Gyanamrut Kavyakunj

Author(s): Velchand Dhanjibhai Sanghvi
Publisher: Jain Atmanand Sabha

Page 8

ક્રમે ક્રમે આ ગ્રંથની વ્યાવૃત્તિ કરતાં કરતાં અવાર નવાર વિશેષ અનુભવ હૃદયગત્ પ્રાપ્ત થતો હતો જે સ્વસંવેદ્ય ગણાય.
સદરહુ ગ્રંથના અધ્યયન પશ્ચાત કેટલેક વખતે કાવ્યકૃતિ તરફ વલણ વૃદ્ધિ પામ્યું અને તેના ગે ગ્રંથમાં આવેલ બત્રીશ અષ્ટકપર જુદા જુદા રાગ રાગણમાં બત્રીશ પદે બનાવવાની જિજ્ઞાસા થઈ, પ્રથમ નમુના તરિકે “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” માસિકમાં આ ગ્રંથમાંથી અવતરણ કરેલ કઈ કઈ પદને પ્રકાશિત કરાવેલ તે પ્રસિદ્ધિમાં આવતા કેટલાક પૂજ્ય મુનિ મહારાજાઓ અને સુહંદ મિત્રોએ આ ગ્રંથના દરેક અષ્ટપર પદ્ય રચના કરી તેની આખી બુક બહાર પાડવાની સૂચના કરેલ ઈચ્છા અને આદેશનું એકીકરણ થતા મારા ઉત્સાહમાં વૃદ્ધિ થઈ અને ક્રમશઃ કાર્યની શરૂઆત પણ કરી કાર્ય જલદી પૂર્ણ કરવા તિવ્ર ઈચછા હોવા છતાં સાંસારિક અનેક ઉપાધિઓના વેગે ધારવા કરતા ઘણુંજ લંબાણ થયેલ છે, છતાં ઇચછા ફલવતી થયેલ જોઈ હૃદયમાં હર્ષ થાય છે.
આ જ્ઞાનસાર મૂળ ગ્રંથ સંસ્કૃતમાં લખાયેલ છે. તેના ઉપર પણ ટીકા છે તેવું શ્રવણ ગોચર થયેલ છે. ત્યારબાદ શ્રીમાન દેવચંદ્રજી મહારાજે જ્ઞાનમંજરી નામની ટીકા આ ગ્રંથ ઉપર લખેલ છે. ત્યારબાદ હમણાં વર્તમાનમાં જ શાન્તમૂર્તિ શ્રીમાન વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજના પાટધર શ્રીમાન પન્યાસજી શ્રી ગંભીરવિજયજી ગણીએ આ ગ્રંથ પર સરલ ટીકા લખેલ છે, જેનું ગુજરાતીમાં ભાષાન્તર દીપચંદ છગનલાલ શાહે કરેલ છે. ત્યારબાદ સનમિત્ર મુનિરાજશ્રી કપૂરવિજયજી મહારાજે મૂળ ગ્રંથ પર રહસ્યાર્થ હિતોપદેશ ગ્રંથના બીજા ભાગમાં લખેલ છે. તેમજ દીપચંદ છગનલાલ શાહના ભાષાતર ઉપરથી કોઈક વિદ્વાન મહાશયે મરાઠી ભાષામાં અવતરણ કરેલ છે.
મૂળ ગ્રંથ અને શ્રીમાન પન્યાસ થી ગંભીરવિજયજી ગણીની કરેલ ટીકાના આધારે આ ગ્રંથનો સાર-છાંયા રૂપ અનુવાદ કરેલ છે. મૂળ સંસ્કૃતના આશયને લક્ષમાં રાખી આશય વિલુપ્ત ન થાય તેના માટે બનતી ચીવટ રાખેલ છે કે આ ગ્રંથમાં પદ્ય રચના હેવાથી ઘણાં સ્થળે યથાર્થ અવતરણ કરવામાં મુશ્કેલીઓ આવેલ છે, છતાં ગ્રંથકાર ભગવાનના આશયને સમજ શક્તિના પ્રમાણમાં ગ્રથન બહાર જવા દીધેલ નથી.
વર્તમાન સમયમાં સંસ્કૃતના અભ્યાસકે બહુ જ અલ્પ પ્રમાણમાં દષ્ટિ ગોચર થાય છે, તેમજ ગુજરાતીમાં થયેલ ભાષાન્તર સ્મૃતિમાં નિરંતર રહેવું