Sampurna Kranti Lokshahi

Author(s): Ambubhai Shah
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 4

પ્રકાશકીય
મુનિશ્રી સંતબાલજીની જૂની ડુપ્લીકેટ લેટરબુકો તથા તેમના વિશ્વવાત્સલ્યમાં લખાયેલા લેખો જોવાનું કામ હમણાં ચાલે છે. અને સને ૧૯૩૭થી ૧૯૮૨ સુધીની ૪૫ વર્ષની લેટરબુકો અને સન ૧૯૪૭થી સન ૧૯૯૭ સુધીના વિશ્વવાત્સલ્યની ફાઈલો શ્રી મણિભાઈએ જતન કરીને સુરક્ષિત રાખી છે.
તે બધું વાંચતાં અનેરો આનંદ તો થાય જ છે, અને વર્તમાન સંદર્ભમાં પણ તેમણે તે વખતે રજૂ કરેલાં મંતવ્યો કેટલાં બધાં પ્રસ્તુત છે તેનો ખ્યાલ તો આવે જ છે. ઉપરાંત મનમાં થાય છે કે, મુનિશ્રીને સાંભળીએ, કે તેમના લખાણોને વાંચીએ તેના કરતાં પણ, તેમના પત્રોને વધુ સારી રીતે સમજી શકાય છે. એમની એક શૈલી એવી છે કે સામી વ્યક્તિએ મુનિશ્રી ઉપરના પત્રમાં લખ્યું હોય તેમાંથી જરૂર ઉતારો લખે અને તેનો પણ જવાબ કે ખુલાસો પત્રમાં કરે.
આ પત્ર-સાહિત્ય અપ્રગટ છે, એમાંથી ઉપયોગી લાગે તે નાની નાની પુસ્તિકારૂપે પ્રગટ કરવાનું સંસ્થાએ નક્કી કર્યું છે. આ પત્ર સાહિત્ય એક સત્યાર્થી પુરુષનું છે જેમનું છેવટનું લક્ષ આત્મકલ્યાણ છે. જે પુરુષે વ્યક્તિગત સાધના સાથે સમાજગત સાધનાની ગાંધીજીની વાતને સમજીને તેનો પ્રયોગ પણ કરેલ છે અને જેમનામાં ભારોભાર સચ્ચાઈ, નિર્ભયતા, સરળતા અને પારદર્શકપણું હતાં તેમના આ અક્ષરદેહને સમાજ સમક્ષ પ્રગટ કરતાં આનંદ થાય છે. કેટ
ભૂતકાળની હકીકત-ઇતિહાસ વાગોળવાની દૃષ્ટિએ કે ગૌરવ લેવા જેવી વાત હોય તો પણ ગૌરવગ્રંથી પોષાય તે રીતે તેને લખવાની કે કથવાની જરૂર નથી. પણ ઇતિહાસનો ખાતર તરીકે ઉપયોગ જરૂર થઈ શકે.
બીજી પણ એક વાત છે. આ પુસ્તિકામાં શ્રી વિનોબાજીના ગ્રામદાન કે સર્વોદય આંદોલન અને શ્રી જે. પી.ના સંપૂર્ણક્રાંતિ આંદોલનની પૂર્તિમાં કે એ આંદોલનમાં ખૂટતી કડીરૂપ કાર્યક્રમોના સંકલન-અનુબંધ જોડવાની દૃષ્ટિએ કેટલાંક વિધાનો કર્યાં છે અને કેટલાક નવા કાર્યક્રમો સૂચવ્યા છે. ૨૫-૩૦ વર્ષ પહેલાં પ્રગટ થયેલ આ લેખમાળાના હપતા આજે પુસ્તિકારૂપે પ્રસિદ્ધ કરવા ઉચિત એટલા માટે ગણ્યા છે કે આજે પણ એ વિધાનો અને કાર્યક્રમો આજની પરિસ્થિતિમાં કદાચ વધુ પ્રસ્તુત છે.
-
નૈતિક ગ્રામસંગઠન, રાજકારણનું શુદ્ધીકરણ અને શુદ્ધિપ્રયોગ કે જે સ્વરાજ અને લોકશાહીમાં સત્યાગ્રહના નવા સ્વરૂપની શોધનો વિષય છે અને તેમાં પ્રયોગ કરી અનુભવ મેળવી તપોમય પ્રાર્થના અને મૌનનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે તે – ને પણ કાર્યક્રમો આપ્યા છે. આ લેખમાળા વિશ્વવાત્સલ્યમાં પ્રગટ થયા પછી સર્વ સેવા સંઘના અગ્રણી શ્રી બંગસાહેબ ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ પ્રવૃત્તિ જોવા આવી ગયા છે. ત્યારપછી મુનિશ્રી સંતબાલજીને ચિંચણીમાં મળી ગયા છે અને અમારી છાપ એવી છે કે, ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ ગાંધીજીની વાતને ગતિશીલ રાખી શકે તેમ છે, તેવું તેમને લાગ્યું છે.
સર્વોદય જગતના અને રાજકીય ક્ષેત્રના વિચારવંત અગ્રણીઓ આ પુસ્તિકાને વાંચશે, ચિંતવશે અને એ ધોરણે કામ કરશે તો સમાજ પરિવર્તનની દિશામાં આગેકૂચ થશે એવી આશા છે.
અંબુભાઈ શાહ
મહાવીરનગર,
તા. ૧૪-૧૧-૯૭, કારતક સુદ ૧૫, સંવત ૧૯૫૪
-