________________
તત્વાર્થસૂત્ર.
પહેલે અદયાય-૧ સમ્યગ્દશન જ્ઞાનચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગ : ૧
સમ્યગ્દર્શન 'સમ્યજ્ઞાન ને સમ્યચ્ચારિત્ર એ ત્રણે મળીને મેક્ષમાર્ગ બને છે. એ ત્રણેનું સમુદિતપણું તે મક્ષ માર્ગ છે. સમ્યગ્દર્શન વિનાનું જ્ઞાન તે અજ્ઞાન કહેવાય છે. સમ્યજ્ઞાન વિનાનું ચારિત્ર તે કષ્ટ ક્રિયા કહેવાય છે. સમ્યગ્દર્શન એટલે સાચી શ્રદ્ધા, વિશ્વાસ, પ્રતીતિ, વીતરાગ સર્વજ્ઞ તીર્થકરોએ જે વસ્તુ જે સ્વરૂપે કહી હોય તે સ્વરૂપે માનવી તે સમ્યગ્દર્શન છે. સમ્યગ્દર્શન હોવા છતાં સમ્યજ્ઞાન ને સમ્યચ્ચારિત્ર ન હોય તેમ બને. પરંતુ સમ્યજ્ઞાન હોય તેનામાં સમ્યગ્દર્શન અવશ્ય હેય અને સમ્યચ્ચારિત્ર હોય તેનામાં સમ્યજ્ઞાન ને સમ્યગ્દર્શન બંને હેય. ગુણઠાણની અપેક્ષાએ ચેાથે ગુણઠાણું અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિનું છે. તે શ્રેણિક અને કૃષ્ણ વગેરેને હતું. પરંતુ પાંચમું ગુણઠાણું પચ્ચખાણ વિરતિ કરવાથી આવે છે. એટલે શ્રદ્ધા એકલી કામમાં આવતી નથી. શરીરમાં રોગ થયે હેય અને વૈદ્ય ઉપર એકલી શ્રદ્ધા રાખીએ તો રોગ મટે નહિ. તેની પાસેથી કઈ દવા લેવી તે જાણવું જોઈએ અને જાણ્યા પછી એટલે દવા લાવ્યા પછી તે દવા જ્યાં સુધી વાપરીએ નહિ ત્યાં સુધી કેવળ જાણવા માત્રથી લાભ થતું નથી એટલે સમ્યગ્દર્શન ને સમ્યજ્ઞાન હોવા
