________________
૩૫ ઋવિભે જંબુદ્વીપને
તત્ર ભરત હૈમવત હરિવિદેહ રમ્યëરણ્યવતિરાવતવર્ષા ક્ષેત્રાણિ તદ્વિભાજિનઃ પૂર્વાપરાયતા હિમવન મહાહિમવનું નિષધ નીલકિમ શિખરિણે વર્ષધર પર્વતાઃ (૧૧) દ્વિર્ધાતકીખંડે (૧૨) પુષ્કરરાધે ૨ (૧૩) પ્રાફ માનુષત્તરાનું મનુષ્યાઃ (૧૪) આર્યામ્લેચ્છા (૧૫) ભરતૈરાવત વિદેહાદ કર્મભૂમડન્યત્ર દેવકુરૂત્તરકુરભ્યઃ (૧૬) સ્થિતી પરાપરે ત્રિપલ પમાન્ત મુહૂર્ત (૧૭) તિર્યંગનીનાંચ
જંબુદ્વીપને લવણસમુદ્ર આદિ શુભ નામવાળા અસંખ્ય દ્વીપ અને સમુદ્રો એકબીજાને વીંટળાઈને રહેલા છે. પહેલો જંબુદ્વિપ થાળીના આકારને ગોળ છે બાકીના બંગડીના આકારે છે એક એકથી બમણું વિસ્તારવાળા છે.
જંબુદ્વિપ એક લાખ જન વિસ્તારવાળો છે તેની મધ્યમાં મેરુપર્વત એક લાખ જન ઉંચે છે અને વિસ્તારમાં દશ હજાર યોજન સમભૂતળે છે. ગપુચ્છના આકારે છે. તેથી ઉપર વિસ્તાર એકદશાંશ ભાગ ઘટતું જાય છે. છેક ઉપર વિસ્તાર એક હજાર એજન છે.
ઉચાઈમાં એક હજાર જન મૂળમાં છે. ઉપર ભદ્રશાળવન છે તેની ઉપર પાંચ યોજને નંદનવન છે તેની ઉપર સાડી બાસઠ હજાર યેજને સેમનસવન છે. તેની ઉપર છત્રીસ હજાર જને પાંડકવન છે.