________________
શાકાહારી વાનગીઓ, અહિંસક સૌંદર્ય પ્રસાધનોનો વિકલ્પ પૂરો પાડીએ અને ચેઈન સ્ટોર દ્વારા સરળતાથી તેને ઉપલબ્ધ બનાવીએ, તો વધુમાં વધુ લોકો તે તરફ આકર્ષાશે.
જીવદયાને માત્ર જૈનોની કુળદેવી ન ગણતા માનવધર્મના મંદિરમાં જીવદયાની પ્રતિષ્ઠા કરતાં વિશ્વમૈત્રીના દર્શન થશે. પાંજરાપોળના કાર્યક્ષેત્રમાં જેનોનું મોટું યોગદાન છે. પશુ ચિકિત્સાલયો, પાંજરાપોળની જમીનોના મહત્તમ ઉપયોગ દ્વારા તેને પગભર બનાવવી. નીરણકેન્દ્રો માટે સહાય, ચરિયાણો-ગૌચરોના રક્ષણ અને સંવર્ધનના કાર્યક્રમો હાથ ધરવા, ગૌશાળાઓ દ્વારા દૂધ અને ઘીની બનાવટો વધુ સસ્તી અને ચોખ્ખી, સુલભ બને તે કાર્યને વેગ આપવો પડશે. આધુનિક વૈજ્ઞાનિક નિષ્ણાતોના માર્ગદર્શન હેઠળ આ અંગેનાં સંશોધન કેન્દ્રો ખોલવાની જરૂર છે.
કૂતરાને રોટલા આપવાનું જીવદયાનું કાર્ય ઘણી સંસ્થાઓ કરે જ છે, પરંતુ મુંબઈમાં બે-ત્રણ સંસ્થાઓ કૂતરાઓને મ્યુનિસિપાલીટી ઈલેક્ટ્રોકટીંગ કેન્દ્રમાં જતા બચાવી અને તેની વસતિના નિયંત્રણ માટે ઓપરેશન કરવાનું કાર્ય કરે છે, વળી મૂંગા પશુઓ પર થતાં અન્યાયમાં તેનો પક્ષ લઈ પશુઓની વકીલાત કરતી સંસ્થાઓએ જીવદયાનો આધુનિક અભિગમ અપનાવ્યો છે, એમ કહી શકાય.
કતલખાને જતા પશુને બચાવવા અનુદાન, નવા કતલખાના થતાં રોકવા અને અનઅધિકૃત કતલ અને કતલખાનાનો કાનુન દ્વારા વિરોધ કરતી સંસ્થાઓ, પાંજરાપોળ ગૌશાળા કે જીવદયા ના કાર્યમાં દાન આપીએ પણ સાથે સાથે “ડાયેટ ફોર ન્યુ અમેરિકા' “હેડઝ એન્ડ ટેઈલ્સ' સાયલેન્ટ સ્કીમ ‘બ્યુટી વિધાઉટ ક્રુઅલ્ટી'નાં ચિંતનને વિવેકપૂર્ણ કંડારી, તેના પ્રચારના કાર્યને જીવદયાના કાર્યનો એક ભાગ ગણી વ્યાપક સ્વરૂપ આપીશું તો અહિંસા ધર્મનું બહુમાન કર્યું ગણાશે, ઉપરાંત દાનના પ્રવાહને આ દિશા તરફ પણ વાળવાથી વિવિધ ક્ષેત્રો પ્રતિ કાર્ય થશે અને અનેકોના અંતરના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થશે.
= ૨૬F
અમૃત ધારા
