________________
૨૮
કેવલિભક્તિવ્યવસ્થાપનદ્ધાત્રિશિકા/શ્લોક-૧૧ હોવા છતાં સુધાદિજન્ય દુઃખ સ્વીકારીએ તો કેવલીના પૂર્ણ સુખમાં ન્યૂનતાની પ્રાપ્તિ થાય. તેથી કહે છે –
સર્વેષાનેવ .... વાળનમ્, અને સર્વ જ કર્મોનું પરિણામથી દુઃખનું હેતુપણું હોવાથી સુધાદિ કેવલીના અનંત સુખને બાધ કરતા નથી, (પરંતુ, તેઓના વડે અઘાતિકર્મો વડે, સ્વભાવનિયત સુખોનું જ બાધન છે સર્વ કર્મના ક્ષયથી જીવના સ્વભાવની સાથે નિયત એવું જે સિદ્ધોને સુખ છે, તેવા સુખનું જ સુધાદિ વડે બાધન છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે કેવલીને અજ્ઞાનાદિજન્ય દુઃખની નિવૃત્તિ છે, સુધાદિજન્ય દુઃખની નિવૃત્તિ નથી, તેમ સ્વીકારવામાં આવે તો કેવલીને પૂર્ણ=નિરવશેષ, સુખ નથી, તેમ માનવું પડે. તેથી કહે છે –
પૂઈ તુ... ૩૫૫: વળી પૂર્ણ નિરવશેષ, સુખ મહોદયમાં મોક્ષમાં છે; કેમ કે ત્યાં જ મોક્ષમાં જ, સર્વકર્મના ક્ષયની ઉપપતિ-પ્રાપ્તિ છે. ll૧૧ાા જ જ્ઞાનદ્રિાસતમ્ અહીં રિ થી દર્શન-ચારિત્રાદિ ગુણનું ગ્રહણ કરવું.
અજ્ઞાનદિન દુ:નવૃત્તે અહીં ર થી મોહાદિનું ગ્રહણ કરવું. ભાવાર્થ :(૪) કેવલીના અનંત સુખમાં સુધાદિથી બાધનો અભાવ :
કેવલીને અજ્ઞાન અને મોહજન્ય દુઃખની નિવૃત્તિ છે. તેથી જ્ઞાનાદિ ગુણથી સંગત=જ્ઞાનાદિ ગુણની સાથે તન્મયીભૂત, એવા અનંત સુખને સુધાદિ બાધ કરતા નથી; કેમ કે સુધાદિજન્ય દુઃખ દેહથી થનારું હોવાથી અશાતારૂપ છે, અને કેવલીને ચાર ઘાતિકર્મોનો ક્ષય થયેલો હોવાથી મોહનો અને અજ્ઞાનનો સર્વથા અભાવ હોય છે. તેથી નિરાકુળ જ્ઞાનમાં કેવલીભગવંતો સદા મગ્ન હોય છે, અને નિરાકુળ જ્ઞાનમાં મગ્નતારૂપ સુખ સુધાથી બાધ પામતું નથી
વળી આઠ કર્મો પરિણામથી દુઃખના હેતુ છે. તેથી સિદ્ધ અવસ્થામાં જે સ્વભાવનિયત સુખ છે, તે સુખને જેમ સર્વ કર્મો બાધ કરે છે, તેમ વેદનીયજન્ય સુધાદિ પણ બાધ કરે છે, તેથી તેનું પૂર્ણ સુખ કેવલીને નથી, પરંતુ મોક્ષમાં સર્વ કર્મના ક્ષયજન્ય પૂર્ણ સુખ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
