________________
૫૩
પૂર્વ પશ્ચિમ છાસઠ છાસડની પક્તિ સૂર્ય ચંદ્રની છે, એ સૂર્યને બે ચંદ્ર મળી જાંબુદ્રીપનું વર્તુળ પુરૂ કરે છે.
એટલે ભરત ઐરાવતમાં જુદા જુદા સૂર્ય પ્રકાશતા હાવાથી દિવસ હાય અને મહાવિદેહક્ષેત્રની પૂર્વ પશ્ચિમ વિયેામાં તે વખતે જુદા જુદા ચંદ્ર પ્રકાશતા હાવાથી ત્યાં રાત્રિ હાય છે.
અઢીદ્વીપમાં સૂર્ય ચંદ્રના ભ્રમણથી કાળની ગણતરી કરાય છે. સૌથી નાના કાળને સમય કહેવાય છે. તેવા અસખ્યાત સમયે એક આવલી થાય છે. ખસેા છપન આવલીકાના એક ક્ષુલ્લકુભવ ગણાય છે.
એક શ્વાસેાચ્છશ્વાસમાં આવા સાડા સત્તર ભવ થાય છે, સાત પ્રાણને એક સ્તાક થાય સાત સ્તાકને! એકલવ થાય સીતાતેર લવના એક મુર્હુત થાય. એક મુહુર્તીમાં એક ક્રાડ સડસઠ લાખ સીતેાત્તેર હજાર ખસે સોળ આવતીકા થાય છે.
ત્રીસ મુહુર્ત્તના એક રાત્રિ દિવસ થાય. પંદર દિવસનું પક્ષ એ પક્ષના માસ ખાર માસના સંવત્સર પાંચ સંવત્સરના યુગ અસંખ્યાત વર્ષના એક પળ્યેાપમ દશ કોડ ક્રેડી પલ્યાપમના એક સાગરોપમ વીશ ક્રેડા ક્રોડી સાગરોપમનુ એક કાળચક્ર અન’તાકાળ ચઢે એક પુદ્ગલ પરાવનકાળ થાય એવા અનંતાનંત પુદ્ગલ પરાવત આ જીવને રખડતાં થઈ ગયાં હજુ આર આવ્યા નથી.