________________
ખડ ત્રીજો
૧૮૭ નામની પટરાણું છે. તે ગુણમાળાને પાંચ કુંવરો ઉપર ગુણ સંગ્રહવાની. પેટીરૂપ એક શૃંગારસુંદરી નામની બેટી-કુંવરી છે. જગતમાં જે મેહનવેલી છે તે સ્થાવર-સ્થિર થઈ રહેલી હોય છે, પણ શૃંગારસુંદરી તો જગમહાલતી ચાલતી મોહન વેલી રૂપ છે, તે મોહન વેલીને નવપલ્લવ સમાન: લાલ અને સુકોમળ હોઠરૂપ પત્ર છે, ઉજળી દાંતની પંક્તિરૂપ શ્વેત પુષ્પ છે, અને સ્તન યુગલરૂપ રસારિત સુંદર ફળ છે, એથી તે મોહનલીનું અંગ સૌંદર્યતાવાળું દેખાય છે, એટલે કે જેમ મેહનવેલનાં ફૂલ રાતાં. અને સુંવાળા હોય છે તેમ શંગારસુંદરીના હેઠ રાતા સુંવાળા છે. જેમ તે વેલીના ફૂલ મોસમ - વખતે જ દેખાવ દે છે ને તે શ્વેત રંગના હોય છે, તેમ શૃંગારસુંદરીના ઉજજવળ–ધળા દાંતની હાર હસતી વખતે જ નજરે પડે છે. જેમ કે વેલીને જોડલે જ રસીલાં ગોળ ફૂલ લાગે છે, તેમ શુંગારસુંદરીના મનહર યુગલ સ્તન છે; જેથી તે જગમ વેલીની આકૃતિ અતિ સુંદર છે. અને જેમ તે મેહનવેલી પવન પ્રસંગથી મંદમંદ હાલે છે, તેમ ગારસુંદરી પણ ધીમી પરંતુ મનહરણ કરનારી. ઝુલતી હાથણીની ચાલ સમાન ચાલે છે. તેની તહેનાતમાં મનમેળું પાંચ સાહેલીઓ છે, તે તેને ઘણીજ વહાલી છે. એટલે કે પંડિતા, વિચક્ષણ, પ્રગુણુ, નિપુણુ અને દક્ષા એ પાંચ નામ પ્રમાણે ગુણ ધરાવનારી, સમાન પરિણામવાળી અને જેનેધર્મમાં સારી રીતે રૂચિવંત મતિવાળી છે. તે હંમેશાં સરખી ઉંમર -અવસ્થા,વિચારણા, ધર્મરૂચિ હોય તે જ દસ્તી એક સરખી નિભે છે.) તે પાંચ સખીઓની અગાડી સત્યપણે શંગારસુંદરી કહ્યા કરે છે કે–“સખિય! આ પણ છએ જણીઓનું મન શ્રીરૈનધર્મ ઉપરથી કઈ વખતે પણ ઢચુપચુ ગતિવાળું ન થશે એજ આપણી પરમાત્મા પ્રત્યે વિનંતી છે, અને એ માટેજ સાંસારિક સુખને રસીલું રહેવા જૈનધર્મના રહસ્યનો જાણકાર જે પુરૂષ હોય તેને જ વર; પરંતુ તે સિવાયના વરને વર એ આપણને મંજુર નથી; કેમકે એક જાણકાર હોય અને બીજું અજાણ હોય એવાને મિલાપ થાય તે તે કેળ ને કંથેરના ઝાડને સંગ થવા સર દુઃખદાયી મિલાપ થઈ પડે છે. એટલે કેળ સુંવાળી હોય છે ને તેની સાથે કાંટાળી કથેરને મિલાપ થવાથી સુંવાળી કેળને તીખા કાંટાઓ વડે ચીરીને કદરૂપી કરી નાખે છે, તેવી રીતે સુજ્ઞાનો જનની સાથે અજ્ઞાન જનને સંગ થાય એ પણ તન મનને ચીરી જીવનને જોખમ પહોંચાડનાર થઈ. પડે છે; માટે જ અસાધ્ય કે ભયંકર વ્યાધિ, તથા મરણ, દારિદ્રય અને વનવાસ એના દુઃખ કરતાં પણ નાઠારા મિત્રને સહવાસ બહુજ દુઃખદેનારે હોય છે; કેમકે વ્યાધિ, મરણ, દારિદ્રય અને વનવાસ એકજ ભવ દુઃખ દે છે; પરંતુ નઠારા દસ્તદારને સહવાસ નઠારી મતિ કરનારો હોવાથી જ
