________________
‘આપની સારવાર પાસે એક પરામર્દીનું અકાળે મોત?'
સ્વિચ દેખાય છે, ગ્લોબ દેખાય છે પણ, સ્વિચ અને ગ્લોબ વચ્ચે રહેલ વાયર કનેક્શન? નરી આંખે પુરુષાર્થ દેખાય છે, સફળતા દેખાય છે, પણ. પુરુષાર્થ અને સફળતા વચ્ચે રહેલ પુણ્ય ? એ પુણ્યના જનક પરમાત્મા?
ચર્મચક્ષુ તો કૂતરા પાસે ય હોય છે અને વિચારચક્ષુ તો ગુંડા પાસે ય હોય છે. વિવેકચલુ તો સજ્જન પાસે ય હોય છે પરંતુ શ્રદ્ધાચક્ષુ ? એના સ્વામી બનવા માટે તો
આસ્તિકતાની સાથે ધાર્મિકતા હોવી ય એટલી જ જરૂરી છે. એના સ્વામી બનવા માટે તો દેશ્યની પાછળ રહેલ અદેશ્યનો સ્વીકાર કરવાની હિંમત હોવી ય એટલી જ જરૂરી છે. કરી લો આત્મનિરીક્ષણ. આવાં દુર્લભતમ શ્રદ્ધાચક્ષુનું આપણી પાસે સ્વામિત્વ ખરું ? એના સહારે જીવનમાં અનુભવાતી સ્વસ્થતા આપણી પાસે હાજર ખરી ?
“શું વાત કરો છો ?' મેં પૂછ્યું, ‘સાવ સાચી વાત કરું છું. ઉંમરલાયક દર્દને કે સર્વથા અસાધ્ય રોગના શિકાર બની ગયેલ દર્દીને હું ભલે નથી બચાવી શક્યો પણ સાધ્ય રોગવાળા કે યુવાન દર્દીઓ તો મારી સારવારથી અચૂક રોગમુક્ત થઈ જ ગયા છે. અલબત્ત, એની પાછળનું રહસ્ય જુદું જ છે.
‘શું રહસ્ય છે ?” ‘એ સમયે મારી વય હશે લગભગ ૨૮ આસપાસની. હૉસ્પિટલમાં રહેલ જે પણ દર્દીનું ઑપરેશન શરૂ થવાનું હોય એ તમામને ફ્લૉરોફૉર્મ આપવાની જવાબદારી મારા શિરે હતી. હું ઑપરેશન થિયેટરમાં દાખલ થાઉં અને જુદા જુદા ટેબલ પર સૂતેલા દર્દીઓને ધડાધડ ક્લૉરોફૉર્મ આપી દઉં.
એક દિવસ આ રીતે હું દર્દીઓને ર્લોરોફૉર્મ સુંઘાડી રહ્યો હતો અને એમાં ઑપરેશન માટે દાખલ થયેલ એક ત્રીસેક વરસના સંન્યાસીની નજર મારા પર પડી. એમણે મને પોતાની નજીક બોલાવ્યો.
| ‘ડૉક્ટર સાહેબ, એક વાત કરું ?”
‘બોલો' મારા જવાબમાં તોછડાઈ હતી. ‘ફ્લૉરોફર્મ આપતા પહેલાં પ્રભુને યાદ કરો છો ?” ‘પ્રભુને મારે યાદ કરવા જોઈએ કે પછી દર્દીએ ?’ મેં પૂછ્યું, ‘ડૉક્ટર સાહેબ, જે પ્રભુએ તમારા હાથમાં આટલી બધી તાકાત મૂકી છે અને તમારા શિરે આટલી મોટી જવાબદારી મૂકી છે એ પ્રભુને તમે જ જો યાદ નહીં કરો તો શક્ય છે કે આવતી કાલે પ્રભુ તમારા હાથમાંથી તાકાત જ પાછી ખેંચી લે.”
મહારાજ સાહેબ, એ દિવસથી માંડીને આજ સુધી દરેક દર્દીને તપાસતા પહેલાં પ્રભુને યાદ કરી લઉં છું. સફળતા મારા હાથને મળે છે પણ મારા હાથ પાછળ હાથ તો પ્રભુનો જ છે.
એ ડૉક્ટર ખ્યાતનામ છે. દવાખાનું એમનું ધમધોકાર ચાલે છે એ તો છે જ પણ એમના હાથમાં જશરેખા કમાલની છે. એમની પાસે આવનાર દરેક દર્દીને એમની સારવારમાં અને એમના નિદાનમાં ગજબનો વિશ્વાસ છે..
સાંજના સમયે એ ડૉક્ટર પોતાના મિત્ર સાથે મળવા આવ્યા છે અને વાતચીત દરમ્યાન મેં એમને એક પ્રશ્ન પૂછ્યો છે.
