________________
[ ૧૩૬ ]
ધર્મમંગળઃ (૧) જડ-અબૂઝ–એવી ભૂમિકાના છો આ પગથિયા ઉપર હોય છે કે જેમને બંધ કે મુક્તિને વિચાર- . જ નથી આવતું. સામાન્ય રીતે આપણે બંધનથી, ગુલામીથી કંટાળીએ છીએ–એ કંટાળે અથવા તે વેદના જ મુક્તિનાં સાધન વિચારવાની પ્રેરણા આપે છે.
(૨) જેમના દિલમાં મુક્તિની તમન્ના જાગી હેય છે–જેમણે એ માટે છેડે પ્રયત્ન કર્યો હોય છે, પણ અહીં પતનને બહુ ભય રહે છે. ત્રીજે પગથિયેથી પડ્યો હોય તે અહીં અટકે છે–બહુ થોડી વાર માટે. ,
(૩) શિથિલ શ્રદ્ધા-અહીં મુક્ત બનવાની ઈચ્છા તે છે, પ્રયત્ન પણ છે-માત્ર શ્રદ્ધાનું બળ શિથિલાવસ્થામાં હોય છે. ચેથા પગથિયાથી જે પડે તે અહીં અટકે.
(૪) સાચી ધગશ-આ સ્થિતિએ પહોંચનાર સાચી ધગશ ધરાવતે બને છે. બહારથી જોતાં એ નિરુદ્યમી કે નિષ્કિય લાગે, પણ મુક્તિની ચણગારીઓ અંતરમાં ઊડતી રહે છે. પહેલા પગથિયાથી સીધા અહીં આવી શકાય છે. ખરૂં કહીએ તે આ બીજું પગથિયું પણ છે. આ પગથિયે મારું-તારું એ પ્રકારને ભાવ મંદ પડવા માંડે છે. ક્રોધ, માન, માયાની ચંડાળ ચોકડી પણ દબાવા લાગે છે.
(૫) કર્તવ્યપરાયણતા-આ પગથિયે કર્તવ્યપરાયણતાને આરંભ થાય છે. અહીં કેના પ્રત્યે પિતાનું શું કર્તવ્ય છે તે સમજાય છે. કર્તવ્યની દષ્ટિએ અગિયાર ભેદ બતાવવામાં આવ્યા છે, પણ અહીં એ વાત જવા
