________________
ખંડ ચેાથા
૩૩૩ લક્ષ્મીપીઠ, મત્રરાજ પ્રયાગપીઠ અને સુમેરૂપીઠ, તે પૈકી વિદ્યાપીઠના મંત્ર ખાર પદના, વમાનવિદ્યા વગેરે સૂરિમંત્ર સવાર્કેટિજાપસહિત જપવું, સાધવું, કોટિસૂત્રના માતા થવું. તથા સાભાગ્યપીઠમાં પણ ઉપર પ્રમાણે મત્રજાપાઢિ કરી સમસ્ત માનવને વહાલું થવું અને આદ્રેયવચનવંત થવું તેમજ લક્ષ્મી પીઠમાં પણ તે જ મંત્રારાધન કરી રાજાદિને વશીભૂત કરી મહિમાવંત થવું મંત્રરાજ પ્રયાગપીઠમાં પણ તે જ મંત્રના આરાધનવડે સઘળી ઇતિ એટલે કે-જ્યાં જેટલા ઈંચ વરસાદની જરૂર હૈાય ત્યાં તેટલેાજ વરસાદ થાય, વરસાદની અછત ન થાય, પાકેલુ ધાન તીડ આવીને ન ખાઇ જાય, ઉંદર પેદા થઈ ધાનના છેડવાને કાપી ન ખાય, ખીએ ખેતીના નાશ ન કરે, જ્યાં વિચરતા ડ્રાય ત્યાંના રાજા કે ત્રીજી હદના રાજાના લશ્કરની ધમાધમનેા ભય ન થાય; એ સાત જાતની ઈતિ-ઉપદ્રવ, તથા કામદ્રુમણુ મારણમેાહન વસ્યાદિ પરાયાનાં કરેલાં ન ચાલી શકે અને સુમેરૂપીઠમાં તે જ મંત્રપ્રચેાગવડે ઇંદ્રાદિદેવે પણુ જેને માનની નજરેથી નિહાળે; ગીતમસ્વામી વગેરેની પેઠે લબ્ધિવંત થાય અને અજેય-અજિત ડાય તે પાંચ પ્રસ્થાનધારક . આચાર્ય મહારાજનું ધ્યાન કરવાની લીનતામાં આત્માજ સ્વયમેવ આચાયરૂપ થાય છે. ( હવે ઉપાધ્યાયજી સંબંધમાં કથન કરે છે) જઘન્ય મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ ભેદસહિત તપસ્યા કરનારા, સ્વાધ્યાય ધ્યાનમાં હંમેશાં લગનીવંત રહેનારા, દ્વાદશાંગીના યાતા અને જગતજીવમાત્રના સુમિત્ર તથા ભાઇ સરખા ઉપકારી જે ઉપાધ્યાજી છે તેમનુ ભાવનાની સુરતાસહિત યાગમાગČમાં સ્થિત રહેતાં આત્માજ આત્માના ગુણની શેાધ વડે ઉપાધ્યાયરૂપ બને છે. ( ૫'ચમપદ સાધુજીના સંબધમાં કહે છે) જે સાધુ હંમેશાં સાતમા અપ્રમત્ત ગુણુસ્થાનકને અવલખી જીવન ગુજારી રહેલ છે, પ્રમાદ ગુણુઠાણાની આચરણા કરતા નથી, સ્તવના કરવાથી હર્ષોં અને નિંદા કે ઉપદ્રવ કરવાથી નારાજ થતા નથી તે સાધુમહારાજનું ધ્યાન ધરવું, નહીં કે માત્ર વૈષધારી સાધુનું ધ્યાન ધરવું ! કેમકે કઈ માથું મુંડાવ્યે કે લેાચ કરાવ્યે સાધુપદના ગુણેાની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી ! એ તે કાયાકષ્ટ છે. સત્યગુણ તેા જે ઉપર કહ્યા તે છે, તે ગુણુ ધરનારા સાધુજીનું ધ્યાન ધરવાથી વિશ્વ દૃષ્ટિવંત થઈ આત્મા પોતેજ સાધુ સ્વરૂપી થાય છે. ( હવે સમકિત દેન પદ સબંધમાં કહે છે. ) જે દનપદ સમ સંવેગ વગેરે શબ્દથી નિવે અનુકંપા અને આસ્તિકતા એ પાંચ ગુણુ ક્ષય ઉપશમના પ્રભાવ વડે પ્રાપ્ત થઈ શકતાં સમ્યક્ત્વદનની પ્રષ્ટતા થાય છે તે સમકિત દેન કહેવાય છે નહીં કે નામધારી એટલે નામનાજ સમક્રિવત ગણાવાના ડાળ રાખવાથી સમકિતી થવાય છે !
