________________
‘એક પાર્ટી પાસે સલવાઈ ગેયલ પુષ્કળ પ્રયાસો પછી ય પાછી આવતી નહોતી.'
‘બોજ એનો હતો?”
ધર્મથી મને શું મળે, તો હું રાજી ? સામગ્રી ? સંપત્તિ ? સત્તા? સામર્થ્ય ? શક્તિ ? સગુણ? સમાધિ ? કે પછી સબુદ્ધિ ?
સાકર મળે પણ જીભ ન મળે તો ? બૂટ મળે પણ પગ ન મળે તો? પૈસા મળે પણ સાથે વ્યસન મળે તો? રૂપ મળે પણ વારસામાં વિકારો મળ્યા હોય તો? સત્તા હોય પણ મન અવિવેકનું શિકાર બનેલું હોય તો? સામર્થ્ય મળે પણ સોબત અકલ્યાણમિત્રો સાથે હોય તો? શક્તિ મળે પણ વારસો કુસંસ્કારોનો હોય તો? સગુણો મળે પણ સાથે દંભ હોય તો ? સમાધિ અનુભવાતી હોય પણ એના આધારમાં અનુકૂળતાઓની પ્રાપ્તિ જ હોય તો ?
ટૂંકમાં, એક સદબુદ્ધિ જ એવું પરિબળ છે કે જે કોઈ પણ પ્રકારના પુણ્યના ઉદયમાં આત્માને પાપી બનવા દેતું નથી કે કોઈ પણ પ્રકારના પાપના ઉદયમાં આત્માનેદુર્થાનના કે દુર્ભાવના શિકાર બનવા દેતું નથી. પાગલ બનવું હોય તો બુદ્ધિ પાછળ જ પાગલ બનજો. પુરુષાર્થ કરવો હોય તો બુદ્ધિ અર્જિત કરવા પાછળ જ કરજો .
‘તો ?” આપના પ્રત્યેક પ્રવચનમાં પ્રેમની વાતો આવતી હતી, જતું કરવાની હિંમત કેળવવાની વાત આવતી હતી, સ્વીકારભાવના સ્વામી બની જવાની વાત આવતી હતી, જીવો પ્રત્યેના સદ્દભાવને ટકાવી રાખવાની વાત આવતી હતી.
પણ,
ઉઘરાણીની રકમનો આંકડો એટલો બધો મોટો હતો કે મને કોઈ પણ હિસાબે એ બાબતમાં સમાધાન કરી લેવા તૈયાર થતું જ નહોતું. અને સાચું કહું તો મન પર બોજ ઉઘરાણીની રકમ પાછી નહોતી આવતી એનો નહોતો પણ આટઆટલાં પ્રવચનો સાંભળ્યા પછી ય મનને હું ઉઘરાણીની રકમ છોડી દેવા સમજાવી શકતો નહોતો એનો હતો.
*પછી ?' પછી શું? ગઈકાલના પ્રવચનમાં આપે કહેલ વાત મોત પછી સાથે ન આવનારી સંપત્તિ મેળવવા, ટકાવવા અને વધારવા મોત પછી સાથે આવનારા સંક્લેશ-દુર્ભાવો અને કષાયો કરતા જ રહેવામાં સિવાય બેવકૂફી બીજું કશું જ નથી. સંપત્તિ અહીં જ રહી જવાની છે પણ એ સંપત્તિ ખાતર કરેલા સંક્લેશો મોત બગાડીને આત્માને દુર્ગતિમાં ધકેલી દેવાના છે. સંપત્તિ ખાતર મન બગાડતા પહેલાં લાખ વાર વિચાર કરજો.” બસ, આ શબ્દોએ મને ખળભળાવી નાખ્યો. ઘરે આવીને એ પાર્ટી પર ૨કમની માંડવાળ કરી દીધાનો ફોન કરી દીધો અને એ જ પળે મન પરનો બોજ જાણે કે સાવ જ ઊતરી ગયો. આપનાં પ્રવચનો ફળ્યા. આપની કૃપા ફળી કે જેના પ્રભાવે મારામાં આ સબુદ્ધિ આવી ગઈ.”
‘મહારાજ સાહેબ, છેલ્લા કેટલાય વખતથી મન એક પ્રકારના બોજ હેઠળ દબાયેલું હતું. કાલે સાંજના એ સાવ હળવું ફૂલ થઈ ગયું છે’ પ્રવચનમાં રોજ આવી રહેલા એક જૈનેતર યુવકે વાત કરી.