________________
ધમ અને સમાજ
[ ૧૦૩ ] જનું અધિક હિત થાય તેની આપણે સંભાળ લેવી જોઈએ. સમાજની પાસેથી જે પુષ્કળ પ્રમાણમાં લાભ લે છે પણ આપવામાં સમજતો નથી તે એને કરજદાર છે.
સમાજને આપણું મદદની પગલે-પગલે જરૂર છે એવું બેટું અભિમાન પણ ન રાખતા. તમે ધનિક છે કે વિદ્વાન, તમે સત્તાધિકારી છે કે ભારે લાગવગ ધરાવનારા હે, ગમે તે હે, તમારા મેં સામે જોઇને સમાજ બેઠે છે એમ ન માનશે, વ્યક્તિઓની ચડતી-પડતી તે પાણીના મોજા ઉપર નાચતા સૂકા પાન જેવી જ માનજે. લક્ષમી, પાંડિત્ય કે સત્તાનું ઘેન અથવા ઉન્માદ બે-ચાર દિવસની ચાંદની જેવાં જ હોય છે. વ્યક્તિએ ચાલી જશે, સમાજ તે રહેવાનું જ છે-નાના-મોટા સમાજે કદાચ મોટા સમૂહમાં સમાઈ જશે, પણ જનતાનો પ્રવાહ તે અતૂટ રહેવાને છે. આ જનતાની, આ સમાજની જેટલી સેવા બની શકશે તેટલી અમર રહી જશે.
સામાજિક સેવામાં સ્થલ પદાર્થો જ ધરાવા જોઈએ એ નિયમ નથી. જે કેઈ સમાજ પ્રત્યે શ્રદ્ધા ધરાવે છે અને પોતાની મૌન સાધના દ્વારા સમાજને ત્યાગ, સહિણુતા, સમાનતાના રંગથી રંગે છે, તેની બહુ કીર્તિ ભલે ન ગવાય, પણ તે પિતાના આત્માને રસ સમાજમાં રેડી જાય છે. સમાજ એ રસથી ગૌરવાન્વિત બને છે. એવા મૌન તપસ્વી સાધકે સમાજના ખરા જ્યોતિર્ધરે છે.
સભાઓ ગજવનારા, વર્તમાનપત્રમાં મોટા અક્ષરે
