________________
- ખંડ બીજે
૧૧૫ સાવ સેનેરી સાજ, હયવર હીસે નાચતાજી, શિર સિંદુર સેહંત, દીસે મયગળ માતાજી. ચહટે ચહુંટે લોક, જુવે મહત્સવ નવનવેજી; ઈમ મેટે મંડાણ, મોહન આવ્યા માંડવેજી.
અથ–હવે શ્રીપાળ કુંવરે સ્નાન કરવાના વિધિ મુજબ સ્નાન કરી તે પછી સર્વ શણગાર પહેર્યા, તે એ કે- કપાળમાં શેભાવંત તિલક કર્યું. માથા ઊપર મણિ માણેક મતીઓથી જડેલો ખૂણાવાળો ખૂપ ધર્યો; તે જડેલા હીરાએના તેજથી જાણે હાસ્ય કરતો હોયની તેવો ઝગઝગાટવંત જાણતો હતો એટલે કે તે રત્નજડિત પંપ રાજાઓના માથા ઉપર ચડી બેસવાથી એમ માનતે હતો કે હું સર્વ અલંકારથી શ્રેષ્ઠ છું, અને રાજાઓથી પણ મટે છું કે તેમના માથે બિરાજું છું. આમ ગર્વ લાવી જાણે હસતો હોય એમ કવિ ઉભેક્ષા અલંકારથી તે મેડનું વિશેષ તેજ જાહેરમાં લાવેલું છે. કાનમાં કુંડળ જોડે, ને હૈયાપર નવલખા હાર શોભતા હતા. કેડમાં રત્ન જડેલો કંદરે પહેર્યો હતે, બાંહે બાજુબંધ–એરખા પણ ધારણ કર્યા હતા. હાથની દશે આંગળીઓએ સોનાની વીંટી વેઢ શેલતાં હતાં અને હેમાં સારાં રંગદાર પાન બીડાં ઉપયેગમાં લીધાં હતાં. કે જેને જોઈ સ્ત્રી પુરૂષોના મન મેહનવરને તાબે થતાં હતાં. મતલબ એ કે રૂપાળા કુંવરે રૂપાળા શૃંગાર ધારણ કરેલો હોવાથી તેને જેનારાં મનુષ્ય ચિત્રામણના પૂતળા સરખાં સ્તબ્ધ થઈ જતાં હતાં. તે પછી હાથમાં પાણીચું શ્રીફળ અને નાગરવેલનાં પાન ધારણ કરી જ્યારે વડામાં સંચર્યા, ત્યારે હજારો ગમે સુંદર સાબેલા વરરાજાની આગળ ચાલ્યા. ઢોલ, નગારાં, શરણુઈ અને ભૂંગળ વગેરે વાજાં વાગી રહ્યાં હતાં. રથમાં બેઠેલી સેંકડો સ્ત્રીઓ જાનડીઓ મંગળ ગીત ગાઈ રહી હતી. તથા તમામ સેનેરી સરંજામથી ઉંચી
વિધિપૂર્વક સ્નાન કરવા બાબતને ખુલાસે એજ કે–પ્રથમ સુગંધી વસ્તુઓની મેલ હરનારી-સુરૂપ દેખાડનારી–પીઠી ચોળી, પછી ગઈ રાતનું ત્રાંબાના બેડામાં ભરી રાખેલું પાણી ત્રાંબાની કુંડીમાં ગળી લઇ, પ્રથમ નાભિ પર રેડવું શરૂ કરી, પગ સૂધી શરીરને સ્વચ્છ કરવું–એટલે કે એક ટુવાલ કે ખાદીના રૂમાલથી આસ્તે આસ્તે પાણી રેડતાં સાથે શરીરની ઉપર તકલીફ ન થાય એવી રીતે મર્દન કર્યું જવું. અને તે પછી માથાથી નાભિ લગી પાણી રેડતાં ઉપર પ્રમાણે મર્દન કરવું. તથા ઓછામાં ઓછી વીસ મિનીટ નહાવામાં લગાડવી. મર્દન કરી નહાવાથી રેમકૂપ ખુલ્લાં થાય છે ને તેથી પાણી અંદર પ્રવેશ કરતાં નવું જીવન પ્રાપ્ત થાય છે. પ્રથમ નાભિથી ન્હાવાની શરૂઆત શા માટે કરવી ? તાંબાના બેડામાં રાખેલા પાણીને ત્રાંબાકુડીમાં ગળી લઈ શા સારૂ હાવું ? અને ન્હાતાં વીશ મિનીટ શા માટે કરવી ? એ સવાલનો ખુલાસો મેળવનારે “ધવંતરી” નામના વવક માસિકના પુ“ક બીજાને અંક ૧૦-૧૧ મે જોવે.
