________________
[૮]
ધર્મમંગળઃ ગેરૂઆ વસ્ત્રવાળે ભેખધારી હ–સંસારત્યાગી હતે; પણ કોણ જાણે કેમ એક સ્ત્રીના સહવાસમાં આવ્યો અને એનું એટલી હદ સુધી અધઃપતન થયું કે મારી પ્રત્યેના અત્યંત રાગને લીધે તે ઘાતકીમાં ઘાતકી કામ કરવા લલચા. અદાલતે તેને કાળાં પાણીની સજા ફરમાવી હતી. જે માણસે આત્મસાધના અથે એક દિવસે સાંસારિક રાગદ્વેષથી છેક અલગ રહેવાનો નિશ્ચય કર્યો હતે તે માણસની આવી અધોગતિ સંભવતી હોય તે સામાન્ય પામર માણસનું શું ગજું? રાગ અથવા મેહની પાછળ ક્રોધ, લોભ, માયા, કૂડ-કપટનું મોટું લશ્કર ધસી આવે છે– અને ધાડપાડુની જેમ જ માનવીની અંતરલક્ષ્મી લૂંટી લઈને તેને કંગાળ બનાવી દે છે.
આ રાગ, મોહ અથવા આસક્તિ કેવી રી-છુપીથી દિલમાં પ્રવેશ કરે છે તે પણ આ પ્રસંગે સમજી લેવું જોઈએ. એનું સાચું સ્વરૂપ કળવામાં ન આવે તો જાયેઅજાણે એના પંજામાં સપડાઈ જવાય.
કેઈ એક વસ્તુ તરફ હૃદયનું આકર્ષણ થાય અને તે વસ્તુની પ્રાપ્તિમાં આનંદ તથા અપ્રાપ્તિમાં કલેશ થાય તે આકર્ષણ તેમજ ઉદ્વેગ આ રાગનું મૂળબીજ છે. સુખની લાલસા અને મનઃસંયમની નબળાઈ એ બને આ આસક્તિના ઉપાદાને-મૂળ સામગ્રી છે. જે વસ્તુ અથવા જે સ્થિતિને માનવી સુખકર મારે તેને મેળવવા, તેને પિતાની બનાવવા મથે એ સ્વાભાવિક છે. ઉનાળાના દિવસે માં
