________________
મળે છે તો એ રૂપિયો એમના હાથમાં મધ અને છે?' પ્રવચન મંડપની બહાર એક શાકવાળો બેઠો છે અને એ પ્રવચન સાંભળીમડાની બહાર આવેલા એક શ્રોતાને આ પ્રશ્ન પૂછે છે. ‘અમારે ત્યાં એને પ્રભાવના કહેવામાં આવે છે?
‘એટલે?” ‘એટલે બીજું કાંઈ નહીં. જે પણ ભાગ્યશાળીઓ પ્રવચન સાંભળવા આવતા હોય એ તમામનું બહુમાન કરવાની કોઈની ઇચ્છા હોય એ ભાગ્યશાળી પ્રવચનમંડપની બહાર ઊભા રહીને પોતાની ભાવના મુજબ સહુના હાથમાં કંઈક ને કંઈક આપતા રહે. બસ, એનું જ નામ પ્રભાવના.'
“એક રૂપિયો પણ આપી શકાય?”
‘હા’ ‘બધા લોકો એ રૂપિયો લે ?'
મોટો ધર્મ કરવો મુશ્કેલ છે અને નાનાં પાપો છોડવા મુશ્કેલ છે. એમ કહો છો ને? જવાબ આપો. જીવનમાં મોટાં પાપોનો ત્યાગ અને નાના ધર્મોનું સેવન ચાલુ થઈ જ ગયું છે એ નક્કી ?
મનની આ જ તો વિચિત્રતા છે ને? જે એના હાથમાં નથી એના માટે એ હવાતિયાં મારતું રહે છે અને જે એના હાથમાં છે એની ઉપેક્ષા કરતું રહે છે. પાંચ કરોડનું દાન એ કરી શકે તેમ નથી છતાં એના માટે એ વલખાં મારતું રહે છે અને બસો-પાંચસોનું દાન એ કરી શકે તેમ છે અને છતાં એના પ્રત્યે એ આંખમીંચામણાં કરતું રહે છે. બ્લ્યુ ફિલ્મોનો જીવનભર માટે ત્યાગ કરી દેવો હોય તો એ અંગેનું સત્ત્વ એની પાસે ઉપલબ્ધ જ છે છતાં પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક એ જાલિમ પાપનો ત્યાગ કરી દેવા એ ઉલ્લસિત બનતું નથી અને સ્ત્રી માત્ર સામે ન જોવું એ એના માટે શક્ય નથી છતાં એ અંગેનાં એ ઓરતાં સેવતું રહે છે.
પણ સબૂર ! જીવનને સાચે જ જો વિકાસના માર્ગ પર દોડતું કરી દેવા માગો છો તો આ એક જ કામ કરો. જે ધર્મસેવન અને પાપત્યાગ શક્ય છે એમાં પ્રવૃત્ત થઈ જાઓ અને જે પાપત્યાગ તથા ધર્મસેવન આજે તમને અશક્ય જેવા લાગે છે એના અંગેની ભાવનાથી ચિત્તને ભાવિત કરતા જાઓ.
‘પ્રવચન મંડપની બહાર નીકળતા લોકોના હાથમાં એક-એક રૂપિયો મને જોવા
‘આવી પ્રભાવના કોઈ પણ કરી શકે ?'
‘હા’ ‘હું પણ કરી શકું?’
‘જરૂર' અને એ શાકવાળાએ પર્યુષણાના દિવસોમાં જ જ્યારે એક રૂપિયાની પ્રભાવના કરી ત્યારે પ્રભાવના લેનાર શ્રોતાઓ કદાચ સ્તબ્ધ જ હતા પરંતુ શાકવાળાના ચહેરા પર જે વિસ્મયભાવ અને આનંદભાવ હતો એ તો કલ્પનાતીત જ હતો.
શાકવાળાનું આ સત્કાર્ય કદાચ ૧૨૦૦-૧૫૦૦ રૂપિયાનું જ હશે પણ એ સત્કાર્ય પાછળ એના દિલમાં ભાવનાનાં જે ઘોડાપૂર ઊમટ્યા હતા એને સમજવા માટે તો અચ્છા અચ્છા શ્રીમંતોનાં દિલ પણ ટૂંકા પડી ગયા હતા !
