________________
કેવલિભુક્તિવ્યવસ્થાપનદ્વાત્રિંશિકા/મ્લોક-૨૫
अग्निमान्द्यादिदोषजनितं तनुत्वं च चिरकालविच्छेदलक्षणं निर्दोषे भगवति नोपपद्यते, नियतविच्छेदश्च नियतकालभुक्त्याद्याक्षेपक एवेति भावः ।। २५ ।।
ટીકાર્ય :
तस्य અનિવત્યંત્વાત્, અને તેનું=ભુસ્ત્યાદિના અદૃષ્ટનું, તનુપણું= કેવલીમાં અલ્પપણું, ઉચિત નથી; કેમ કે પ્રતિકૂળથી=વિરોધી પરિણામથી અતિવર્ત્યપણું છે=ભુક્તિ આદિ અદૃષ્ટનું અનિવર્ત્યપણું છે.
મુક્તિ આદિનું અદૃષ્ટ કેવલીમાં તનુ=અલ્પ, નથી, તે યુક્તિથી બતાવે છે - न हि સ્વાત્, વીતરાગત્યાદિ પરિણામથી રાગાદિની જેમ ક્ષુધાદિનું તથાવિધ પરિણામથી=અભક્તિભાવનાના પરિણામથી, નિવર્ત્યપણું નથી જ, જે કારણથી તેનાથી=અભક્તિભાવનાના પરિણામથી, તજ્જતક=ભુક્તિ આદિના જનક, અદૃષ્ટનું તનુપણું થાય.
અભોજનભાવનાથી ભુક્તિ આદિના અદૃષ્ટનું તનુપણું થાય છે, તે બતાવવા અર્થે દિગંબર કહે છે
G୪
अस्त्येव રૂતિ ચેત્, અભોજનભાવનાના તારતમ્યથી ક્ષુધાતિરોધના તારતમ્યનું દર્શન હોવાથી, છે જ=કેવલીમાં ક્ષુધાદિજનક અદૃષ્ટનું તનુપણું છે જ, એ પ્રમાણે દિગંબર કહે, તો તેને ગ્રંથકારશ્રી કહે છે
न, ततो શરીરાવિભાવનવા, દિગંબરની વાત બરાબર નથી; કેમ કે અશરીરાદિની ભાવનાથી શરીરાદિગતની જેમ=શરીરાદિગત પ્રતિબંધની નિવૃત્તિની જેમ, તેનાથી=અભોજનભાવનાથી, ભોજનાદિગત પ્રતિબંધમાત્રની જ નિવૃત્તિ છે.
******
.....
"
अन्यथा
ગાયુષ્યત: । અન્યથા-અભોજનભાવનાથી ભોજનાદિગત પ્રતિબંધમાત્રની જ નિવૃત્તિ થતી નથી, પરંતુ ક્ષુધાજનક અદૃષ્ટની પણ નિવૃત્તિ થાય છે, તેમ સ્વીકારવામાં આવે તો, અભોજનની ભાવનાના અત્યંત ઉત્કર્ષથી ભુક્તિની નિવૃત્તિની જેમ અશરીરભાવનાના અત્યંત ઉત્કર્ષથી શરીરની નિવૃત્તિ પણ પ્રાપ્ત થાય=કેવલીને શરીરની નિવૃત્તિ પણ પ્રાપ્ત થાય, એ પ્રમાણે આયુષ્યમાન એવા દિગંબરને મોટું સંકટ છે.
.....
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
