________________
፡
‘નમેા અરિહંતાણુ’
અરિઆને એટલે કે દુશ્મનાને જેણે હ્રણ્યા છે તેમને નમસ્કાર. પંચ પરમેષ્ઠી મંત્રનું આ પ્રથમ પદ છે. નમુક્કાર મંત્ર જેવા અમેાઘ મત્ર બીજે નથી. આજે આપણે એ મંત્રના પ્રથમ પદના જ વિચાર કરીએ. જૈન સ'સ્કૃતિના અપૂર્વ રહસ્યની પ્રતીતિ એમાંથી જ મળી રહેશે.
પ્રાણી-જગત શત્રુઓથી ઘેરાએલુ છે. અંતરંગ શત્રુની વાત જવા દ્યો. શીયાળાની કડકડતી ટાઢ, ઉનાળાના ધીખતા તાપ અને વર્ષાઋતુની ધેાધમાર જળ– ધારા; ઋતુના પલટા અને વખતેવખત ઉતરી આવતા રાગચાળા, દુષ્કાળ અને ધરતીકંપ જેવા અકસ્માતે શુ પ્રાણીઓને આછા પજવે છે? ઉનાળાના દિવસેામાં જ્યારે તફાની પવન પુકાવા લાગે છે ત્યારે ગરીબ–ગરખાની ઝુંપડીઓનાં છાપરાં ઊડી જાય છે. શીયાળાના દિવસેામાં જ્યારે હિમ વધે છે ત્યારે ઝાડના માળામાં ભરાઈ બેઠેલા ૫'ખીએ પણ થીજી જાય છે અને જ્યારે વર્ષોની ઝડી વરસે છે ત્યારે પૃથ્વી ને આકાશ મળી ગયાં હાય અને પ્રલયના ભણકારા વાગતા હૈાય એવા ભય લાગે છે. પ્રકૃતિ જાણે કે