________________
૪૨
કેવલિભુક્તિવ્યવસ્થાપનદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૪ વસ્તુત:.. ર કિશ્વિત વસ્તુતઃ બાહ્ય પણ સુખ-દુઃખમાં શરીરજન્ય પણ સુખ-દુઃખમાં, ઈષ્ટ અર્થ અને અનિષ્ટ અર્થ સાથે શરીરનો સંપર્કમાત્ર પ્રયોજક છે, પરંતુ બહિરિદ્રિયનું જ્ઞાન પણ પ્રયોજક નથી. એથી ભગવાનમાં કેવલીભગવંતમાં, સાંપ્રદાયિક તૃણસ્પર્શાદિ પરીષહનું અભિધાન=શ્વેતાંબર સંપ્રદાયને અભિમત તૃણસ્પર્શાદિ પરીષહતું કથન, સંગત થાય છે. એથી આનંદિગંબર કહે છે કે કેવલીને ઇન્દ્રિયજવ્ય સુખ-દુઃખ નથી માટે કેવલી કવલભોજન કરતા નથી એ, અર્થ વગરનું છે. ll૧૪
જ વવિદ્ ર્વાન્દ્રિયવ્યાપITમાવેડપિ - અહીં પ થી એ સમુચ્ચય થાય છે કે ક્યારેક બહિરિન્દ્રિયનો વ્યાપાર હોય ત્યારે મનોવ્યાપારથી સતુ-અસત્ ચિતા દ્વારા સુખ-દુઃખની ઉત્પત્તિ છે, પરંતુ ક્યારેક બહિરિન્દ્રિયના વ્યાપારના અભાવમાં પણ મનો માત્ર વ્યાપારથી સતુ-અસત્ ચિંતા દ્વારા સુખ-દુઃખની ઉત્પત્તિ છે.
વવવ તીર્થમાં આધ્યાત્મિકોષોપોદ્રામ્યમેવ તપુત્પર્શનાત્ - અહીં પ થી એ સમુચ્ચય થાય છે કે ક્યારેક સત્-અસત્ ચિંતારૂપ મનોવ્યાપારના સદ્ભાવમાં તો આધ્યાત્મિક દોષોના ઉપશમ કે ઉદ્રકથી સુખ-દુઃખની ઉત્પત્તિ છે, પરંતુ ક્યારેક સતુ-અસત્ ચિંતારૂપ મનોવ્યાપારના અભાવમાં પણ આધ્યાત્મિક દોષોના ઉપશમ કે ઉદ્રકથી સુખ-દુઃખની ઉત્પત્તિ છે.
માવત્યા દ્રિવિયવેરનીયો પ્રોગ્યે તયો: સુવવત્થાત્ - અહીં પ થી એ સમુચ્ચય થાય છે કે કેવલી ન હોય તેમાં તો બે પ્રકારના વેદનીયના ધ્રુવપણામાં સુખ-દુઃખનું સુવચપણું છે, પરંતુ કેવલીભગવંતમાં પણ બે પ્રકારના વેદનીયના ધ્રુવપણામાં સુખદુ:ખનું સુવચપણું છે.
વધિયોરપિ સુવ૬:૩યો: - અંતરંગ એવા મોહના ક્ષયોપશમજન્ય સુખ અને મોહના ઉદયજન્ય દુઃખમાં ઇષ્ટ-અનિષ્ટ એવા અર્થોનો શરીર સાથે થયેલ સંપર્ક તો નિમિત્તભાવ હોવાથી પ્રયોજક છે, પરંતુ બાહ્ય એવા પણ સુખ-દુઃખમાં ઇષ્ટ-અનિષ્ટ એવા અર્થોનો શરીર સાથે સંપર્કમાત્ર પ્રયોજક છે.
* તૃસ્પર્શાપરીષદાનિધાનં - અહીં તૃપસ્પિરિ માં ર થી કેવલીભગવાનમાં સંભવિત બીજા શરીરજન્ય પરિષહોનું ગ્રહણ કરવું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
