________________
७१५
स्थानासूत्रे धनोपक्रमः, स च कपायरूपो जीवपरिणामः, स्थिते कपायहेतुकत्वात २। तथाअनुभावबन्धनोपक्रमः-अनुभाववन्धनस्य-प्रागुक्तत्य उपक्रमः, अयमपि कपायरूपः ३। तथा प्रदेशबन्धनोपक्रमः-प्रागुक्तस्य प्रदेशबन्धनस्योपक्रमः-योगरूपोजीवपरिणामः, यत उक्तम्
" जोगा पयडिपएसं ठिइ अणुभावं कसायी कुगइ"
छाया-योगात् प्रकृति-प्रदेशौ स्थित्यनुभावो कपायतः करोति" इति, यद्वा-प्रकृतिप्रभृति बन्धनानामुपक्रमा:-आरम्भाः प्रकृभ्यादिवन्धनोपक्रमा वोध्याः। एवमन्यत्रापि । ४ । बन्धनोपक्रम" इसी सूत्र में पहले स्थितिबन्ध कहा जा चुका है सो इसका जो उपक्रम है वहाँ-स्थितिबन्धनोपक्रम है । यह जीव का परिणाम विशेष जो कपोय है तद्रूप है । क्यों कि-स्थितिबन्धका कारणकषाय है प्रोमुक्त लक्षणवाला अनुभावबन्धन का जो उपक्रम है वहअनुभाव बन्धनोपक्रम है, यह-अनुभाव बन्धनोपक्रम भी कषायरूप ही है । तथा-पहले कथित प्रदेशबन्धनका जो उपक्रम है वह-प्रदेशबन्धनोपक्रम है, यह--प्रदेशबन्धनोपक्रम भी योगरूप जीव परिणाम विशेष रूप होता है। ____ उक्त भी है-" जोगा पपडिपएसं ठिइ अणुभावं कसाथओ कुणइ." जीव योगसे प्रकृति और प्रदेशयन्ध इन दोनों बन्धोंको करता है, अर्थात-प्रकृतिवन्ध और प्रदेश क्रोधयोगसे होते हैं, और स्थितिबन्ध और अनुभावयन्ध कषाय से होते हैं । अथवा-प्रकृति आदि बन्धनोंका
સ્થિતિ બન્ધનોપક્રમ–આ સૂત્રમાં જ સ્થિતિબંધનો ભાવાર્થ પહેલા બતાવવામાં આવ્યું છે તે સિથતિબંધનનો જે ઉપક્રમ છે તેને સ્થિતિ બનેપક્રમ કહે છે. તે જીવના કષાય સ્વરૂપ પરિણામ વિશેષરૂપ છે, કારણ કે સ્થિતિબન્ધનું કારણ કષાય છે
પહેલા અનુભાવબન્ધને ભાવાર્થ બતાવ્યા છે. તે અનુભાવ બન્ધનને જે ઉપક્રમ છે તેને “અનુભાવ બધપક્રમ” કહે છે તે અનુભવબનેપકેમ પશુ કષાય રૂપ જ છે પૂર્વોક્ત લક્ષણવાળા પ્રદેશબધનને જે ઉપક્રમ છે તેનું નામ “પ્રદેશબઘનેપકમ” છે. તે પ્રદેશબન્ડનેપક્રમ પણ યોગરૂપ 9 परिणाम विशेष३५ हाय छे ४ह्यु ५ छ -"जोगापयडिएसठिइ अणुभावं कसायओ कुणइ " 1 21 43 प्रतिमा भने प्रदेश५-५ अरे છે. એટલે કે પ્રકૃતિબન્ધ અને પ્રદેશબ, એ બને બા ધરોગથી થાય છે, અને સ્થિતિબંધ અને અનુભાવબંધ કષાયને કારણે થાય છે. અથવા પ્રકૃતિ આદિ બધાને જે ઉપકમ-પ્રારંભ છે, તેને પ્રકૃતિ આદિ બધપકમ કહે છે. એ જ પ્રમાણે અન્યત્ર પણ સમજવું
