________________
ચિંતન કરે અને મન વચન કાયરૂપ ત્રણમાંના કેઈપણ એક પર નિશ્ચલ રહી શબ્દ અને અર્થનું ચિંતન કરે છે અને ભિન્ન ભિન્ન વેગમાં સંક્રમણ ન કરે ત્યારે તે એકત્વ વિતર્ક અવિચાર શુકલધ્યાન થાય છે.
આમાં પણ શ્રુતજ્ઞાનનું આલંબન છે પરંતુ તેમાં અભેદ દષ્ટિનું ચિંતન છે તેના અર્થ શબ્દ કે વેગ આદિનું સંક્રમણ નથી. આમ પહેલા ભેદ પ્રધાન ધ્યાનથી અભ્યાસ શરૂ થાય છે અને તે દઢ થયા પછી અભેદ ધ્યાનની
ગ્યતા મેળવાય છે. પહેલામાં દષ્ટિ અસ્થિર છે. તે બીજામાં સ્થીર કરવી પડે છે. આમ સ્થિરતા પ્રાપ્ત થતાં મન સર્વ શાંત પડી જાય છે. ચંચળતા દૂર થાય છે અને મન નિષ્પકંપ બને છે અને ઘાતકર્મના આવરણ દૂર થતાં કેવળજ્ઞાન પ્રગટે છે. તેરમા ગુણસ્થાનકના અંતે માનસિક વાચિક અને કાયોગને નિરોધ શરૂ થાય છે પ્રથમ સ્થલ કાયયોગને નિરોધ કરી સૂમિકાય ગની હસ્તિમાં બાકીના વેગને રોકે છે. ત્યારે સુક્ષમ ક્રિયાપ્રતિપાતી નામનું ત્રીજું શુકલ ધ્યાન હોય છે. તે ધ્યાનમાં માત્ર શ્વાસેચ્છવાસ રૂપ સૂમક્રિયા હોય છે. આત્માનું પતન હોતું નથી તેથી આ ધ્યાન અપ્રતિપાતી ગણાય છે. ચૌદમાં ગુણસ્થાનની અયોગી અવસ્થામાં શ્વાસોચ્છવાસ આદિ સૂમક્રિયા પણ બંધ થાય છે. અને આત્મ પ્રદેશ સર્વથા નિષ્પકંપ બને છે. ત્યારે શેલેશી કરણ સહિત યુપરત ક્રિયા નિવૃત્તિ
