Bhagwati Sutra Part 15

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 895

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.४ सू०१० क्षेत्रत्वेन पुद्गलनिरूपणम् कलिभोग' नो योजमदेशावगाढा भवन्ति ! नो द्वापरयुग्ममदेशावगाढा भवन्ति, न वा कल्योजमदेशावगाढा भवन्तीति । 'विहाणादेसेणं नो कडजुम्मपएसोगाढा नो तेश्रोगपएसोगाढा' विधानादेशेन नो कृतयुग्मप्रदेशावगाढाः, नो योजमदेशावगाढाः, 'दावरजुम्मपएसोगाढा वि कलिओगपएसोगाढा वि' द्वापरयुग्मपदेशावगाढ( अपि कल्योजपदेशावगाढा अपि द्विपदेशिकाः स्कन्धा विधानतो भवन्तीति । द्विपदेशिकाः स्कन्धा सामान्यतश्चतुरग्रा एव विधा. नतस्तु द्विपदेशिका ये द्विपदेशावगाढा स्ते द्वापरयुग्माः ये तु एकप्रदेशावगाढास्ते कल्पोजा एव भवन्तीति भावः। 'तिप्परसियाणं पुच्छा' त्रिप्रदेशिकाः खलु भदन्त ! किं कृतयुग्म० योज० द्वापरयुग्म० कल्योज० वेति प्रश्न: भगवानाह-गोयमा' हे गौतम ! 'ओघादेसेणं कडजुम्मपरसोगाढा' ओघादेशेन सामान्यतस्त्रिपदेशिकाः प्रदेशावगाढ नहीं हैं और कल्योजप्रदेशावगाढ नहीं हैं । 'विहाणादेसेणं नो कडजुम्मपएसोंगाढा नो ते भोगपएसोगाढा' तथा विशेष से वे समस्त द्विप्रदेशी स्कन्ध न कृतयुग्मप्रदेशावगाढ हैं, न योजप्रदेशा. घवाढ है, किन्तु 'दावरजुम्मपएसोगाढा वि, कलिओगपएसोगाढा वि' द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ भी हैं और कल्योजनदेशावगाढ भी हैं ? तात्पर्य इसका ऐसा है कि जो लोकाकाश के दो प्रदेशों में द्विप्रदेशी स्कन्ध आश्रित हैं वे द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ है और जो लोकाकाश-के एक प्रदेश में आश्रित हैं वे कल्योजप्रदेशावगाढ है। .' तिप्पएसियाणे पुच्छा' हे भदन्त ! जो त्रिप्रदेशिक स्कन्ध हैं वे क्या कृतयुग्मप्रदेशावगाढ है ? अथवा योजप्रदेशावगाढ है ? अथवा द्वापरयुग्मपदेशावगाढ है ? अथवा कल्योजप्रदेशावगाढ है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं:-'गोयमा!' हे गौतम ! 'ओघादेसेणं कडजुम्म'विहाणादेसेण कड़जुम्मपरसोगाढा नो वेओगपएसोगाढा'। तथा विषयाथी સઘળા બે પ્રદેશવાળા સ્કંધો કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ નથી. તેમ જ પ્રદે. शा , ५ नथी. ५२तु 'दावरजुम्मपएसोगाढा वि, कलिओगपएसोगाढा वि' તે દ્વાપરયુગ્મપ્રદેશાવગાઢ પણ છે અને કાજ પ્રદેશાવગાઢ પણ છે. આનું તાત્પર્ય એ છે કે જે લોકાકાશના બે પ્રદેશોમાં બે પ્રદેશવાળે અંધ આશ્રય કરીને રહેલ છે. તે દ્વાપરયુત પ્રદેશાવગાઢ છે. અને લોકાકાશના એક પ્રદેશમાં આશ્રય કરીને રહેલ છે, તે કાજ પ્રદેશ વગાઢ છે. ' ,
''तिपएसिया णं पुच्छा' 3 मापन | प्रदेशाप. २ २४ धेछ,' શું કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ છે? અથવા જ પ્રદેશાવગાઢ છે? અથવા દ્વારયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ છે? કે કાજ પ્રદેશ વગાઢ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં