________________
=
૧-૩-૧૪' થી અલ્તમ્ ના પ્ ને ૬ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી पुरस्कृत्य અને સસ્તાવ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - આગળ કરીને, અસ્ત થઇને. અવ્યયમિતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અવ્યય સ્વરૂપ જ પુરસ્ અને અસ્તમ્ ને ગતિ સંજ્ઞા થાય છે. તેથી પુરઃત્વા નારીરિત્યર્થઃ અહીં પુત્ શબ્દ અવ્યય ન હોવાથી તેને આ સૂત્રથી ગતિ સંજ્ઞા થતી નથી. પુર્ નામને દ્વિતીયા વિભક્તિનો શત્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પુર્ શબ્દ બને છે. તે અવ્યય નથી. અર્થ - નગરીઓને કરીને. IIજ્ઞા
ગત્યર્થવોડચ્છ: રૂ/૧૦/
ગત્યર્થક ધાતુ સમ્બન્ધી અને વપ્ ધાતુ સમ્બન્ધી ગ∞ અવ્યયને ગતિ સંશા થાય છે. અચ્છ + થવા અને સ∞ + વિત્તા આ અવસ્થામાં અચ્છ અવ્યયને આ સૂત્રમાં ગતિ સંજ્ઞા થવાથી પૂ. નં. ૩-૧-૨ માં જણાવ્યા મુજબ સમાસાદિ કાર્ય થાય છે. જેથી અછાન્ય અને ગોઘ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - દૃઢતા સાથે ચાલીને. સારા શબ્દો બોલીને. ।।૮।।
તિરોડની રૂ/૧/૧//
અન્તર્ષિ અર્થ (છુપાવું અથ) ગમ્યમાન હોય તો તિરસ્ શબ્દને ગતિ
સંશા થાય છે. તિર ્ + ભૂવા આ અવસ્થામાં તિરત્ નામને આ સૂત્રથી ગતિ સંજ્ઞા થવાથી પૂ.નં. ૩-૧-૨ માં જણાવ્યા મુજબ સમાસ વગેરે કાર્ય થવાથી તિરોમૂય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - છુપાઇને. IIII
६
