________________
(૭૬)
જ્ઞાનામૃતાવ્યા . જ્યાં અન્તરાત્મા ધ્યાતા છે, પરમાત્મા ધ્યેય છે. એકાગ્ર સંવિત્તિ તે ધ્યાન છે. અને તેની પ્રાપ્તિ તેજ એક્યતા છે. ૨
જેમ આરિએ ધરવાથી સામે રહેલ વસ્તુ તેમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે, તેમ ધ્યાન વડે વૃત્તિને વિનાશ થાવાથી નિર્મલ અન્તરાત્માને વિષે પરમાત્માનું પ્રતિબિંબ પડે છે. ૩.
ધ્યાન વડે રત્નત્રયીનું આરાધન થાય છે. અને તેથી તિર્થંકર નામ કર્મને બંધ થાય છે. પશ્ચાત એ કર્મ કેમે કરી ઉદયમાં આવતા તિર્થંકરપદની સંપત્તિ પ્રાપ્ત થાય છે. ૪
એવું ધ્યાનનું ફલ જાણી હે ! પ્રાણીઓ તમે વીશ સ્થાનક તપનું ધ્યાન પૂર્વક આસેવન કરે છે તપનું ફલ ફક્ત શરિર શોષણ છે. એવું તપ તે અભવ્યને પણ સુગમ છે. ૫
જેઓ જિતેંદ્રિય છે, ધીરપુરૂષ છે, શાન્ત છે, સ્થિરાત્મન છે. સુખાસને સ્થિત છે તેમજ નેત્રની દષ્ટિ નાસિકાના અગ્રભાગ પર સ્થાપિત કરેલ છે. ૬
વળી ધ્યાનની ધારાવડે બાહ્ય વૃત્તિને જેમણે નિરોધ કર્યો છે જે અપ્રમત્ત છે અને પ્રસન્ન મુખવાલા છે તેમજ જ્ઞાનામૃતનું જ આસ્વાદન કરે છે. ૭
તેજ અપ્રતિદ્રુદ્ધ સામ્રાજ્યને આન્તરમાં વિસ્તાર કરી શકે છે. તેવા ધ્યાનવાન મુનિ મહારાજા સમાન આ જગતમાં દેવ અને મનુષ્યમાં અન્ય કઈ હોઈ શકે નહીં. ૮
તપટમ્ ? | मानमेव बुधाः माहुः कर्मणां तापनातपः तदाभ्यंतरमेवेष्टं वायं तदुपरकम् ॥१॥ आनुश्रोतसिकी वृत्तिालानां सुखशीलता प्रातिश्रोतसिकोवृत्ति निनां परमं तपः ॥२॥ धनार्थिनां यथा नास्ति शीततापादि दुस्सह तथा भवविरतानां तत्वज्ञानार्थिनामपि ॥ ३ ॥
