પાસે એક અત્યંત મહત્ત્વનો ન્યાયગ્રંથ છે. પણ તેઓ અમને ભણાવવામાં સંકોચ અનુભવે છે. આથી શ્રી યશોવિજય મહારાજે જોવાને માટે તે ગ્રંથ માગ્યો. ગ્રંથ મળતાં રાતે પોતે તથા સહાધ્યાયી અન્ય મુનિએ મળીને ગ્રંથનો અર્ધી-અર્ધા ભાગ કંઠસ્થ કરી લીધો. આ રીતે સંપૂર્ણ ગ્રંથ કંઠસ્થ કરીને સવારે એ પાછો આપી દીધો. એ ગ્રંથ લગભગ દશ હજાર શ્લોક પ્રમાણ હતો.
અવધાન પ્રયોગઃ- કાશી-આગ્રામાં અભ્યાસ કરીને અજેયવાદી બનેલા શ્રી યશોવિજય મહારાજે અમદાવાદ તરફ વિહાર કર્યો. સ્થળે સ્થળે વાદમાં વિજય મેળવતા તેઓશ્રી અમદાવાદ પધાર્યા. કાશીમાં “ન્યાય વિશારદ” બિરુદ મળવાથી અને રસ્તામાં અનેક વાદીઓને જીતવાથી તેઓશ્રી અમદાવાદ વગેરેમાં ખૂબ પ્રસિદ્ધ
