Samyaktva Mul Bar Vrat

Author(s): Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat

Page 8

પચ્ચકખાણ કરીએ તો કોઈક વખત ભાંગી જાય. ભૂલ થઈ જાય. દોષ લાગી જાય. પરંતુ ભૂંલ થઈ જાય તો કરેલું આ પચ્ચખાણ ભાંગી જતું નથી. કારણ કે પચ્ચકખાણમાં અન્નત્થામાને સહારેvi વિગેરે આગારો (છુટ) છે. જે કંઈ નાની-મોટી ભૂલ થઈ તેનાથી અતિચાર (દોષ) લાગે છે. તેની આલોચના -પશ્ચાતાપ અને પ્રાયશ્ચિત્ત દ્વારા નિંદા-ગહ કરીને શુદ્ધિ થઈ શકે છે. પરંતુ પચ્ચકખાણ ભાંગી જતું નથી.
પચ્ચખાણ કરવું” એ એક બંધન છે. એમ સમજી કેટલાક લોકો ડરતા હોય છે. પરંતુ ઉત્તમ અને નિર્ભય જીવન જીવવા માટે પચ્ચકખાણ કરવું અત્યન્ત જરૂરી છે. કેટલાંક બંધનોથી જીવન નિર્ભય બને છે. જેમ કે વેચાણ લીધેલા મકાનના પૈસા આપી દીધા હોય અને સ્ટેમ્પ-સિક્કાની (દસ્તાવેજ વિગેરેની) કાર્યવાહી ન કરી હોય તો ભય ઉભો જ રહે છે તેથી સ્ટેમ્પ-સિક્કા (દસ્તાવેજ) વિગેરે કરાવવા જ પડે છે તેમ અહીં શ્રાવક અને શ્રાવિકાનું ઉત્તમ જીવન અને નિર્ભય જીવન જીવવું હોય તો સમ્યકત્વપૂર્વક શ્રાવક ધર્મનાં બાર વ્રતો સમજવાં જોઇએ અને ઉચ્ચરવાં જોઈએ. બાર વ્રતોના નિયમથી જીવનને દેશવિરતિધર બનાવવું એ જ સંસાર તરવાનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે. તેથી સમ્યકત્વ અને બારવ્રતોને સમજાવતી આ નાની પુસ્તિકા બનાવી છે. ભગવાનના ચતુર્વિધ સંઘમાં શ્રાવક-શ્રાવિકા તરીકે આપણું સ્થાન આવે માટે અવશ્ય વ્રતધારી થવું. પરંતુ હરાયા ઢોરની જેમ રખડું અને રેઢીયાળ નિયમન વિનાનું જીવન સંસારથી તારનાર પણ નથી અને શોભાસ્પદ પણ નથી. માટે ચાલો આપણે સમ્યકત્વ અને બાર વ્રતો વિષે કેટલીક વાતો સમજીએ.