________________ આગમસૂત્ર 1, અંગસૂત્ર ૧‘આચાર' સૂત્ર-૧૪૯ જાણ. ક્રોધી જીવ ભિન્ન-ભિન્ન દુઃખોનો અનુભવ કરે છે. સંસારના દુઃખનો પ્રતિકાર કરવા માટે અહીં-તહીં ભાગદોડ કરતા જીવોને જો. જે પાપકર્મોથી નિવૃત્ત છે, તે અનિદાન અર્થાત્ કર્મોથી મુક્ત કહેવાય છે. તેથી હે અતિવિદ્વાન ! તું કષાય અગ્નિથી પ્રજવલિત ન થા અર્થાત્ ક્રોધ ન કર, તેમ હું કહું છું. અધ્યયન-૪ ‘સમ્યત્વના ઉદ્દેશક-૩ ‘અનવદ્ય તપ'નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ અધ્યયન-૪, ઉદ્દેશક-૪ “સંક્ષેપ વચન સૂત્ર-૧૫૦ મુનિ પૂર્વ સંયોગનો ત્યાગ કરી ઉપશમને પ્રાપ્ત કરી પહેલા અલ્પ અને પછી વિશેષ પ્રકારે દેહનું દમન કરે. છેવટે સંપૂર્ણ રૂપે દેહનું દમન કરે. આ રીતે તપ-આચરણ કરનાર મુનિ સદા સ્વસ્થચિત્ત રહે, તપ કરતા કદી ખેદિતા ન થાય, પ્રસન્ન રહે, આત્મભાવમાં લીન રહે, સ્વમાં રમણ કરે, સમિતિ યુક્ત થઈ, યતનાપૂર્વક ક્રિયા કરે. અપ્રમત્ત બની સંયમ-સાધના કરનાર મોક્ષાર્થી વીર મુનિનો માર્ગ અતિ વિકટ છે, તેમાં માંસ અને લોહીને તપથી ઓછા કરી સૂત્ર-૧૫૧ નેત્રાદિ ઇન્દ્રિયના વિષયનો ત્યાગ કરીને જે ફરી કર્મના આશ્રવના કારણોમાં આસક્ત થાય છે, તે અજ્ઞાની કર્મબંધનથી મુક્ત થઈ શકતો નથી. તે ધન-ધાન્યાદિ સંયોગથી મુક્ત થતો નથી. મોહરૂપી અંધકારમાં પડેલ આવા અજ્ઞાની જીવને ભગવંતની આજ્ઞાનો લાભ થતો નથી - તેમ હું કહું છું. સૂત્ર-૧૫૨ જેને પૂર્વભવમાં ધર્મ-આરાધન કરેલ નથી, ભાવિમાં પણ તેની યોગ્યતા નથી તેને વર્તમાનમાં તો ધર્મારાધના ક્યાંથી હોય ? જે ભોગ આદિથી નિવૃત્ત છે, તે જ પ્રજ્ઞાવાન, બુદ્ધ અને હિંસાથી વિરત છે. આ જ સમ્યક્ વ્યવહારો એવું તું જો. સાધક જુએ કે હિંસાને કારણે બંધન, વધ, પરિતાપ આદિ ભયંકર દુઃખો સહન કરવા પડે છે. તેથી પાપના બાહ્ય-અત્યંતર કારણો દૂર કરીને આ મૃત્યુલોકમાં કર્મ-મુક્ત બનવું જોઈએ. કર્મોનું ફળ અવશ્ય મળે છે એ જાણીને તત્ત્વજ્ઞ પુરૂષ કર્મબંધનના કારણોથી સદા દૂર રહે. સૂત્ર–૧૫૩ હે શિષ્ય ! જે વીર છે, સમિતિ યુક્ત છે, જ્ઞાનાદિ ગુણ-સહિત છે, સદા યતનાવાન છે, કલ્યાણ તરફ દૃઢ લક્ષ્ય રાખનાર છે, પાપકર્મથી નિવૃત્ત છે, લોકને યથાર્થરૂપે જોનાર છે, પૂર્વ, પશ્ચિમ, દક્ષિણ, ઉત્તર એ ચારે દિશામાં વિચરતા સત્યમાં સદા સ્થિત છે; તે વીર, સમિતિ યુક્ત, જ્ઞાનાદિ ગુણ-સહિત, સદા યતનાવાન છે, કલ્યાણ તરફ પાપકર્મથી નિવૃત્ત, લોકને યથાર્થરૂપે જાણનારને કર્મજનિત કોઈ ઉપાધિ હોતી નથી. તેમ હું કહું અધ્યયન-૪ ‘સમ્યત્વ'ના ઉદ્દેશક-૪ સંક્ષેપ વચન’નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ શ્રુતસ્કંધ-૧ના અધ્યયન-૪નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(આચાર)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 29
