________________
ભવાઢગાષ્ટકમ્.
કષાય પાતાલ કળરા થકી રું, તૃષ્ણા વાયુનું જોર; મનમાં વિકલ્પિક પુરની રે, વૃદ્ધિ કરે ચિંહું આર. સ્નેહે ધન કામ સમ જિહાં, અતિવડવાનળ છે પ્રક્રિસ; રોગોાકાદિ સમાન છે રે, મચ્છ કચ્છપ અતિ વ્યાસ, બુદ્ધિ મત્સર જિહાં વળી, દ્રોહ રૂપ છે વિદ્યુત; ગજા રવ દૂર્વાંતના રે, સાંભળી પાંચ ભય યુક્ત. અહુ વિકટ ભવ જલધિનેરે, તરવા કરે સુપ્રયાસ; ભવ ઉદ્વેગ થકી મળે રે, મુનિ ગુણ ઉત્તમ ખાસ. મુનિ સસારની ભીતિનેરે, પ્રાપ્ત થયેલ વિલેખ; તેલ પાત્ર ધરની ગતિ વા, રાધા વેધક પેખ. વિષનુ‘ આયધ વિષ છે રે, અગ્નિનું અગ્નિનું ધાર; ત્યમ મુનિ ભવભીરૂ તારું, ઉપસર્ગથી નહિ ડરનાર. ભવમયથી વ્યવહારમાં, મુનિ પામે સ્થિરતા ભાવ; નિજ સ્વરૂપ વિશ્રાંતિમાં રે, લય ભવભય એ સ્વભાવ.
----
( ૫ )
ભવિ૦ ૪
ભવિ૦ ૫
ભવિ૦ ૬
ભવિ૦ ૭
ભવિ૦ ૮
ભવિ૦ ૯
ભવિ૦ ૧૦
૨૨-સારાંશ—ભવ્ય પુરૂષા ભવાદ્વેગ થતા આ સંસાર સમુદ્રની ઉપમાને બરાબર લાયક છે એમ ચિન્તવન કરે છે અને તેથી ભલામણ કરે છે કે હે ! શબ્યા ! તમે સંયમરગને ધારણ કરો. ૧
સંસારને સમુદ્ર સાથે સરખાવતા જણાવે છે કે જેના મધ્ય પ્રદેશ અતિ ગંભીર–ઊંડા છે. તાગ ન પામી શકાય તેવા છે. તેમજ અજ્ઞાનરૂપે વજ્ર સમાન જેના ભૂતલના ભાગ છે. ર
વળી જેમાં દ્વવ્યસનરૂપ મહાટા ડુંગર મશહુર છે તેથી ઇચ્છિત સ્થાને પહોંચવા રસ્તા ઘણા દૂ મ થયેલા છે. ૩
તેમજ કષાયરૂપ પાતાલકળશથી તૃષ્ણાવાયુનું જોર હૃદયમાં અનેક પ્રકારના વિકલ્પરૂપ પૂરને ચાતરફ વિસ્તારે છે. ૪
વળી સ્નેહ છે ઈંધન જેવુ એવા કામદેવરૂપ વડવાનળ જ્યાં નિ રતર પ્રક્રિસ છે તેમજ રાગશેાકારૂપ માના પણ ત્યાં નિવાસ છે, પ દૂભુધિરૂપ મગરમત્સ્ય અને દ્રોહરૂપ વિજળી સાથે દાંતના ગરવ એટલા બધા જોરવાળા થાય છે કે તે સાંભળતા મુસાફ લાકે ભયભ્રાન્ત બની જાય છે. ૬
