________________
[ ૧૩૨ ]
ધમ મંગલ
ગુણસ્થાના ચૌદ છે પણ એ ઉપરથી ગામ કે શહેરની જેમ દૂર દૂર હશે, વચ્ચે કઇ સંબધ જ નહિ ડાય એમ નથી માનવાનું. માત્ર એને બુદ્ધિગમ્ય બનાવવા ચૌદ ભૂમિકાઓ વર્ણવેલી છે. માણસ પ્રવાસ કરતા અસંખ્ય સ્થાનાને સ્પર્શતા જાય છે, પણ એ મધાનું વર્ણન કરવાને એને અવકાશ નથી મળતા. એ તા વચ્ચે માટા શહેર કે ગામડા આવ્યાં હાય તેનું જ થેાડું' વિવેચન કરશે. તે જ પ્રમાણે આત્માની પરિણતિ તેા પાર વિનાની હાય છે— એક રીતે એ ગુણસ્થાના જ છે. પાણીના પ્રવાહને કાઈ અમુક માપથી ઓળખે અથવા સમયના વિભાગને અમુક નામથી આળખે તેા તેથી કરીને એના સાવ નોખા ભાગ નથી પડી જતા અખંડ પ્રવાહ તે અટૂટ જ રહે છે. તે જ પ્રમાણે આ ગુણસ્થાનાને જુદા જુદા નામથી ઓળખાવવા છતાં આત્મવિકાસના, સ્વરૂપાચરણના ક્રમ અટ્ટુટ અને એકધારા જ રહે છે. ગુણસ્થાનાની એક અખ'ડ ' સીઢી છે. પગથિયાં જુદાં જુદાં દેખાય તે પણ આરાણુના ક્રમમાં કઈ ફેર નથી પડતા. પ્રથમના ચાર ગુણસ્થાનના સબંધ સમ્યગ્દર્શન સાથે છે. બાકીનાના સમ્યક્ચારિત્રની સાથે, સક્ષેપમાં આપણે તે જોઈ લઈએ
'
૧ હું મિથ્યાત્વઃ સમ્યગ્દર્શન કે સમ્યક્ચારિત્ર વગરની પ્રાણીની આ ભૂમિકા હોય છે. નાના જીવ-જંતુથી માંડી મહાપડિતા અને રાજામહારાજાઓ પણ આ ભૂમિકામાં પડ્યા હોય છે.
