________________
૧૯૯
ખડ ત્રીજો જેથી નિપુણ કામદેવની રચેલી સૃષ્ટિ પૈકીની છે. જડ બ્રહ્મા જેવા ધિર હૃદયના છે તેવા કામદેવ નથી. કામદેવ તેા સર્વાંથી સૂક્ષ્મ પરમાણુવંત હાવાથી નાનકડા નાજુક મનમાં પેસી જઇને દરેક દેવાનાં ચિત્તને પણ હરણ કરી લે તેવા અચિંત્ય શક્તિમાન રામરામમાં પ્રસરનાર છે; જેથી તે ચતુર મદનની સૃષ્ટિ પૈકી તિલકસુંદરી હાવાથી તેણીએ બ્રહ્માની રચેલી સૃષ્ટિના અંગેા અંગની દોષવંત ઉપમાઓને જીતી લીધેલ છે, એના લીધે તે ઉપમારહિત-નિરૂપમ રૂપવંત છે. તે તિલકસુંદરીને દીઘ પૃષ્ટ જાતને ઝેરી સાપ ડસ્યા છે અને તે ઝેર ઉતારવા ઘણા ઘણા ઉપાય કર્યા તથા મણુિ, મંત્ર, ઔષધ; વગેરે પણ બહુ બહુ લાવવામાં આવ્યાં; તેપણ તે એકેથી જરા પણ ગુણ માલુમ પડયે નહીં, એથી દુ:ખને લીધે પીડાતા તેણીના પિતા મહુસેન આપની સેવા ખંદગી કરવા હાજર થઇ શયેા નથી. બીજું કશું ઘાતરૂપ કારણ આપ ગણુÀાજ નહીં. ( ૭–૧૨ ) રાજા કહે કિહાં છે દાખવા,
તા કીજે તસ ઉપગાર; વિ. એમ કહી તુરગાઢ' તિણે,
દીઠા જાતા બહુ નરનારરે. સમશાને લેઇ જાતી જાણી,
તિહાં પહેાતો તે નર નાહરે; વિ. કહે દાખા મુઝ હુ સઝ કરૂં,
સૂતિને મ દિયા દાહરે
મહિયત મૂકી તે થાકે,
કરી હાર નમણુ અભિષેકરે; વિ. સજ કરી સવી લેાકના ચિત્તશું,
થઇ બેઠી ધરિય વિવેકરે.
તુઝ પ્રાણ દિયાં છે એહુને,
વિ. લી. ૧૩
વિ. લી.
મહસેન મુદિત કહે રાજિયા,
વત્સ તુજને એ સે` હાતરે; વિ. જો નાવત એ વડ ભાગિયા,
ન કરત ઉપગાર ઉદ્દાતરે
તું પ્રાણ અધિક છે યુઝરે; વિ.
વિ. લી.
૧૪
૧૫
વિ. લી. ૧૬