________________
શ્રાવકસંઘ
૧૩૭
મહાવર્ગમાં આપેલા નામ વગરના ભિક્ષુઓની સંખ્યા બાદ કરીએ તેા. આ યાદીમાંના પંદર ભિક્ષુઓની પરંપરાનેા અને મહાવર્ગની સ્થાનેા મેળ ખેસે છે અને તે પરથી એવું અનુમાન કાઢી શકાય છે કે પંચવર્ગીયા પછી ભગવાનને યશ અને તેના ચાર મિત્ર મળ્યા. આ દસ જણને સાથે લઈને ભગવાન ઉરુવેલા ગયા. ત્યાં ત્રણ કાશ્યપબંધુ તેના સંધમાં જોડાયા. આ તેર શિષ્યાને લઇને ભગવાન રાજગૃહ ગયા. ત્યાં સંજયના શિષ્યામાંના સારપુત્ત અને માન્ગલ્લાન સંજયને પંથ છેાડીને ભગવાન બુદ્ધના શિષ્યા થયા. આ બન્નેના આગમનને લીધે ભિક્ષુસંધનું મહત્ત્વ ખૂબ વધ્યું. કારણ કે રાજગૃહમાં તેઓ સારી પેઠે જાણીતા હતા. યુદ્ધના તત્ત્વજ્ઞાનને આ બન્નેએ કેવી રીતે વિકાસ કર્યો, તે સુત્ત અને વિનપિટક પરથી જાણી શકાય છે. અભિધમપિટકને ઘણાખરા ભાગ સારિપુત્તે જ ઉપદેશ્ય છે એવું મનાય છે.
આ પછી આવેલા એગણત્રીશ ભિક્ષુએની પરંપરા ઐતિહાસિક જણાતી નથી. આન અને અનુરુદ્ધ એક જ વખતે ભિક્ષુ થયા એવું ચુલવગ્નમાં ( ભાગ ૭ ) કહ્યું હાવા છતાં અહીં અનુરુદ્ધા નંબર ૨૨ અને આનંદને ૩૪ આપ્યા છે. ઉપાલિ નામના હજામે એમની સાથે જ પ્રત્રજ્યા લીધી અને પછી તે વિનયધર કહેવાયા. એમ છતાંય આ યાદીમાં તેનું નામ જડતું નથી. અહીં આપેલા ધણાખરા ભિક્ષુએનાં ચરિત્રા ઔસંધને પરિચય '' નામના મારા પુસ્તકના ત્રીજા ભાગમાં આપ્યાં છે. જિજ્ઞાસુ વાચકેાએ તે વાંચવાં, ભિક્ષુઓની સંખ્યા
હવે રાજગૃહ સુધી મુદ્દે ભેગા કરેલા ભિક્ષુએની સંખ્યા આ પંદર ભિક્ષુએ કરતા વધુ હતી કે કેમ તેને ટૂંકામાં વિચાર કરીએ. યુદ્ધને વારાણસીમાં આઠ ભિક્ષુ મળ્યા; ઉરુવેલા જતી વખતે રસ્તામાં ત્રીસ અને ખુદ ઉરુવેલામાં ૧૦૦૩ એમ મળીને કુલ ૧૦૯૩ ભિક્ષુઓને સંઘ એકઠા થયા પછી ભગવાને રાજગૃહમાં પ્રવેશ કર્યાં, ત્યાં સારિપુત્ત અને મેગ્ગલ્લાન એ એની સાથે પરિવ્રાજક સંજયના
