________________
જ્ઞાનામૃતકાવ્યકુંજ.
દીપક કેરી કિયા જાતિમયી રે, જ્ઞાનમયી ત૬ રૂ૫: નિજ સ્વભાવીતણું કરણી સહુ રે,
એહિજ માન અનુપ. ... ... .. જે ભવિ. ૮ ૧૩-સાર-જે ભવ્યાત્મા આ જગતના તને જાણે છે, તે મનવ્રતવાન છે. શુદ્ધ સમ્યકત્વ એજ ખરેખર મન દશા છે અને મનતા એજ ખરેખર સમ્યક્ત્વ છે. ૧
જે મહંતે આત્મા વડે આત્માને વિષે આત્માને વિશુદ્ધ જાણે છે, તે દર્શન જ્ઞાન અને ચારિત્ર રૂપ રત્નત્રયીની ઐક્યતાને મેળવે છે. ૨
શુદ્ધ જ્ઞાન નથી તપાસીએ તે આત્મરમણ વડેજ દર્શન જ્ઞાન અને ચારિત્રની પ્રાપ્તિ સુસાધ્ય છે અને ક્રિયાને તપાસીએ તે કિયા વડેજ ઉપરોક્ત લાભ મેળવી શકાય છે. ૩
જેમ કાચના ટુકડામાં સાચા મણીનું જ્ઞાન વા શ્રદ્ધા હોય અને તેને યોગ્ય પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે છે તેથી ધારેલ ફલાપ્તિ થતી નથી તેમ શુદ્ધ આત્મ સ્વભાવમાં પ્રવૃત્તિ ન થાય (અને અનાત્મ ભાવમાં પ્રવૃત્તિ થાય) અને તેથી દેની નિવૃત્તિ ન થાય તે તે યથાર્થ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધા નથી જ. (ગાથા. ૪–૫)
સજા ચડી ગયેલા હોય અને તેનાથી શરીર પુષ્ટ થયું છે એવી માન્યતા તેમજ કઈ પણ પ્રાણીને વધ કરવાનું હોય તે વખતે તેની શરીરશેભા કરવામાં આવે છે. તેને શેભાની માન્યતા કરનારને ખશેખરે ભવ ઉન્માદ થયેલ છે. આમ સમજી મુનિ મહાત્માઓ
આત્મિક તૃપ્તિ મેળવે છે. ૬ - વાણી માત્રનું જ ઉચ્ચારણ ન કરવું એજ જે મન કહેવાતું
હોય છે તેવું મન એકેંદ્રિય જીને નિરંતર સુલભ છે, પરંતુ પિગલિક ભામાં અપ્રવૃત્તિ એજ આ જગતમાં ખરેખર મન કહેવાય છે. ૭
દીપક તણી સર્વ કિયા પ્રકાશને કરવાવાળી છે તે જ પ્રમાણે