________________
જ્ઞાનામૃત કાવ્યકુંજ.
vvvvv
સ્વપક્ષમાં જે સ્વાર્થ સત્ય છે અને પરપક્ષમાં જે નિષ્ફળ છે, એવા સર્વ નમાં જે મધ્યસ્થ પુરૂષનું મન સમશીલ ભાવે રહે છે તેવા માહાત્માઓનું હે ચેતન તું દર્શન કર. ૩
પ્રાણી માત્ર કરેલા કર્મના આવેશથી તેના ફલને ભેગવે છે એમ જાણું તે તે પ્રસંગે રાગ યા દ્વેષને જે ધારણ કરતા નથી તેજ ખરેખરા મધ્યસ્થ છે. ૪.
જે કદિ આત્માથી ઇતર પદાર્થના દેવ કે ગુણના કથનામાં મન લાગી જાય છે તેવા પ્રસંગમાં મધ્યસ્થ પુરૂષે શીઘ્રતાથી આત્મ વિચારણમાં સ્થિત થવું યંગ્ય છે. પણ
જુદા જુદા સ્થળેથી વહન થતી સરિતાઓ જેમ સમુદ્રને મળી જાય છે, તેમ મધ્યસ્થ પુરૂષના ધર્મ માર્ગો પરબ્રહ્મ-મોક્ષ પ્રાપ્તિ કરાવે છે. દર
મધ્યસ્થ દષ્ટિ પુરુષે રાગમાત્રથી પિતાએ ગ્રહણ કરેલા ધર્મ શાસ્ત્રને સ્વિકારતા નથી તેમજ શ્રેષ માત્રથી અન્ય ધર્મના શાસ્ત્રોનું ત્યાગ કરતા નથી પરંતુ તવતત્વને નિર્ણય કરીને જગ્યનું ગ્રહણ અને અગ્યનો ત્યાગ કરે છે. ૭
તમામ અપુનબંધક કરણમાં ચારિસંજીવની ચાર ન્યાયથી કલ્યાણ થવાની આશા છે, માટે મધ્યસ્થ પુરૂષએ તેમાં પ્રવૃત્તિ કરવી તેમ શ્રી જિનેશ્વર ભગવાને ફરમાન કરેલ છે. ૮ ,
નિર્મયાદવમ્ ! ૨૭ છે. यस्य नास्ति परापेक्षा स्वभावाद्वैतगामिनः तस्य किं न भयभ्रान्तिक्लान्तिसंतानतानवं ।। १॥ भवसौख्येन किं भूरिभयज्वलनभस्मनां सदा भयोज्ञितं ज्ञानं सुखमेव विशिष्यते ॥२॥ न गोप्यं क्वापि नारोप्यं हेयं देयं च न क्वचित् । क्व भयेन मुनेः स्थेयं ज्ञेयं ज्ञानेन पश्यतः ॥३॥
