________________
૩ ચમ
પશ્ચિમના વિજ્ઞાને માનવીના સુખ-સગવડની ખાતર અનેક પ્રકારની શોધ કરી પરંતુ આપણે આજે પ્રત્યક્ષપણે એટલું જોઈ શકીએ છીએ કે વિપુલ પ્રમાણમાં સાધન સામગ્રી ઉપજાવવા છતાં માનવજાત સુખી બની શકી નથી. જે સુખનાં સાધનો હતાં તે સાધને એ જ
તરફ નારકીય યાતનાઓ ઊભી કરી વાળી છે. સંસારમાં ખાન-પાનની સામગ્રીને કે વસ્ત્ર, વાહન વિગેરે મુદ્દલ તૂટે નથી, છતાં માનવ-જગત્ આજે અનેક પ્રકારની વિટંબણાઓથી ઘેરાઈ ગયું છે. કારણ એક જ લાગે છે. પશ્ચિમે વિજ્ઞાનના બળે યંત્રો અને સાધને સજ્ય, માત્ર કેમ જીવવું–સંયમી છતાં સુખમય જીવન કેમ ગાળવું તે બતાવવામાં પશ્ચિમની સંસ્કૃતિ નિષ્ફળ નીવડી છે.
આર્ય સંસ્કૃતિ કહે છે કે સાધને ઓછાં હશે તે ચાલશે, પણ જે સંયમપૂર્વક જીવશે અને બીજાને જીવવા દેશે તે તમારા જીવનની સ્વસ્થતા, આરોગ્ય અને ઉલ્લાસને કેઈ લૂંટી કે હરી શકશે નહિ. સંયમ સુખપ્રાપ્તિને મૂળ મંત્ર છે.
