________________ આગમસૂત્ર 1, અંગસૂત્ર ૧‘આચાર' શ્રુતસ્કંધ-૨, અધ્યયન-૫ ચૂલિકા-૧, અધ્યયન-૫/[૧૪] “વઐષણા" ઉદ્દેશક-૧ સૂત્ર-૪૭૫ સાધુ-સાધ્વી વસ્ત્ર ગ્રહણ કરવા ઇચ્છે તો તે વસ્ત્ર વિશે જાણે કે, આ વસ્ત્ર-જંગિક-ઊંટ આદિના ઉનનું બનેલ), ભંગિક-વિકલેન્દ્રિયની લાળનું બનેલ), સાણિક-શણ વૃક્ષની છાલનું બનેલ), પોત્રક-તાડ આદિના પત્રનું બનેલ), ક્ષૌમિક-કપાસમાંથી બનેલી કે તૂલકૃ-આકડાના તૂલનું બનેલ) અથવા તેવા પ્રકારનું અને વસ્ત્ર મુનિ ગ્રહણ કરે. જો સાધુ તરૂણ, યુગવાન-યુગલિકના યુગના), બળવાન, નિરોગી, સ્થિર સંઘયણી હોય તો એક જ વસ્ત્ર ગ્રહણ કરે, બીજું નહીં પણ સાધ્વી ચાર સંઘાટી ધારણ કરે. તે- એક બે હાથ પહોળી, બે ત્રણ-ત્રણ હાથ પહોળી, એક ચાર હાથ પહોળી. એવા પ્રકારનું વસ્ત્ર ન મળે તો ગ્રહણ કર્યા પછી સીવી લે. સૂત્ર-૪૭૬ સાધુ-સાધ્વી વસ્ત્ર યાચના માટે અર્ધયોજન ઉપરાંત જાય નહીં. સૂત્ર-૪૭૭ સાધુ-સાધ્વી જો વસ્ત્રના સંબંધે એમ જાણે કે આ વસ્ત્ર એક સાધુને ઉદ્દેશીને પ્રાણ આદિ હિંસા કરીને બનાવેલ છે તો ન લે. ઇત્યાદિ પિંડેષણા અધ્યયન મુજબ જાણવું, એ જ રીતે ઘણા સાધુ, એક સાધ્વી, ઘણા સાધ્વી. તથા ઘણા શ્રમણ-બ્રાહ્મણ સંબંધી સૂત્રો ‘પિડેષણા' મુજબ જાણવા. સૂત્ર-૪૭૮ સાધુ-સાધ્વી એમ જાણે કે આ વસ્ત્ર ગૃહસ્થ સાધુ નિમિત્તે ખરીદેલ, ધોયેલ, રંગેલ, સાફસૂફ કરેલ, મુલાયમ કરેલ કે ધૂપિત કરેલ છે, તે પ્રકારનું વસ્ત્ર પુરુષાંતરકૃત ન થયું હોય તો યાવત્ ગ્રહણ ન કરે. પરંતુ જો તે પુરુષાંતરકૃત્ હોય તો યાવત્ સાધુ ગ્રહણ કરે. સૂત્ર–૪૭૯ સાધુ-સાધ્વી એવા વિવિધ પ્રકારના વસ્ત્રોને જાણે જે બહુમૂલ્ય હોય, જેવા કે - આજિનક-ચર્મથી બનાવેલ), શ્લષ્ણ-સુંવાળા), શ્લ@કલ્યાણક-સુંવાળા બારીક), આજક-બકરા નાં વાળમાંથી બનેલ), કાયકકપાસ વિશેષ-માંથી બનેલ), સૌમિક-સામાન્ય કપાસમાંથી બનેલ), દુકુલ-ગૌડદેશના કપાસમાંથી બનેલ), પટ્ટ-રેશમમાંથી બનેલ), મલય મલ્ય દેશના કપાસમાંથી બનેલ), પતૃન્ન-વલ્કલનાં તંતુમાંથી બનેલ), અંશુકદેશ વિશેષમાં બનેલ રેશમી વસ્ત્ર), ચીનાંશુક-ચીની રેશમ), દેશરાગ-રંગેલ વિશિષ્ટ વસ્ત્ર), અમિલ-એક કપાસ વિશેષ), ગર્જલ-ગઝૂલ દેશ વિશેષનું વસ્ત્ર), સ્ફટિક-ફાલિક દેશ-વિશેષમાં બનેલ), કોયલ-કોયબ દેશનું વસ્ત્ર) , કંબલ-રત્ન કંબલ) તથા અન્ય પ્રકારના તેવા બહુમૂલ્ય વસ્ત્ર પ્રાપ્ત થવા છતાં પણ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે વિચારશીલ સાધુ તે ગ્રહણ ન કરે. સાધુ-સાધ્વી ચર્મનિષ્પન્ન ઓઢવાના વસ્ત્ર વિશે જાણે, જેમ કે - ઔદ્ર-ઉદ્ર મલ્યના ચામડામાંથી બનેલ), પેષ-પાતળા ચર્મમાંથી બનેલ), પેષલ-રૂંવાટીમાંથી બનેલ), કૃષ્ણ-નીલ-ગૌર હરણના ચામડાના બનેલા, સ્વર્ણ ખચિત સ્વર્ણ જેવી કાંતિવાળા, સ્વર્ણપયુક્ત, સ્વર્ણતાર જડીત, સ્વર્ણ સ્પર્શીત, વાઘ કે ચિત્તાના ચર્મથી મઢેલ, વરુના ચર્મમાંથી બનેલ, આભરણમંડિત કે ચમકદર આભરણ વડે ચિત્રિત કે જડિત અથવા તેવા પ્રકારના અન્ય કોઈ ચર્મના ઓઢવાના વસ્ત્રો મળે તો તેવા બહુ મૂલ્યવાન વસ્ત્રોના ગ્રહણ કે ધારણમાં અનેક પ્રકારના દોષનો સંભવ હોવાથી, સાધુ તેવા વસ્ત્ર ગ્રહણ ન કરે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(આચાર)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 89
