________________
હું રાજનેતાને, વકીલને, ડૉક્ટરને, વેપારીને, પ્રોફેસરને, પોલીસને, સૈનિકને અરે, સંતને પણ છેતરવામાં સફળ બની ગયો પણ કમાલ ! મારા અંતઃકરણને હું ક્યાંય, ક્યારેય છેતરી ન શક્યો.
આ વાસ્તવિકતા સુખદ એટલા માટે છે કે તમે જો ગલત કરવા નથી જ માગતા તો તમારું અંતઃકરણ તમને સતત સાવધ કરતું જ રહેશે અને આ વાસ્તવિકતા દુ:ખદ એટલા માટે છે કે જો તમે ગલત કરવા માગો જ છો તો તમને કોઈ જ રોકી નહીં શકે કારણ કે તમારું અંતઃકરણ તો બાળક જેવું છે. એના ધીમા અવાજને તમે બુદ્ધિના બૂમબરાડામાં ખૂબ સરળતાથી ચૂપ કરી શકશો. પણ સબૂર, અંતઃકરણનો દબાવી દેવાતો આ અવાજ નહીં તો તમને સ્વસ્થતાથી મરવા દે કે નહીં તો તમને શાંતિથી જીવવા દે. એક જ કામ કરો. બીજા કોઈનું માનો કે ન માનો પણ અંતઃકરણનું તો માનો જ.
‘તમે શ્રીમંત છો એની ના નહીં, તમે કદાચ ઉદાર પણ છો છતાં જવાબ આપો. શાક લેવા જાઓ ત્યારે શાકવાળા પાસેથી ઉપરનાં લીમડો અને મરચાં માગી જ લો ?'
‘હા’ ‘પણ શું કામ ?”
‘આદત પડી ગઈ છે' ‘તમને એમાં તમારું અંતઃકરણ ડંખતું પણ નથી ?'
| ‘શરૂઅત ખનન હતું.' ‘એક કામ કરો. હવેથી એ પ્રવૃત્તિ બંકર દો. શાકવાળાની મજબૂરીનો લાભ ઉઠાવવામાં કોઈ જ બુદ્ધિમત્તા નથી.'
‘પણ આટલાં વરસો સુધી એ ચે કરી એનું શું?'
‘જો વરસોથી તમે એક જ શાકવાળા પાસેથી શાક લેતા હો અને તમારું મન માનતું હોય તો આવતી કાલે એ શાકવાળા પાસે જઈને ખુલ્લી કબૂલાત કરીને 1000 રૂપિયા આપી આવો.'
પ્રવચનમાં કરેલ આ પ્રેરણાને ઝીલી લઈને એક યુવક શાકવાળાને 1000 રૂપિયા આપવા ગયો ત્યારે એને જે અનુભવ થયો એ એના જ શબ્દોમાં. ‘મહારાજ સાહેબ, શાકવાળાએ ૧00 રૂપિયા લેવાની ઘસીને ના જ પાડી દીધી.'
| ‘શું વાત કરે છે?” હા. મેં એને સમજાવ્યો પણ ખરો. આટલાં વરસો સુધી તારી પાસેથી લીમડોમરચાં-કોથમીર ઉપરથી લીધા છે એના પ્રાયશ્ચિત્ત તરીકે આ ૧૦૦૦ રૂપિયા હું તને આપવા આવ્યો છું. તું રાખી જ લે. અમારા મહારાજ સાહેબે અમને આવી પ્રેરણા કરી છે.” ‘તમારા મહારાજ સાહેબ તો કહે ! મારાથી આ રકમ ન જ લેવાય*
| ‘પણ મારે તને રકમ આપવી જ છે.' | ‘જો તમે ૨કમ આપવા જ માગતા હો તો એક કામ કરો.'
| ‘શું ?' ‘૧OO નહીં, પ0 રૂપિયા આપી દો. અને હું તમને ખુલાસો પણ કરી દઉં છું કે એ પ00 રૂપિયા હું રાખવાનો નથી'
| ‘તો ?' ‘અમારા ગામમાં એક નવું મંદિર બને છે એમાં એ રકમ હું મોકલાવી દેવાનો છું.'
