________________
૫
રૂપી
કાળ દ્રવ્ય પણ અરૂપી છે ફક્ત પુદ્ગલ જ રૂપી છે. દ્રવ્યમાં વર્ષે ગધ રસ સ્પર્શ રહેલાં છે. ખાર દેવલોકમાં પહેલો સુધમ અને ખીજા ઈશાન એ એ દેવલોક ઉત્તર દક્ષિણ સામ સામે રહેલાં છે તેના ઉપર ત્રીજુ સનતકુમાર અને ચેાથું માહેન્દ્ર એ બન્ને દેવલોક પણ સામ સામે આવેલાં છે. તેના ઉપર પાંચમુ બ્રહ્મલોક છઠ્ઠું લાંતક સાતમુ મહાશુક્ર અને આઠમુ સહસ્ત્રાર એ ઉપરા ઉપરી આવેલાં છે. તેના ઉપર નવમુ આનત અને દશમું પ્રાણત એ એ દેવલોક સામ સામે આવેલાં છે.
તેનેા એક જ ઈન્દ્ર છે. તેના ઉપર અગ્યારમુ આરણ્ય અને ખારમું અચ્યુત એ એ દેવલેાક પણ સામ સામે આવેલાં છે. તેના પણ એક જ ઈન્દ્ર છે એટલે ખારદેવલાકના દશ ઈન્દ્ર છે, ભવનપતિના વીશ વ્યંતરના મંત્રીશ, જ્યાતિષીના જાતિની અપેક્ષાએ બે અને વૈમાનીકના દશ મળી ચેસઠ ઈન્દ્રો થાય છે, તે બધા તીર્થંકરાના કલ્યાણકામાં ભેગા થઈ મહેાત્સવ કરે છે.
બાર દેવલાકની ઉપર નવ ચૈવેયક અને પાંચ અનુત્તરનાં વિમાના છે, તેમાં રહેલા દેવા અમિદા હૈાવાથી સ્વામીસેવક ભાવ નથી, નવત્રૈવેયકમાં કેટલાક મિથ્યાષ્ટિદેવા પણ છે. પરંતુ અનુત્તરના દેવા બધા સભ્યષ્ટિ છે. નવથૈવયક એક ખીજાની ઉપર છે. તેનાં નામ અનુક્રમે સુદર્શન, સુપ્રતિષદ્ધ મનારમ, સ તાભમ્ સુવિશાલ સુમનસ, સામનસ, પ્રિયકર