________________
(૨૬)
જ્ઞાનામૃત કાવ્યકું જ.
અભિમાનવડે થયેલી તૃપ્તિ તે બ્રાન્તિ જનિત ખાલી સ્વપ્ન સમાન હોઈને આ સંસારમાં શાંતિ આપનાર નથી પણ આત્મ વીર્યના વિપાક વડે થયેલી તૃપ્તિ બ્રાન્તિ રહિત અને અ૫ છે. ૪
પુદ્ગલથી પુદ્ગલ તૃપ્તિ પામે છે અને આત્માથી આત્મા તૃપ્તિ પામે છે. માટે પરસ્પર તૃપ્તિને આરેપ એટલે કે પુદ્ગલથી આત્માની અને આત્માથી પુગળની તૃપ્તિ માનવી તે જ્ઞાનીને શોભે નહીં. પ
મહાન સ્વાદિષ્ટ શાક તેમજ ઉત્તમ લીજતદાર વૃત-દહિંયા દૂધ તેનાથી અગ્રાહ્ય હોવાને લીધે પરબ્રહ્મની તૃપ્તિ જુદા જ પ્રકારની છે અને તેથી જ સંસારી પ્રાણી તેની મિઠાશ જાણું શકે તેમ નથી. ૬
પુગલિક વિષયના ઉછાળા વિષનાજ ઉદ્ગાર કઢાવે છે અને તેજ પિલ્ગલિક અતૃપ્તિ માનવી આત્મિક ભાવથી થયેલી તૃપ્તિ શુદ્ધ છે; અને પરંપરાઓ ધ્યાનની ધારાને વિસ્તારે છે. ૭
વિષયભેગથી જે અતૃપ્ત છે તે સુખી નથી; ચાહે તે તે ઈંદ્ર હ. વા નરેંદ્ર ગમે તે હે, પણ ફક્ત ઈચ્છા રહિત એ ભિક્ષુક આલોકમાં સુખી છે અને તે તૃપ્તિ મેળવી પિતાના આત્મસ્વરૂપને જેવા શક્તિવાન થાય છે. ૮
નિપાછમ્ છે ? " संसारे निवसन् स्वार्थसज्जः कजलवेश्मनि लिप्यते निखिलो लोको ज्ञानसिद्धो न लिप्यते ॥ १ ॥ नाहं पुद्गलभावानां कर्ता कारयिता च न. नानुमंतापि चेत्यात्मज्ञानवान् लिप्यते कथम् ॥२॥ लिप्यते पुद्गलस्कंधो न लिप्ये पुद्गलैरहम् चित्रव्योमांजनेनेव ध्यायन्निति न लिप्यते ।। ३ ॥ लिप्तताज्ञानसंपातप्रतिघाताय केवलम् निर्लेपज्ञानमग्नस्य क्रिया सर्वोपयुज्यते ॥ ४ ॥
