________________
૨૪૪
શ્રીપાળ રાજાને રાસ બીજે કયાંય નિવાસ મળવાનું નથી. પરંતુ મારા જેવા બહુ પાપ કરનારને પણ વિસ્તાર થવા માટે ફકત એક શ્રી જિનેશ્વર મહારાજની પ્રરૂપેલી શુદ્ધ જૈનદીક્ષા સહાયતા આપવા સમર્થ છે અને તે નરકે જનારને અટકાવી શકે છે–અર્થાત્ નરકે જવાનાં પાપદળિયાં બાંધનારો પણ જે શુદ્ધ ચારિત્ર અંગિકાર કરે તે બેશક નરકને બદલે સ્વર્ગમાં જવા સમર્થ થાય છે; કેમકે તે ચારિત્ર, દુ:ખરૂપ વેલીના વનને બાળી ભસ્મ કરવા અગ્નિ સમાન છે, ઉપદ્રવરહિત મોક્ષ સ્થળરૂપ વૃક્ષના મૂળ સમાન છે, ગુણના જથ્થાને રહેવાના મુખ્ય ઘરરૂપ છે, ત્રણે જગતની આપદાને દૂર કરનાર છે, સિદ્ધપદનું આકર્ષણ કરનાર છે, (એટલે કે-ચારિત્રવંત સાતમે આઠમે ગુણસ્થાનકે રહી વિશુદ્ધ વિશુદ્ધતર અને વિશુદ્ધમમ આત્માના અધ્યવસાય વેગ વડે બંધ ઉદય ઉદીરણાને સત્તાની કર્મપ્રકૃતિ છેદીને નવમે ગુણસ્થાનકે ક્ષપકશ્રેણી માંડીને ઘનઘાતી ચારે કમ ખપાવી તેરમે ગુણસ્થાનકે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી સિદ્ધિપદ મેળવે છે, તેમાં કેઈક ચારિત્રવંત અંતમુહૂર્તમાં મોક્ષ મેળવે અને કઈક આયુષ્યકર્મની યાવસ્ત્રમાણ પૂતિ કરી મેક્ષ મેળવે; માટેજ ચારિત્ર સિદ્ધિપદને આકર્ષવાર છે ), સંસારને અંત કરનાર છે, ક્રોધ-માન માયા-લોભરૂ૫ કષાય પર્વતને તેડવા વજા સમાન છે, અને હાસ્યાદિક નવ નેકષાય રૂપ દવને ઓલવવા મેઘ સમાન છે.” આ પ્રમાણે અજિતસેન રાજા ચારિત્રપદના ગુણ ગ્રહણ કરતાની સાથેજ જ્ઞાનદશનને ચારિત્ર રૂપ રત્નત્રયી અવલોકતાં સંસાર સમુદ્રના દોષ દેખવા લાગ્યા. જ્યારે વસ્તુમાં ગુણજ દ્રષ્ટિગોચર થાય છે ત્યારે તેમાં અવગુણને ભાસ થતો જ નથી. ચારિત્રની અંદર અજિતસેન રાજાએ ગુણ છે એમ જાણ્યું જેથી તેમાં ગુણ જ નજરે આવવા લાગ્યા. એના લીધે તેના ગુણ ગ્રહણ કરી વિચારવા લાગ્યો કે “જ્યાં સુધી આત્મા ચારિત્રવંત થયો નથી ત્યાં સુધી સંસારની જળજથા છે. એ આત્માને દોષ છે તેને જ જોવા લાગ્યા અને ચિંતવવા લાગ્યો કે-અનાદિ મેહિ આત્માને સંસારની અંદર પરિભ્રમણ કરાવે છે તે જ્યાં લગી સમકિત મોહત્યિ, મિશ્રમોહનિય,મિથ્યાવ મેહનિય તેમજ અનંતાનુબંધી ક્રોધ-માન-માયા-લોભની ચોકડી-એ સાત પ્રકૃતિને ક્ષપશમ થયો નથી ત્યાં લગી આત્મા મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે રહે છે.” આવા ચારિત્રના ગુણ ગ્રહણ કરવાને લીધે અજિતસેન રાજનની સાતે પ્રકૃતિને ઉપશમ થતાં સાધક પરિણામ કર્તવ્યના ભાવથી મોહરૂપ મહા મદ મટી ગયો, તેના લીધે ઉપશમ સમકિત વગેરે ઉત્તમ ભાવને પોષ થયા. મતલબ કે–ઉપશમ સમકિતથી પશમિક ભાવ થાય, તથા ક્ષોપશમ સમકિતથી ક્ષાપશમિક ભાવ થાય અને ક્ષાયિક સમકિતથી ક્ષાયિક ભાવ