________________
[૫૪]
ધર્મમંગળઃ જાય છે ત્યારે તાવ આવે છે. આ તાવ એક પ્રકારની ચેતવણી છે-રેગ નહિ પણ રેગની સૂચના માત્ર છે. પીડાદાયક લાગવા છતાં એ તાવ અંદરની શક્તિઓને જાગૃત કરે છે અને જે મળ મોટા દ પિદા કરવાને સમર્થ હોય છે તેને બહાર કાઢવા મથે છે. તાવ સ્વાચ્ય અથવા આરોગ્યની જ ભેટ લઈને આવે છે, એ જ પ્રમાણે દુખ અનિષ્ટ કે ભયંકર લાગતું હોય તે પણ એને ધ્વનિ જે આપણે સાંભળી શકતા હોઈએ તે તે ઊંઘમાંથી ઉઠવાને અને વૈભાવિક દશામાંથી જાગવાને જ ગૂઢ મંત્ર સુણાવે છે. દુઃખથી દબાચેલાએ કે દીનજને અહેભાગી છે, કારણ કે એક દિવસે એમને આત્મા એ દુઃખ-દારિદ્રયને લીધે જ જાગવાને અને સ્વર્ગીય પ્રકાશ એમને લાધવાને એવી મતલબનું બાઈબલમાં એક કથન છે. દુઃખ કે જે જડતા કે મૂઢતા ભણું લઈ જાય છે. તેની અહીં વાત જ નથી, પણ જે દુઃખ પુરુષાથીઓને જાગૃત કરે છે અને એમની નિયિતા કે કાયરતાને ખંખેરી નાખે છે એ જ દુઃખને મહિમા અહીંયા બાઈબલ-કારે ગાય છે. ભલભલા ભક્તો અને સાધકે એ પણ એક યા બીજા પ્રકારે દુઃખની એવી જ યાચના કરી છે. જે દુઃખ બુદ્ધિ અને હૃદયમાં સંભ મચાવી દે, જે દુઃખ આળસ્ય કે વૈભવવિલાસને તુચ્છ ગણવાની તાકાત પ્રકટાવે એ દુઃખાનુભૂતિને મહિમા કવિએ પણ પૂરેપૂરે ગાઈ શક્યા નથી.
એક ભક્તજનને કેઈએ પૂછ્યું: “ભક્તો ઉપર જ
