________________ આગમસૂત્ર 1, અંગસૂત્ર ૧‘આચાર' ચૂલિકા-૨, સમિકા-૪/[૨૦] “શબ્દસપ્તક” સૂત્ર-પ૦૨ સાધુ-સાધ્વીએ કોઈ સ્થાને મૃદંગ, નંદી, ઝલ્લરીના કે તેવા કોઈ પ્રકારના શબ્દોને તથા વિતત આદિ શબ્દોને કાનથી સાંભળવાના ઉદ્દેશથી જવાનો વિચાર પણ ન કરે. - સાધુ-સાધ્વી કાનમાં પડતા શબ્દોને સાંભળે છે. જેવા કે - વીણા, સિતાર, શરણાઈ, તુનક, ઢોલ, તંબૂરો, ઢંકુણ કે તેવા અન્ય તત. આ શબ્દોને સાંભળવા તે સ્થાને જવા ન વિચારે. સાધુ-સાધ્વીને કાનમાં પડતા શબ્દો જેવા કે - તાલ, કંસતાલ, મંજિરા, ગોધિકા, વાંસની ખપાટનું વાજિંત્ર તથા તેવા પ્રકારના બીજા શબ્દો. આ શબ્દો સાંભળવાની ઇચ્છાથી ત્યાં જવા ન વિચારે. એ જ રીતે શંખ, વેણુ, વાંસડી, ખરમુખી, પિરિપિરિકાના શબ્દો કે તેવા બીજા શુષિર શબ્દો થતા હોય ત્યાં સાંભળવાની ઇચ્છાથી સાધુ-સાધ્વી ન જાય. સૂત્ર—૫૦૩ - સાધુ-સાધ્વી ક્યારી, ખાઈ, સરોવર, સાગર, સરોવર પંક્તિ આદિ કે તેવી જ બીજી જગ્યા પર થતી તેવા. પ્રકારના કલકલ આદિ શબ્દોની ધ્વની વગેરે સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય. સાધુ-સાધ્વી જળાશય, ગુફા, ગહન ઝાડી, વન, વનદુર્ગ, પર્વત, પર્વતદુર્ગ કે તેવા પ્રકારના અન્ય સ્થળોમાં થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય. સાધુ-સાધ્વી ગામ, નગર, રાજધાની, આશ્રમ, પટ્ટણ, સંનિવેશ કે તેવા પ્રકારના અન્ય સ્થાનોમાં થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય. સાધુ-સાધ્વી આરામ, ઉદ્યાન, વન, વનખંડ, દેવકુલ, સભા, પાણીની પરબ અથવા તેવા બીજા સ્થાને થતા. શબ્દ સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય સાધુ-સાધ્વી અગાસીમાં, અટ્ટાલકમાં, ફરવાના માર્ગોમાં, ચરિકામાં, દ્વારમાં, ગોપુરમાં અથવા તેવા પ્રકારના વિવિધ સ્થાનોમાં થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ને જાય સાધુ-સાધ્વી ત્રિક, ચતુષ્ક, ચૌટા, ચતુર્મુખ કે તેવા અન્ય સ્થાનોમાં કે તેવા પ્રકારના વિવિધ સ્થાનોમાં થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય સાધુ-સાધ્વી પાડા-બળદ-અશ્વ કે હાથી બાંધવાનાસ્થાને, ચાતક પક્ષીના સ્થાને કે અન્ય તેવા પ્રકારના સ્થાને થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય. સાધુ-સાધ્વી પાડા-બળદ-અશ્વ-હાથી કે કપિંજલ વગેરેના યુદ્ધથી થતા શબ્દો અથવા તેવા પ્રકારના વિવિધ શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી તે સ્થાને ન જાય. સાધુ-સાધ્વી લગ્નાદિના ગીતો સાંભળવા માટે તથા અશ્વ કે હસ્તિશાળામાં થતા શબ્દો અથવા જ્યાં વરવધુ-હાથી-ઘોડા આદિનું વર્ણન થતું હોય ત્યાં તે સાંભળવાની ઈચ્છાથી ન જાય. સૂત્ર–૫૦૪ સાધુ-સાધ્વી કથા-કથન, તોલ-માપ, ઘોડા-દોડ, મહાન નૃત્ય-ગીત, વાજિંત્ર-તંત્રી-તલ-તાલત્રુટિત-તુરી આદિ શબ્દો થતાં હોય અથવા એવા જ પ્રકારના બીજા શબ્દો થતા હોય તેવા સ્થાનોમાં સાંભળવાની. ઈચ્છાથી ન જાય. સાધુ-સાધ્વી ઝઘડો, બળવાના શબ્દો, રાષ્ટ્રના વિપ્લવ, બે રાજ્યના વિરોધથી થતાં શબ્દો, ઉપદ્રવના શબ્દો, બે રાજ્યોની યુદ્ધ ભૂમિના શબ્દો કે અન્ય તેવા પ્રકારના સ્થળે થતા શબ્દો સાંભળવાની ઈચ્છાથી ન જાય. સાધુ-સાધ્વી વસ્ત્રાભૂષણોથી અલંકૃત, ઘણા લોકોથી ઘેરાયેલી બાલિકાને લઈ જવાતી જોઈને કે કોઈ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(આચાર)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 101
