Hindusthanno Prachin Itihas Uttararddh

Author(s): Chhotalal Balkrishna Purani
Publisher: Gujarat Varnacular Society

Page 6

પ્રસ્તાવના લગભગ પા સદીની અવિશ્રાંત મહેનતના પરિણામ રૂ૫ “અલ હિસ્ટરી ઓફ ઇન્ડિયા' એ નામનું હિંદના પ્રાચીન ઇતિહાસનું પુસ્તક ર્ડો. વિન્સેટ 'મિથે રચી પ્રસિદ્ધ કર્યું છે. એના મરણ બાદ થએલી તે પુસ્તકની ચોથી આવૃત્તિનો આ અનુવાદ છે.
3. વિન્સેટ સ્મિથ બહુ ખંતીલો, કાળજીવાળો તથા તલસ્પર્શી અભ્યાસી હતો. ઐતિહાસિક શોધખોળની વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિનો તે સિદ્ધહસ્ત જાણકાર હતો. હજાર મણ ધૂળ કચરામાં દટાઈ ગએલાં, તથા અભ્યાસીને અભાવે પટારામાં પડી રહેલાં અથવા તો બાંધી મૂકેલાં અને ઉધાઈના વિનાશકારક ઉવાગથી બચવા પામેલાં પોથીઓનાં પાનીઆમાં સચવાઈ રહેલા પ્રાચીન હિંદનાં ઈતિહાસનાં સાધનો એકઠાં કરી તેનો મેળ બેસાડી, એ બધી આછી અને વીખરાઈ ગએલી સામગ્રીમાંથી પ્રાચીન હિંદનો ઈતિહાસ ઉપજાવી કાઢવો એ કાંઈ જેવી તેવી મહેનતનું કામ ન ગણાય. એ કઠણ છતાં ઉપયોગી કાર્ય ડૉ. વિન્સેટ મિથે બહુ સફળતાથી પાર પાડયું છે. હિંદના ઇતિહાસના સંશોધનના એ પરિશ્રમભયા કાર્ય માટે સૌ હિંદીઓ તેના ઋણું છે. - હિંદનો ઈતિહાસ તૈયાર કરવાનું કાર્ય હિંદીઓને હાથે થાય એ જ ઈષ્ટ છે. આપણું પ્રાચીન ઇતિહાસનાં સાધનરૂપ લેખો સંસ્કૃત કે પાલી ભાષામાં તથા અહીંની પ્રચલિત લિપિમાં લખેલાં હોય છે એટલે તરજુમા દ્વારા કે શાસ્ત્રીઓની મદદથી તેનો અભ્યાસ કરનાર કરતાં એ લેખનો સીધો અને સ્વતંત્ર અભ્યાસ કરનાર એનો વધારે યોગ્ય ઉપયોગ કરી શકે એમ છે. આપણા દેશની પ્રણાલી નહિ સમજનાર, તથા આપણી ભૂમિની આબોહવામાં તરબોળ નહિ થએલો પરદેશી ગમે તે સજજન હોય તો પણ તેના દેશની સંસ્કૃતિનાં ચશ્માંએ આપણી સંસ્કૃતિ ઉકેલે એટલે તેમાં જાણે અજાણે આપણને અન્યાય