________________
૧૯૯૨માં ભારત સરકારે નેશનલ કમિશન માયનોરીટી એકટ પ્રસાર કર્યો છે પ્રમાણે કેન્દ્ર સરકાર જેને માયનોરીટી તરીકે નોટીફાય કરે તે લધુમતી ગણાય. લધુમતી પંચમાં એક ચેરમેન અને ૬ સભ્યો હોય છે. આ પંચને ખાસ કોઈ સત્તા આપવામાં આવેલી નથી. તેને બંધારણની જોગવાઈનો અમલ થાય છે કે નહીં તેનું નિરીક્ષણ કરી રિપોર્ટ આપવાનો હોય છે.
આલુદસ્તુરને પંચમાંથી મતભેદો થવાને કારણે કાઢી મૂક્યા. રાજીનામું આપ્યું. પંચના ચેરમેન પહેલાં બેગ હતા અને બીજા અન્સારી, પંચ સરકારી ગાડીઓમાં ફરે અને સરકાર પર વહીવટી ખર્ચનો બોજો વધારે છે. હ્યુમન રાઈટ્સ જેવા બહારના દબાણને વશ થઈ સરકારે પંચ બનાવ્યું. પરંતુ તેના કાર્યમાં કોઈ ભલીવાર નથી. મતભેદોને કારણે રિપોર્ટ બરાબર તૈયાર થતા નહીં અને પછી રાજીનામું આપવું પડે, મોડે મોડે ય પ્રગટ થતાં રિપોર્ટથી જાણી શકાય. છે કે લધુમતી પંચની કામગીરી બરાબર નથી. આ પંચ ભારતનું ભલું કરી શકે તેવું દેખાતું નથી.
હાલના અધ્યક્ષ ડૉ. તાહિર મેહમુદ છે અને તેના અન્ય સાત સભ્યો છે. બંધારણની કલમ ૩૦(૧) અનુસાર ધાર્મિક લધુમતી પ્રાપ્ત કરવા કેટલાક દિગમ્બર જૈન ભાઈઓએ હિલચાલ શરૂ કરી, તેના પ્રતિસાદરૂપે કર્ણાટકના નેમિનાથ કે. જૈનને લધુમતી પંચના સભ્ય તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
આ લધુમતીના પ્રશ્ન જૈનોમાં અસંતોષ પ્રવર્તે છે. કારણ કે, ગણ્યાગાંઠયા જૈનોની અરજી પર સરકાર અયોગ્ય રીતે વિચારણા કરી રહી છે. આજના અને ભવિષ્યના સમાજને સ્પર્શતો આવો મહત્વનો નિર્ણય લેવાનો અધિકાદેશ અને દુનિયામાં પ્રસરેલ પ્રત્યેક જૈનનો પ્રતિધ્વનિ હોવો જોઈએ. માત્ર બે પાંચ વ્યક્તિના અભિપ્રાયો સમાજને ગેરમાર્ગે દોરી શકે. સમગ્ર જૈનોને પ્રતિનિધિઓને વિશ્વાસમાં લીધા વિના સરકાર જૈનો પર લધુમતી ઠોકી બેસાડે તે કેટલું વ્યાજબી છે ? આમાં જૈનોની મહાજન સંસ્થાઓ, મહાસંઘ કે પરિષદ અને મહામંડળોને વિશ્વાસમાં લીધા નથી.
= ૪૮
F
અમૃત ધાર =
