________________
૩રર
ભગવાન બુદ્ધ
કોઈ કર્મ કરવા ઈચ્છીશ, ત્યારે પહેલાં તેનું પ્રત્યવેક્ષણ કરજે. અને જે તે આત્મપરહિતની આડે આવતું હોય, અને પરિણામે દુઃખકારક જણાઈ આવે, તો તેને અમલ બિલકુલ કરીશ નહિ. પણ તે આત્મપરહિતની આડે આવતું નથી, અને પરિણામે સુખકારક છે, એમ જણાય છે તેનું આચરણ કરજે.
“ કાયાથી, વાચાથી અથવા મનથી, કર્મ શરૂ કર્યા પછી પણ તેનું પ્રત્યક્ષણ કરજે અને તે આત્મપરહિતની આડે આવતું અને પરિણામે દુઃખકારક છે એવું જણાઈ આવે, તો તે તેટલેથી જ છોડી દેજે. પણ તે આત્મપરહિતની આડે આવતું નથી, અને પરિણામે સુખકારક છે, એવું જણાય, તે તે કર્મ તું ફરી ફરીને કરજે.
કાયાથી, વાચાથી અથવા મનથી કર્મ કર્યા પછી પણ તું તેનું પ્રત્યવેક્ષણ કરજે અને તે કાયિક અથવા વાચસિક કર્મ આત્મપરહિતની આડે આવતું અને પરિણામે દુઃખકારક છે એમ જણાય, તે શાસ્તા પાસે કે વિદ્વાન બ્રહ્મચારીની આગળ તું તે પાપનો આવિષ્કાર કરજે (તે કબૂલ કરજે) અને ફરી પોતાનાથી તેવું કર્મ ન થાય એવી સંભાળ રાખજે. તે મન:કર્મ હોય તે તેને માટે પશ્ચાતાપ કરજે, શરમ રાખજે અને ફરી તે વિચાર મનમાં આવવા દઈશ નહિ. પણ કાયાથી, વાચાથી અથવા મનથી કરેલું કર્મ આત્મપરહિતની આડે આવતું નથી; અને પરિણામે સુખકારક છે, એવું જણાય તે મુદિત મનથી તે કમર તું ફરી ફરીને કરવાને અભ્યાસ કરજે.
હે રાહુલ, અતીતકાળમાં જે શ્રમણ-બ્રાહ્મણોએ પિતાનાં કાયિક, વાચસિક અને માનસિક કર્મો પરિશુદ્ધ કર્યા હતાં, તેમણે તે ફરી ફરીને પ્રત્યવેક્ષણ કરીને જ પરિશુદ્ધ કર્યા હતાં. ભવિષ્ય કાળમાં જે શ્રમણબ્રાહ્મણો આ કર્મો પરિશુદ્ધ કરશે, તેઓ ફરી કરીને પ્રત્યવેક્ષણ કરીને જ તે કર્મો પરિશુદ્ધ કરશે. હમણાં જે શ્રમબ્રાહ્મણે આ કર્મો પરિશુદ્ધ કરે છે, તેઓ ફરી ફરીને પ્રયવેક્ષણ કરીને જ તે કર્મો પરિશુધ્ધ કરે છે. તેથી, હે રાહુલ, ફરી ફરીને પ્રયવેક્ષણ કરીને કાયિક, વાચિક અને માનસિક કર્મો પિરિશુદ્ધ કરવાને અભ્યાસ કરજે.”
