________________
પરિગ્રહાષ્ટકમ.
(૭) નિત સ્થાન સમાન ઉપકરણે, પરિગ્રહ રહિત ગણાએ; ' જ્ઞાન પ્રદીપ પામે સ્થિરતાને, એહ મર્મ સમજાએ. પરિ૦ ૭. મૂછ વડે આચ્છાદિત બુદ્ધિ, તેને આ જગ પરિગ્રહ છે; , મૂછ રહિત એગીને ભ્રાતુ! જગ સવિ અપરિગ્રહ છે. પરિ૦ ૮
૨૫–સારાંશ—હે! બ્રાત! પરિગ્રહ રૂપ જે ગ્રહ છે, તેની તું પિછાન કર જે નવગ્રહ કરતા અધિક એ દસમો ગ્રહ છે.
પરિગ્રહ રૂ૫ ગ્રહ તે પિતાની મુળ રાશિથી કોઈ વખત ચલાયમાન થાતું નથી. અર્થાત ફરતું નથી તેમજ તેની વક્ર ગતિ તેને પણ છોડતું નથી. અને તેથી આ જગ્નનાં પ્રાણી માત્રને વિડંબનારૂપ દંડથી દડે છે. ૧
પરિગ્રહ રૂપ ગ્રહથી ગ્રસિત થયેલ પ્રાણું અસમંજસ વાણીના ઉચ્ચાર કરવામાં જ મશગુલ હોય છે માટે તેવા લિંગરની વાર્તા સાંભળતાં ચિત્ત કંપાયમાન થાય છે. ૨
જે મહાત્માઓ ઉદાસીન ભાવથી બાહ્ય અને અત્યંતર પરિગ્રહને ત્યાગે છે, તેમના ચરણ કમળમાં નિરંતર ભવ્યાત્માએ નમસ્કાર કરે છે. ૩
જેમનું હૃદય અન્ડર ગ્રંથીથી ગુંથાએલ છે, તેમની બાહ્ય નિગ્રંથતા નકામી છે. કારણ કાંચળી માત્રના ત્યાગથી સર્ષ નિવિષ છે એમ માની શકાશે નહીં. ૪ | સેતુબંધ–પાળને નાશ કરવાથી સરેવરનું પાણી જેમ નાશ પામે છે નીકળી જાય છે, તેમ પરિગ્રહના ત્યાગથી કર્મજ ઘણું જ ટુંક વખતમાં નષ્ટ થઈ જાય છે. ૫
પુત્ર કલત્ર એ આદિ આત્માથી ઇતર વસ્તુના ત્યાગ વડે જેમનું ચિત્ત મુચ્છ રહિત થયેલ છે અને ફક્ત જ્ઞાન ધ્યાનમાં જ જેઓ નિમગ્ન થયેલા છે તેઓને પુદ્ગલિક બંધ હેતે નથી. ૬
પવન રહિત સ્થાન સમાન ધર્મ પાલન કરવામાં નિર્વાહ રૂપ
