Sankhyatmaka Kosh

Author(s): Mrugendravijay
Publisher: Shrutratnakar Ahmedabad

Page 41

૨૪
કૃષ્ણની ૮ પટરાણીઓ
કૃષ્ણરાજી
કુંભક
અષ્ટ ગંધ
દંડવ્રતપ્રણામ અષ્ટાંગ પ્રણામ
દ્રવ્યો
દિશા
- રુક્ષ્મણી, સત્યભામા, જાંબવતી, મિત્રવિન્દા,
કાલિન્દી, ભદ્રા, નાગ્નજિતી, લક્ષ્મણા
છંદશાસ્ત્રના ૮ ગણ - (યમાતારાજ ભાનસલગા) નામ :
- કૃષ્ણરાજી, મેઘરાજી, મઘા, માઘ, વૃત્તપરિઘ, વાતપરિક્ષોભ દેવપરિઘ, દેવપરિક્ષોભ (બૃહદ્ સંગ્રહણી)
જીવની ઉત્પત્તિનાં સ્થાન –
સૂર્યભેદન, ઉજ્જાયિની, સિત્કારી, શીતલી, ભસ્ત્રિકા, ભ્રામરી, મૂર્છા, પ્લાવિની
- (હઠયોગ દ્વાત્રિંશિકા)
- (આઠ પ્રકારનાં સુગંધી દ્રવ્યો) - કપૂર, ચંદન, મોથ, કુસુમ, દેવદારુ, ગોરોચન, કેસર, વાળો
-
ય, મ, ત, ૨, જ, ભ, ન, સ = ૮ ગણ
સંખ્યાત્મક શબ્દકોશ
અંડજ = પક્ષી, સર્પ
પોતજ
હાથી
=
રસજ =
જરાયુજ = ગાય, મનુષ્ય સ્વેદજ = જૂ, માંકડ, મચ્છ૨ સંમૂર્છિમ = તીડ, દર્દુર, ખંજન ઉદ્ભિજ -
ઉપપાત = દેવ, નારક
બે હાથ, બે પગ, બે ઢીંચણ, છાતી તથા
કપાળથી દંડવત્ કરવામાં આવે છે
- પાણી, દૂધ, ઘી, મધ, દહીં, દર્ભ, ચોખા અને તલ - (આઠ પૂજા દ્રવ્યો)
કીટ
પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર, દક્ષિણ (દિશા), ઇશાન, અગ્નિ, નૈઋત્ય, વાયવ્ય (વિદિશા)